ΣΩΤΗΡΗΣ ΘΕΡΙΑΝΟΣ-ζωγράφος-

Στα πλαίσια της ομαδικής έκθεσης για τον Λευκάδιο Χέρν που εγκαινιάστηκε στην Αθήνα συμμετέχει κι ο γνωστός μας ζωγράφος Σωτήρης Θεριανός με δύο έργα του μαζί με αλλους επιφανείς σύγχρονους Έλληνες εικαστικούς δημιουργούς

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΜΟΣ -Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ-

Γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 1922 στη Νέα Υόρκη. Ελληνόπουλο δεύτερης γενιάς. Η μάνα του κατάγονταν από τη Σπάρτη και ο πατέρας του από τη Λευκάδα. Ένας λόγος που τον διεκδικούμε ως συμπατριώτη μας. Άλλοι λόγοι, γιατί έζησε το τελευταίο διάστημα της ζωής του στη Λευκάδα, γιατί πολλά από τα έργα του είναι εμπνευσμένα από τη μοναδική της φύση και γιατί θάφτηκε εδώ μετά το θάνατό του στα Γιάννενα το 1997.

Το 1950 ο Στάμος και 17 ομότεχνοί του Αμερικανοί μοντέρνοι ζωγράφοι, καταγγέλλουν με ανοιχτή επιστολή τους, που γίνεται πρωτοσέλιδο στους Νιου Γιορκ Τάιμς, τον Διευθυντή και τους κριτικούς τέχνης του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης, που ετοίμαζαν έκθεση με τίτλο “Αμερικάνικη Τέχνη – Σήμερα”, ότι είναι ενάντια στην προβολή έργων μοντέρνας τέχνης που δεν κατανοούν, ότι είναι δεδηλωμένα αντίθετοι στην προχωρημένη τέχνη, με τα συντηρητικά τους αισθητικά κριτήρια. Το αμερικανικό περιοδικό Λάιφ, αδράζοντας την ευκαιρία απ’ αυτή την επιστολή, αποκαλεί ένα χρόνο αργότερο ειρωνικά “οξύθυμους”, τα μέλη της λεγόμενης ομάδας της Πρωτοπορίας, που άτυπα ηγούνταν ο Στάμος, κάτι που έμεινε για αρκετά χρόνια μετά.

http://nikiana.wordpress.com
ARTCYCLOPEDIA – Theodoros Stamos
ART TOPOS – Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΤΩΝ ΑΤΕΡΜΟΝΩΝ ΠΕΔΙΩΝ
Abstract Expressionismus – Theodurus Stamos
THEODOROS STAMOS – Museum Collections
art in context – Theodoros Stamos Images
World Wide ARTS RESOURCES – Theodoros Stamos
Εικαστικόν – Θεόδωρος Στάμος
Artnet – Theodoros Stamos
“Ναυτεμπορική” – Πολιτική και τέχνη στα χνάρια των μεταναστών
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λευκάδας
KATERINA’S DIARY (Blog)

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

κάντε κλίκ στην εικόνα και φτάσατε...

Το Mουσείο Ακρόπολης

είναι αρχαιολογικό μουσείο επικεντρωμένο στα ευρήματα του αρχαιολογικού χώρου της Ακροπόλεως των Αθηνών. Το μουσείο κτίσθηκε για να στεγάσει κάθε αντικείμενο που έχει βρεθεί πάνω στον ιερό βράχο της Ακροπόλεως και στους πρόποδές του καλύπτοντας μία ευρεία χρονική περίοδο από την Μυκηναϊκή περίοδο έως την Ρωμαϊκή και Παλαιοχριστιανική Αθήνα ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται πάνω στον αρχαιολογικό χώρο Μακρυγιάννη, κατάλοιπο των Ρωμαϊκών και πρώιμων βυζαντινών Αθηνών.

Το μουσείο θεμελιώθηκε το 2003 ενώ ο Οργανισμός Μουσείου Ακρόπολης ιδρύθηκε το 2008. Τέλος άνοιξε στο κοινό στις 21 Ιουνίου 2009. Περί τα 4.000 αντικείμενα εκτίθενται σε ένα χώρο 14.000 τετραγωνικών μέτρων. Πρόεδρος του οργανισμού του μουσείου είναι ο επίτιμος καθηγητής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Δημήτριος Παντερμαλής.

Το κτίριο

Το σχέδιο του Μπερνάρ Τσουμί εμπλέκει τρεις αρχιτεκτονικές συλλήψεις: το φως, την κίνηση και ένα τεκτονικό προγραμματισμό. Οι συλλογές του μουσείου εκτίθενται σε τρία επίπεδα ενώ ένα τρίτο μεσαίο επίπεδο στεγάζει τους βοηθητικούς χώρους όπως το εστιατόριο, το πωλητήριο και τα γραφεία. Στο πρώτο επίπεδο του μουσείο παρουσιάζονται τα ευρήματα των κλιτών της Ακροπόλεως ενώ η μακριά ορθογώνια αίθουσα και το επικλινές δάπεδο παραπέμπουν στην ανάβαση στον βράχο. Έπειτα ο επισκέπτης βρίσκεται σε μία μεγάλη τραπεζοειδή αίθουσα όπου στεγάζονται τα εκθέματα της αρχαϊκής εποχής. Στον ίδιο όροφο εκτίθενται ακόμη αντικείμενα και γλυπτά από άλλα κτήρια της Ακροπόλεως όπως τα Προπύλαια, το Ερέχθειο και ο Ναός της Αθηνάς Νίκης όπως επίσης και ευρήματα της Ρωμαϊκής και Πρώιμης Βυζαντινής Αθήνας. Ο επισκέπτης όμως βλέπει τα τελευταία κατά την κάθοδο καθώς θα οδηγηθεί πρώτα στην αίθουσα των γλυπτών του Παρθενώνα ώστε να τηρηθεί η χρονολογική σειρά. Η αίθουσα των γλυπτών του Παρθενώνα έχει τον ίδιο προσανατολισμό με τον ναό στον βράχο και η χρήση γυαλιού επιτρέπει το φυσικό φωτισμό του χώρου.

Καθώς το μουσείο έχει κτιστεί σε έναν εκτενή αρχαιολογικό χώρο, το δάπεδο, εσωτερικά και εξωτερικά, είναι συχνά διαφανές χρησιμοποιώντας γυαλί και έτσι ο επισκέπτης βλέπει τις ανασκαφές του χώρου. Το μουσείο παρέχει ακόμη ένα αμφιθέατρο, θέατρο εικονικής πραγματικότητας, χώρο επισήμων και αίθουσα περιοδικών εκθέσεων.

αντιδράσεις - αντιρρήσεις

Αρχαιολογικός χώρος

Μακρυγιάννη

Η επιλογή ενός σημαντικού αρχαιολογικού χώρου για την κατασκευή του μουσείου προκάλεσε αντιδράσεις για την πιθανή καταστροφή των αρχαίων ευρημάτων. Η αντιδράσεις μάλιστα αυξήθηκαν καθώς δεν είχε αρχικά ληφθεί πρόβλεψη για συντήρηση του αρχαιολογικού χώρου. Αν και ακόμη εγείρεται το ζήτημα αν ένα ογκώδες κτήριο όπως το νέο μουσείο έπρεπε να κτισθεί τόσο κοντά στον βράχο της Ακροπόλεως, το γεγονός ότι το μουσείο κατασκευάστηκε αφήνοντας ανέπαφο σχετικά τα αρχαία ευρήματα αποσιώπησε τις αντιρρήσεις.

Σημαντικές επιπλέον αντιδράσεις υπήρξαν κατά της απόφασης της κυβερνήσεως να κατεδαφισθούν δύο κτήρια σημαντικής αρχιτεκτονικής που εμποδίζουν την θέα προς τον βράχο και το Θέατρο του Διονύσου από το εστιατόριο του μουσείου. Τα δύο κτήρια επί της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου είναι αρχιτεκτονικής Αρ Ντεκό και Νεοκλασικού ρυθμού ενώ κάτοχος του ενός είναι ο συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου. Μία από τις προτάσεις της κυβερνήσεως είναι η μεταφορά των κτηρίων σε άλλο οικόπεδο.

Τέλος, η διεύθυνση του μουσείου κατηγορήθηκε ότι αφαίρεσε από ενημερωτικό βίντεο που προβαλλόταν σε χώρο του μουσείου, μέρος που απεικόνιζε τις καταστροφές που υπέστη ο Παρθενώνας κατά την μετατροπή του σε χριστιανικό ναό, έπειτα από απαίτηση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο διευθυντής του μουσείου κατηγορήθηκε ότι έδρασε αντιδεοντολογικά και λανθασμένα, αποκρύπτοντας ένα ιστορικό γεγονός.

Με αφορμή το νέο μουσείο Ακρόπολης να μην ξεχνάμε και τα μουσεία της Λευκάδος που οπωσδήποτε πρέπει να επισκεφτούμε

Μουσεία της Λευκάδας

Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκάδας: στεγάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Λευκαδίων. Τα ευρήματα που παρουσιάζονται καλύπτουν μια μεγάλη χρονική περίοδο, που ξεκινά από τη μέση παλαιολιθική εποχή (200.000 - 35.000 π.Χ.) και φτάνει έως τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους. Στο μουσείο εκτίθενται σε ξεχωριστή αίθουσα τα ευρήματα των ανασκαφών του Γερμανού αρχαιολόγου Γουλιέλμου Νταίρπφελντ, ο οποίος ανέπτυξε τη θεωρία ότι η Λευκάδα είναι η Ιθάκη του Ομήρου. Το μουσείο φιλοξενεί εργαλεία, κεραμικά, χάλκινα, κοσμήματα και κτερίσματα τάφων, κυρίως από την αρχαία Νήρικο, το Νυδρί, τη Χοιροσπηλιά στην Εύγηρο και από τη σπηλιά στο Φρύνι.
Τηλ. 26450.21635

Λαογραφικό Μουσείο του Μουσικοφιλολογικού Ομίλου «Ορφεύς» «Πανταζής Κοντομίχης»: ιδρύθηκε το 1937, περιλαμβάνει πολλά αξιόλογα και σπάνια εκθέματα, καθώς και μια πλούσια συλλογή από την καθημερινή ζωή και τις ασχολίες των Λευκαδιτών. Για πληροφορίες 2645022778

Μουσείο Φωνόγραφου: κοντά στον κεντρικό πεζόδρομο της παλιάς πόλης στεγάζεται το μικρό ιδιωτικό μουσείο με φωνόγραφους, δίσκους, σπάνια χρηστικά αντικείμενα, διακοσμητικά, εργαλεία, κουτάκια, σφραγίδες, χαρτονομίσματα και καρτ-ποστάλ εποχής.
Τηλ. 26450.21088

Εκκλησιαστικό Μουσείο Ι.Μ.Φανερωμένης: στην Ι.Μ.Φανερωμένης, έξω από το χωριό Φρύνι, σε απόσταση 4 χλμ. από την πόλη της Λευκάδας, πρόκειται να λειτουργήσει Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης με ποικίλα εκθέματα, προερχόμενα από ναούς και μονές του νησιού, τα οποία καλύπτουν μία εκτεταμένη χρονικά περίοδο, από την εποχή της δεύτερης Τουρκοκρατίας (1479-1684) έως και την ενσωμάτωση της νήσου στο ελεύθερο ελληνικό κράτος το 1864.
Σε νεόδμητο κτίριο δύο ορόφων, που βρίσκεται στον περίβολο της Ιεράς Μονής, έχουν διαμορφωθεί κατάλληλα εκθεσιακοί χώροι όπου πρόκειται να εκτεθούν ποικίλα αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης. Τον κύριο όγκο των εκθεμάτων αποτελούν έργα επτανήσιων και λευκαδίων ζωγράφων, κυρίως μεταβυζαντινές φορητές εικόνες και στοιχεία τέμπλων (δεσποτικές εικόνες, επιστύλια, θυρόφυλλα). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ποικίλα εκκλησιαστικά χειρόγραφα και παλαιότυπα από τη βιβλιοθήκη της μονής, με σπάνιες και παλαιές εκδόσεις ελλήνων και ξένων τυπογράφων των προεπαναστατικών και επαναστατικών χρόνων. Αξιόλογα είναι και τα ποικίλα έργα αργυροχοίας, κυρίως σταυροί αγιασμού, δισκοπότηρα, κανδήλες, δίσκοι, επενδύσεις εικόνων και ευαγγελίων. Τέλος, σημαντικό μέρος των εκθεμάτων αποτελούν ποικίλα άμφια και στοιχεία αρχιερατικών στολών, καθώς και μία αξιόλογη σειρά αντιμηνσίων που χρονολογούνται από το 18ο -19ο αι.

Λαογραφικό Μουσείο Λευκαδίτικου Κεντήματος «Μαρία Κουτσοχέρω» Σ΄ αυτό το μικρό ιδιωτικό μουσείο και μέσα από τα παραδοσιακά εκθέματα, ο επισκέπτης ανακαλύπτει τη ζωή και το χαρακτήρα, την επιμονή, την υπομονή και την ευφυΐα των ορεινών Λευκαδιτών που έζησαν κάτω από σκληρές συνθήκες και δημιούργησαν έναν ολοκληρωμένο λαϊκό πολιτισμό.
Τηλ. 26450.41590

Ελλομένειο Μουσείο Ελληνικών Μουσικών Οργάνων: βρίσκεται στο Νεοχώρι και ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του κ. Παναγιώτη Τσατσούλα. Τόσο το ίδιο το κτίριο -ένα παλιό «λιοτρίβι» που μετατράπηκε σε αξιολογότατο χώρο υποδοχής- όσο και τα παραδοσιακά αντικείμενα λαϊκής τέχνης, τα αγροτικά εργαλεία και τα μουσικά όργανα που εκτίθενται εδώ, είναι μοναδικά.
Τηλ. 26450.93097

Κοντομίχειο Λαογραφικό Μουσείο Δήμου Σφακιωτών, στον Κάβαλο. Δημιουργήθηκε από το αρμόδιο Νομικό πρόσωπο του Δήμου και λειτούργησε για το κοινό από το καλοκαίρι του 2004. Στεγάζεται στο παλιό κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Καβάλου, μέσα σε ένα θαυμάσιο πευκόφυτο χώρο.
Το μουσείο αναφέρεται στα εργαλεία, στη σημασία τους για την κοινωνική εξέλιξη, στην εποχή της δημιουργίας τους, καθώς και στο κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο της εργασίας του Λευκαδίτη στην προβιομηχανική εποχή.
Στους χώρους του Μουσείου εκτίθενται:

Συλλογή εργαλείων από διάφορα επαγγέλματα, όπως του τσαγκάρη, του γεωργού, του μαραγκού, του κουρέα, του χτίστη, του σιτά, του καλατζή, του ξυλοκόπου κ.α.
Αναπαραστάσεις χώρων του Λευκαδίτικού σπιτιού (κουζίνα, φούρνος).
Συλλογή παλαιών φωτογραφιών.
Συλλογή με υφαντά και παραδοσιακές φορεσιές.

Η σημασία του «ΟΧΙ» στην έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Του Κώστα Ονισένκο
(onisenko@kathimerini.gr)

«Κύριε, αυτό είναι πόλεμος». Μ' αυτά τα λόγια ο Ιωάννης Μεταξάς απορρίπτει το τελεσίγραφο του Ιταλού πρεσβευτή Εμανουέλο Γκράτσι που ζητούσε παραχώρηση ελληνικών εδαφών για στρατιωτική χρήση από τις δυνάμεις του Άξονα. Τα ξημερώματα 28ης Οκτωβρίου του 1940 η Ελλάδα βγαίνει από την ουδετερότητα και συντάσσεται με τους Συμμάχους

Έχουν γραφτεί πολλά για το πόσο ο Μεταξάς ήθελε να στραφεί κατά του Άξονα και αν το «Όχι» θα πρέπει να αποδοθεί στον ίδιο ή στον ελληνικό λαό συνολικά. Ένα ιστορικό πρόβλημα που θα μας απασχολήσει για αρκετό καιρό.
Διαβάζοντας το τελεσίγραφο (... η Ιταλική Κυβέρνηση στην απόφαση να ζητήσει από την Ελληνική Κυβέρνηση -ως εγγύηση για την ουδετερότητα της Ελλάδας και ως εγγύηση για την ασφάλεια της Ιταλίας- το δικαίωμα να καταλάβει δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων, για τη διάρκεια της σημερινής προς την Αγγλία ρήξεως, ορισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους...) αντιλαμβανόμαστε πως κάθε αρχηγός κράτους -έστω με ελάχιστη συνείδηση- μπορεί να διακρίνει πως πρόκειται για πράξη πολέμου. Κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας ο Μεταξάς και ο βασιλιάς Γεώργιος Β' απευθύνουν διαδοχικά διαγγέλματα προς το λαό, στα οποία ενημερώνουν τους Έλληνες για την κατάσταση και τους καλούν να προασπιστούν την πατρίδα, στεκόμενοι αντάξιοι των προγόνων τους.
Η Ελλάδα, για ακόμα μια φορά, βρισκόταν σε πόλεμο.

Στην εποχή μας οι συμμαχικές χώρες γιορτάζουν κάθε χρόνο τη λήξη του Β' ΠΠ την ώρα που η Ελλάδα έχει θεσπίσει ως αργία την είσοδό της στον πόλεμο, ένα γεγονός στο οποίο αξίζει να σταθούμε.

Η ναζιστική Γερμανία ήταν ο «εφευρέτης» του «αστραπιαίου πολέμου», μιας τακτικής που χαρακτηρίζεται από ξαφνικές, σύντομες χερσαίες επιθέσεις υποστηριζόμενες από αέρος που βασίζονται στην άριστη οργάνωση και τα προηγμένα τεχνικά μέσα. Αυτήν ακριβώς την τεχνική δεν είχε καταφέρει να αντιμετωπίσει η συμμαχική Ευρώπη μέχρι την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο.
Οι οργανωμένες γερμανικές και ιταλικές επιθέσεις μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν τόσο υπολογισμένες που το ποσοστό αποτυχίας τους ήταν ελάχιστο. Με λίγα λόγια, οι στρατοί του Άξονα απέφευγαν να εμπλακούν σε σημαντικές μάχες με χώρες που μπορούσαν να τους προβάλλουν ουσιαστική αντίσταση. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ιταλικής εισβολής στην Αιθιοπία όπου η μεγαλύτερη αεροπορία του κόσμου είχε κληθεί να αντιμετωπίσει το... ένα βασιλικό αεροπλάνο.
Ανάλογη ήταν και η πρόβλεψη για την Ελλάδα, ο Άξονας θεωρούσε πως μια μικρή αγροτική χώρα δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στρατιωτικά έναντι της στρατοκρατούμενης Ιταλίας και ο πόλεμος θα είχε διάρκεια λίγων ημερών. Την κατάκτηση της Ελλάδας θα ακολουθούσε ο «πραγματικός πόλεμος», αυτή τη φορά εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.
Η εκστρατεία θα ξεκινούσε με χτυπήματα στη Σοβιετική Ένωση από τα νώτα. Έχοντας φιλικά προσκείμενες τις Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία και κατακτημένη την Πολωνία, ο Άξονας χρειαζόταν την Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία για να ανοίξει ένας διάδρομος ξηράς, αέρος και θαλάσσης προς την Σοβιετική Ένωση για να παρελάσουν τα στρατεύματα στην επιχείρηση Βαρβαρόσα. Όταν η «επιχείρηση ρουτίνας» στην Ελλάδα μετατράπηκε σε εφιάλτη και αντί να κερδίζουν οι Ιταλοί έχαναν εδάφη επικράτησε σύγχυση και στα δύο αντίπαλα στρατόπεδα.
Οι νίκες της «μικρής» Ελλάδας ήταν ένα διπλό δώρο για τους Συμμάχους. Αφενός ράγισε η εικόνα του αήττητου εχθρού και αφετέρου έδωσε χρόνο για οργάνωση, το δεύτερο αφορούσε κυρίως τη Σ. Ένωση.
Ο Στάλιν -που μέχρι πρότινος θεωρούσε σύμμαχο τον Χίτλερ και δεχόταν αντικρουόμενες πληροφορίες για την πρόθεση της Γερμανίας- είχε σπαταλήσει πολύτιμο χρόνο και οι -τουλάχιστον- τέσσερεις εβδομάδες που του «χάρισε» η ελληνική αντίσταση αποδείχθηκαν πολύτιμες για την οργάνωση της εθνικής άμυνας. Παράλληλα, το κύρος του Άξονα κλονίστηκε με αποτέλεσμα και οι φιλικά προσκείμενες χώρες να διστάζουν μπροστά σε μια συμμαχία με τις Γερμανοιταλικές δυνάμεις.
Οι φόβοι για επέκταση των ιταλικών δυνάμεων στην Αφρική και Μ. Ανατολή διαλύθηκαν αφού αυτές είχαν «βαλτώσει» για μήνες στα ελληνικά βουνά.
Στις 216 ημέρες που κράτησε η οργανωμένη αντίσταση του ελληνικού στρατού, μέχρι τη στιγμή που έπεσε και το τελευταίο οχυρό στην Κρήτη, όλος ο κόσμος έγινε μάρτυρας ενός μικρού θαύματος.
Το πώς μια αγροτική χώρα με ελάχιστο στρατό μπορεί να αντισταθεί ηρωικά σε έναν πολυάριθμο και καλύτερα εξοπλισμένο αντίπαλο είναι ένα γεγονός που παραμένει μυστήριο από την εποχή των Θερμοπυλών. Σίγουρα όμως, αν η Ελλάδα -είτε από δειλία είτε από συμφέρον- είχε δεχθεί το τελεσίγραφο των Ιταλών την 28η Οκτωβρίου του 1940 ο πόλεμος θα είχε διαφορετική έκβαση με απρόβλεπτες -ιστορικά- συνέπειες.


Πηγή : H KAΘHMEPINH

-------------------------------------------------------------------------------




Τα όχι και τα ναι της ιστορίας

Tου Σωκρατη Τσιχλια

Δεν ξέρω γιατί, αλλά ως παιδί θεωρούσα «μικρή» εθνική γιορτή την 28η Οκτωβρίου με το «όχι» της και μεγάλη την άλλη, της 25ης Μαρτίου με το «ελευθερία ή θάνατος».

Ακόμη και τότε που ήμουν πολιτικά αθώος προτιμούσα τον Κολοκοτρώνη και την παρέα του με τις μαλλούρες και τα γιαταγάνια, από τον Ιωάννη Μεταξά με τα γυαλάκια και την κοιλίτσα.
Νομίζω πάντως ότι η τακτοποίηση σε περίοπτη θέση της παιδικής μου συνείδησης της 25ης Μαρτίου, είχε να κάνει τελικώς με το ότι εκείνος ο αγώνας ήταν νικηφόρος.
Ο ηρωικός πόλεμος του 1940 δυστυχώς κατέληξε σε ήττα και κατοχή, κι αυτή δεν μου πολυάρεσε. Τα χρόνια εκείνα, η συνέχεια του έπους του 1940, η εθνική αντίσταση, δεν διδασκόταν. Ηταν σαν να μην είχε συμβεί. Πήγαινα σχολείο, όταν την ύλη της ιστορίας την καθόριζαν οι νικητές του εμφυλίου πολέμου.
Δύσκολα και πληκτικά χρόνια για ένα μαθητή. Ανήκω σε μία γενιά που διδάχθηκε την ελληνική ιστορία με έναν τρόπο που μάλλον προκαλεί ναυτία στους σύγχρονους ιστορικούς και κάτι εντονότερο από ναυτία στους ιστορικούς της τάσης της κυρίας Ρεπούση.
Τώρα που το ξανασκέφτομαι πάντως για τα χρόνια εκείνα 1960-1973 ας πούμε, μια χαρά ήταν η ιστορία που διδάχθηκα, εάν ιστορία ενός τόπου αναγκαστικά κινείται μεταξύ επιστήμης και συγκίνησης, αλήθειας κα μύθου. Γιατί πώς αλλιώς θα μεγαλώσουν τα έθνη, πώς θα τα νταντέψεις στα πρώτα τους βήματα, πώς θα γλυκάνεις τις πληγές τους, πώς θα φωτίσεις τα σκοτάδια τους, πώς θα διώξεις τους εφιάλτες.
Δεν μεγαλώνουν οι λαοί αλλιώς, δεν μεγαλώνουν με πολιτίκαλι κορέκτ αλήθειες. Θέλουν και επίθετα και αισθήματα και θαυμαστικά. Τότε τουλάχιστον το είχαμε ανάγκη, μία σταλιά χώρα, εκατόν τόσα χρόνια συγκροτημένοι σε κράτος, με έναν εμφύλιο που μας σπάραξε, μας τεμάχισε, μας ακύρωσε. Αν δεν περηφανευόταν και λιγάκι παραπάνω από το πρέπον η ιστορία για τον Περικλή και τον χρυσό του αιώνα, πώς θα συνεχίζαμε; Και τι πάθαμε δηλαδή με δύο τρεις υπερθετικούς επιπλέον;


Από τη δική μου τάξη πάντως, προγονόπληκτος ένας βγήκε, ο βλαμμένος. Αυτός ό,τι ιστορία και να διδασκόμασταν έτσι θα κατέληγε.
Ηταν σπουδαίοι οι αρχαίοι Ελληνες, πολύ σπουδαίοι, αυτό μάθαμε, αυτό έμεινε· πού είναι το κακό; Μήπως δεν ήταν; Η μήπως έσταξε η ουρά του γαϊδάρου που γενιές Ελλήνων δεν διδάχθηκαν ότι η τουρκική αυτοκρατορία της οποίας υπήρξαμε υπόδουλο έθνος ήταν πολυεθνική και πολυπολιτισμική (sic) με πλήρως αποκεντρωμένη διοίκηση. Σιγά τα αυγά.
Αυτά έπρεπε να διδαχθούν οι ξυπόλυτοι, για να μπορέσουν να περπατήσουν στα κακοτράχαλα χρόνια; Δεν νομίζω. Μια χαρά ήταν οι ηρωικές σελίδες της ιστορίας μας με το σκλαβωμένο έθνος που αναστήθηκε. Κι αν το κρυφό σχολειό με τα λυχνάρια και τους παπάδες ήταν περισσότερο παραμύθι και λιγότερο ιστορία, δεν πειράζει, ήρθε η ώρα και αποκαταστάθηκε η αλήθεια.


Ενα παραμύθι λιγότερο, πάντως, δεν μας κάνει απαραίτητα σοφότερους. Εθνη χωρίς ήρωες -και της ειρήνης και του πολέμου- δεν υπάρχουν.
Εάν έχουμε ένστικτο αυτοσυντήρησης, λοιπόν, θα φροντίσουμε να μένει αναμμένο το καντήλι τους.
Η γνώση της άγνοιας μας, είναι η αρχή της γνώσης !
Όποιος σκορπίζει γνώση, μαζεύει χαρά !

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΟΛΔΑΤΟΣ

O Δημήτρης Ε. Σολδάτος γεννήθηκε στην Λευκάδα το 1969.
Ανήκει στη νέα γενιά λογοτεχνών του νησιού μας και έχει ήδη δείγματα γραφής αξιόλογης και με προοπτικές.

Από το 2000 και μετά συνεργάστηκε με την εφημερίδα «τα Νέα της Λευκάδας» γράφοντας για αρκετά χρόνια την στήλη «το Ποίημα της Εβδομάδας» καθώς και πλήθος άρθρων πολιτιστικού αλλά και κοινωνικοπολιτικού περιεχομένου.

Πρωτοστάτησε στην διάσωση της οικίας Σικελιανού για την μετατροπή της σε μουσείο και βρήκε, συντήρησε και παρέδωσε στην Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας το τραπέζι που έγραψε ο Κώστας Καρυωτάκης τα τελευταία του ποιήματα στην Πρέβεζα.

Έχει εκδώσει μέχρι σήμερα τις παρακάτω ποιητικές συλλογές:
Ανύπαρκτος – πρωτόλεια – 1988.
Ζωντανοί Νεκροί, 1989.

Εγχειρίδιο για Ερωτευμένους – εκτός εμπορίου – 2003.
Καφέ Ρετρό, 2004 (βραβείο «Λάμπρου Πορφύρα» από την Ακαδημία Αθηνών).


Nobel λόγω ατεχνίας, 2008.
Nobel because of artlessness, 2009 (μετάφραση ορισμένων ποιημάτων στην αγγλική γλώσσα).

Ο Δημήτρης Ε. Σολδάτος είναι μαραθωνοδρόμος.
για περισσότερα στο ιστολόγιο του http://dimsol.blogspot.com/

ΤΙ ΕΣΤΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ

Του ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ (www.tmichas.wordpress.com)

Ο «κοινωνικός φιλελευθερισμός», για τον οποίο γίνεται λόγος τον τελευταίο καιρό, αποτελεί τη βάση των περισσότερων φιλελεύθερων ευρωπαϊκών κομμάτων καθώς και ενός σημαντικού τμήματος του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ.

Αναπτύσσεται στην Αγγλία κυρίως στα τέλη του 19ου-αρχές 20ού αιώνα ως μια αντίδραση ή επαναδιατύπωση των αρχών του κλασικού φιλελευθερισμού των αρχών του 19ου αιώνα. Εμβληματικές φυσιογνωμίες του κινήματος υπήρξαν οι Τ.Η.Green, L.Τ. Hobhouse και J. Hobson και (αργότερα) στην Αμερική ο John Dewey (του οποίου η σκέψη επηρέασε σημαντικά μεταξύ άλλων και τον Noam Chomsky).

Τόσο ο «κλασικός» όσο και ο «κοινωνικός» φιλελευθερισμός θεωρούν πρωταρχική την έννοια της ελευθερίας. Ομως υπάρχει μια βασική διαφορά στον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν αυτή την έννοια.

Για τους κλασικούς φιλελεύθερους ελευθερία σημαίνει την απουσία καταναγκασμού (καταναγκασμός θεωρείται η συνειδητή παρέμβαση ατόμων με στόχο να παρεμποδίσουν κάποιον να υλοποιήσει τους στόχους του). Πρόκειται για τη λεγόμενη «αρνητική» έννοια της ελευθερίας. Για τους κοινωνικούς φιλελεύθερους η έννοια της ελευθερίας είναι πιο διευρυμένη και παραπέμπει στις δυνατότητες που έχει ένα άτομο να επιτύχει τους στόχους του. Αυτή είναι η λεγόμενη «θετική» ερμηνεία της ελευθερίας. Με άλλα λόγια, η «αρνητική» έννοια της ελευθερίας παρεπέμπει σε σχέσεις μεταξύ ανθρώπων ενώ η «θετική» στη δυνατότητα της υλοποίησης των στόχων/επιλογών του ατόμου.

Κράτος κοινωνικής ευημερίας

Ας πάρουμε την περίπτωση του Γιώργου που χρειάζεται να κάνει μια ακριβή χειρουργική επέμβαση στις ΗΠΑ. Ομως ο Γιώργος δεν έχει τους οικονομικούς πόρους που απαιτεί η πολυδάπανη αυτή εγχείρηση.

Για τους «κλασικούς» φιλελεύθερους ο Γιώργος είναι ελεύθερος, στον βαθμό που κανείς δεν τον εμποδίζει να πάει στις ΗΠΑ. Αντίθετα για τον οπαδό του «κοινωνικού φιλελευθερισμού» η ελευθερία του Γιώργου περιορίζεται από το γεγονός ότι δεν μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους του, δηλαδή την επιλογή της μετάβασης στις ΗΠΑ.

Οπως γίνεται εύκολα κατανοητό, ο κοινωνικός φιλελευθερισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση και νομιμοποίηση τους κράτους κοινωνικής ευημερίας. Η υλοποίηση της ελευθερίας, νοουμένης ως δυνατότητας εκπλήρωσης στόχων, απαιτούσε την ύπαρξη των οικονομικών και κοινωνικών πόρων που μόνο ένα κράτος κοινωνικής ευημερίας μπορούσε να διαθέσει. Το άτομο σύμφωνα με αυτή την αντίληψη θα μπορούσε να αναπτύξει τις πλήρεις δυνατότητές του με τη δημόσια ενίσχυση σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία κ.λπ.

Τις τελευταίες δεκαετίες ο κοινωνικός φιλελευθερισμός αντιμετώπισε την έντονη κριτική νεοφιλελεύθερων διανοητών όπως του Friedrich Hayek και του Milton Friedman.

Για τον Hayek ο επιθετικός προσδιορισμός «κοινωνικός» είναι μια «λέξη-νυφίτσα»:

«Οπως η νυφίτσα μπορεί να αδειάζει ένα αυγό χωρίς να αφήνει κανένα σημάδι, έτσι και τα λόγια-νυφίτσες μπορούν και αφαιρούν το περιεχόμενο από τις λέξεις που προσδιορίζουν χωρίς να αφήνουν σημάδια». Ο επιθετικός προσδιορισμός «κοινωνικός», σύμφωνα με τους νεοφιλελεύθερους διανοητές, αφαιρεί κάθε περιεχόμενο από το «φιλελευθερισμός»:

«Ο κλασικός φιλελεύθερος, γράφει ο Friedman, θεωρούσε την επέκταση της ελευθερίας ως τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για την προώθηση της κοινωνικής ευημερίας και της ισότητας. Ο φιλελεύθερος του 20ού αιώνα θεωρεί αντίθετα την ευημερία και την ισότητα ως προϋπόθεση της ελευθερίας. Στο όνομα της ευημερίας και της ισότητας ο φιλελεύθερος του 20ού αιώνα ευνοεί την επανεμφάνιση της πολιτικής του κρατικού παρεμβατισμού και του πατερναλισμού, εναντίον της οποίας πολέμησαν οι κλασικοί φιλελεύθεροι».

Κληρονομιά στον σοσιαλισμό

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Hayek, ο «κοινωνικός φιλελευθερισμός» με τη νέα διευρυμένη έννοια της ελευθερίας, προετοίμασε τον δρόμο για την ηγεμονία των σοσιαλιστικών ιδεών και κομμάτων:

«Το αίτημα για μια νέα ελευθερία, γράφει ο Hayek, στην ουσία δεν ήταν παρά ένα νέο όνομα για το παλιό αίτημα της ίσης κατανομής του πλούτου. Ομως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υπόσχεση μιας διευρυμένης ελευθερίας υπήρξε το ισχυρότερο όπλο της σοσιαλιστικής προπαγάνδας... και ήταν καθοριστική για την πρόσδεση ολοένα και περισσότερων φιλελεύθερων στο άρμα του σοσιαλισμού. Ο σοσιαλισμός υιοθετήθηκε από το μεγαλύτερο μέρος της διανόησης ως ο κληρονόμος της φιλελεύθερης παράδοσης».

Πάντως, αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι στον φιλελεύθερο χώρο οι ιδεολογικές διαμάχες αφορούν κυρίως διαφορετικές ερμηνείες της έννοιας της ελευθερίας του ατόμου, η οποία παραμένει η πρωταρχική αξία. Απ' αυτή τη σκοπιά στο φιλοσοφικό επίπεδο τουλάχιστον ο φιλελευθερισμός διαφοροποιείται τόσο από τον σοσιαλισμό όσο και από τον συντηρητισμό, για τους οποίους η πρωταρχική έννοια είναι η συλλογικότητα (είτε το «κοινωνικό σύνολο» είτε η «κοινότητα» είτε το «έθνος»).

ΟΙ ΚΕΦΤΕΔΕΣ ΝΙΚΑΝΕ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ...

γράφει η Ιωάννα Καρατζαφέρη

Ηταν στα χρόνια της Απριλιανής στρατιωτικής δικτατορίας του Απρίλη 1967, όταν όσοι είχαμε ταχθεί εναντίον της, είχαμε δεθεί περισσότερο με μια ανιδιοτελή φιλία.

Η φιλία μου με την Κ., μια ποιήτρια, με διδακτορικό από το Κολόμπια Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, που εξέδιδε τα αντι-δικτατορικά της ποιήματα με δικά της έξοδα πουλώντας οικοδομήσιμη γη στη Θεσσαλονίκη, προϋπήρχε της χούντας.

Πριν μας ένωνε η λογοτεχνία, τώρα η έκφρασή μας και οι οποιεσδήποτε δραστηριότητές μας κατά του καθεστώτος της Αθήνας.

Συναντιόμασταν, σχεδόν, καθημερινά, εκείνη οικογενειακώς, εγώ μόνη.

Εκείνο το απόγευμα που πήγα σπίτι τους, κοντά στο Πανεπιστήμιο, την βρήκα ανάστατη.

Ευτυχώς που ήρθες, μου είπε.

Το προηγούμενο βράδυ καλεσμένοι ενός φίλου, που δε ζει πια, δικηγόρου, που είχε εκδώσει μια ποιητική συλλογή, και που δε με είχε καλέσει επειδή τον είχαν επισκεφθεί δυο πράκτορες του Εφ Μπι Αϊ ή κάτι τέτοιο και τον είχαν ανακρίνει για μένα, είχε συμβεί το περιστατικό.

Δεν είχε καν τολμήσει να μου τηλεφωνήσει ο ίδιος, αλλά είχε τηλεφωνήσει στον κοινό μας φίλο, τον ποιητή Νίκο Σπάνια, που ήδη τον είχαν επισκεφθεί για τον ίδιο λόγο οι δυο ή άλλοι πράκτορες, για να μου το διαβιβάσει.

Η Κ. είχε προσφέρει στον οικοδεσπότη, ανταποδίδοντας την πρόσκλησή του, την τελευταία της ποιητική συλλογή, ποιήματα γραμμένα με ύφος σχεδόν επιγραμματικό, σ' ένα συνδυασμό ψυχικού σθένους και συνεπούς σκέψης, με στόχο τη χούντα.

Εκείνος πήρε τον καλαίσθητο τόμο, είπε ευχαριστώ, και τον ακούμπησε σε κάποια επιφάνεια, χωρίς καμιά άλλη αναφορά.

Εκανε, όμως, συνεχείς αναφορές στους κεφτέδες που είχε φέρει μια άλλη φίλη.

Το υπόλοιπο βράδυ, η Κ. το πέρασε έχοντας υποστεί μια περιστασιακή μελαγχολία.

Το έβρισκε άδικο, αναντίστοιχο στο ποιητικό της ταλέντο, στο περιεχόμενο της συλλογής, το χρόνο που είχε αφιερώσει στο γράψιμό τους, τα χρήματα που είχε διαθέσει, αλλά κυρίως την αιτία που την είχε ωθήσει για την ποιητική της δουλειά.

Το αποτέλεσμα του δικού της έργου υστερούσε συγκριτικά με τους κεφτέδες.

Οι καλεσμένοι έτρωγαν τους κεφτέδες και η φίλη μου κατάπινε τα δάκρυά της που ανάβλυζαν από την οργή της.

Επαθα σοκ, μου είπε με ένα τόνο στη φωνή της, λες και μου εκμυστηρευόταν κάποιο μυστικό.

Και το θυμάσαι ακόμα από χτες το βράδυ; Τι να κάνω; με ρώτησε.

Να συνεχίσεις να γράφεις. Χωρίς ανταπόκριση; Μα, ο Ν. δεν είχε διαβάσει το περιεχόμενο. Με κοίταξε έκπληκτη σα να είχε ακούσει κάποια μεγάλη εξυπνάδα. Για ποιο σκοπό έγραψες εκείνα τα ποιήματα;

Η ερώτησή μου ήταν ρητορική. Ηξερα πολύ καλά γιατί τα είχε γράψει. Εξάλλου πριν γίνουν μια ποιητική συλλογή, είχα διαβάσει τα περισσότερα και αρκετά είχαν δημοσιευτεί στον εβδομαδιαίο «Ελληνικό Ταχυδρόμο», στον οποίο έγραφα κι εγώ μια επιφυλλίδα.

Εμείς θα συνεχίσουμε να γράφουμε, καταλήξαμε, πριν πούμε καληνύχτα.