Η φωτιά και το μπαρούτι

 Η φουτιά κι του μπαρούτ’

Της Νιτσας-Κομνηνής Κιασσου 

Όταν προυτουπαντρεύτ’κα ήμ’να δικατρίου χρουνού. Μουρό πράμα. Ακόμα μι τ’ς  κούκλις έπιζα. Ικείνους ήτανι δικαιφτά.

Μόλις είχα τιλιώσ’  του σχουλειό κι η μάνα μ’ μ’ έστ’λι σι μια καλή μουδίστρα τ’ χουριού να μάθου να ράβου. Μουνάχα όμους αυτό δεν έμαθα . Ούτι μια βιλουνιά. Γιατί η μουδίστρα φουβότανι μι τ’ς πάρου τ΄ν τέχν’ κι δε μουδ’χνι τίπουτα. Μ’ έβαζι μουνάχα να τ’ς κ’βαλώ νιρό απ’ τη βρύσ’, να σφουγγαρίζου κι να μαζεύου τ’ς κλουστές π’ κουλούσανι πάνου στα τρίχ’να στρουσίδια κι η σκούπα δεν τά πιανι. Αυτίν’ η δ’λιά δε μ’ άρισι καθόλ’ γιατί ουλ’μιρίς μπουσούλαγα...Μ’ έβαζι όμους κι έκανα κι κάτι άλλου που μ’ άρισι πουλύ. Μ’ έστιλνι στου β’νό, να πάου ζιστό φαί κι καθαρά ρούχα στουν αδιλφό τ’ς τουν Κουσταντή.

Ου Κουσταντής ήτανι άρρουστους. Χτ’κιασμένους. Κι τουν είχανι όξου απ’ του χουριό, ψ’λά , κουντά σ’ ένα δάσους για να είνι στουν καθαρό αέρα. Ικείν τ’ν ιπουχή αυτίν’ η αρρώστια θέρ’ζι κι τ’ς άρρρουστ’ δεν τ’ς κρατούσανι στα σπίτια για να μη κουλλήσ’νι κι οι υπόλοιπ’. Ήτανι κι άλλ’ στου β’νό. Κι ιγώ δε ξέρου πόσιν’.

Ου Κουσταντής ήτανι πουλύ όμουρφους. Παράξινους. Ξανθός μι γαλανά μάτια. Ιγώ πάλι ήμ’να μιλαχρινή. Πως τουνι λ’πόμ’να τουν καημένου. Ήτανι πουλύ στ’ναχουριμένους ικεί στου καλύβ’ θιουμόναχους. Ήτανι όμους πουλύ αστείους κι καλός κι μούκανι χουρατά. Στου τέλους δεν έβλιπα τ’ν ώρα να τ’ πάου φαί κι να γλιτώσου τ’ς δ’λιές π’ μι βάζανι να κάνου στου ραφτάδ’κου. Μι του κιρό τόσκαγα κι τ’ νύχτα απ’ του σπίτ’ κι πήγινα κι τουν έβρισκα. Να μην είνι μουναχός. Κι ούτι τ’ν αρρώστια φουβόμ’να, ούτι του σκουτάδ’ , ούτι τα στ’χειά, ούτι τίπουτα. Νάμ’να μαζί τ’ κι τι στου κόσμου.

Πιρνούσαμι πουλύ ουραία μι τουν Κουσταντή στου καλύβ’ , αλλά αυτό δε κράτ’σι.

Μια μέρα μπαίν’ μές στου ραφτάδ’κου ουλουδρουμιστ’κός ου αγρουφύλακας μι του τσιφτέ στουν ώμου.

Μαρή, λουλαθήκατι, λέει στ’ μουδίστρα κι τα μάτια τ’ πιτούσανι φουτιές. Βάλατι κουντά κουντά τ’ φουτιά μι του μπαρούτ’;

Η μουδίστρα γκούρλουσι κάτ’ μάτια να...Τι λες βλουημένι; τ’ κάν’.

Αυτό π’ σ’λέου, απαντάει κείνους κι του μάτι τ’ έπισι πάνου μ’ . Αυτοίν’ οι δυό τα σάσανι...Κι μ΄ έδ’ξι μι του δάχτ’λου. Τ’ς είδα μι τα μάτια μ’ π’ φλιότανι απόξου απ΄του καλύβ’...Κι καλά του κουρίτσ’ που είνι ντιπ καταντιπ μ’κρό...Αν κουλήσ ’ κι τ’ν αρρώστια;

Για να μη σας τα πουλυλουγώ κι ντραλίζιστι, απού κει κι ύστιρα γίν’κι χαμός κι ουδυρμός. Ιμένα μι σύρανι μι του ζόρ’ κι μι πήγανι στ’ μαμμή να μ’ ιξιτάσι κι αφου μι ξιβράκουσι κι μι ψαχούλιψι, καθησύχασι τ’ μάνα μ’ ... Γκαστρουμένου δεν είνι, η ζημιά όμους γίν’κι. Κ’τάξτι να δείτι τι θα τ’ς κάμιτι…

Μας παντρέψανι νύχτα παράουρα σ’ ένα ξουκκλήσ΄. Ούτι μάνα , ούτι πατέρας. Ου παππάς μουνάχα κι ου αγρουφύλακας μι τουν τσιφτέ στουν ώμου π’ φουβότανι φαίνιτι μη λακίσουμι κι δε γέν’ ου γάμους. Αυτός ήτανι κι ου γκμπάρους. …

Όταν τέλειουσι του μυστήριου ιμείς θαρρούσαμι πως θα μας αφήσ’νι να πάμι στ’ καλύβα μας να λέμι τα χουρατά μας κι να πιρνάμι ουραία. Αμ δε...Μόλις βγήκαμι απ’ τ’ν ικκλισά, ου αγρουφύλακας άρπαξι τα στιφάνια απ’ τα κιφάλια μας κι τα πέταξι σ’ ένα βατιώνα….Μ΄άρπαξι κι μένα απ’ του χέρ’...Στ’ μάνα σ’ κι κάνι τ’γανίτις, μ’ λέει...Κι ισύ, κάν’ στου Κουσταντή, απόψι φεύγ’ς μι του καράβ’ για του σανατόριου...Σκατουμύξ’δις...π’ θέλατι κι κουκό…

Του Κουσταντή έκαμα να τουνι δω πουλλά χρόνια. Στου μιταξύ ιμένα μη γύριψι ένας πουλύ καλός άθρουπους. Ζουντουχήρα ή’μνα, δεν ήμ’να ατιμασμέν’...Μι δόξα κι τιμή, μι στιφάν’ κανουνικό κι μι γάμου...Παντριφτίκαμι κι δεν του μιτάνιουσα. Είχα μιγαλώσ΄ κιόλας κι όχ’ που να του πινιφτώ είχα γίν’ πουλύ ουραία γ’ναίκα. Κι αυτός όμουρφους ήτανι, προυκουμμένους, καλός κι άγιους….κι νόμ’ζα πως ήμ΄να ιφτυχισμέν’...Μέχρι που ιμφανίστ’κι ου λιγάμινους….

Δεν ήτανι χ’τκιασμένους πιά. Είχι γίν’ καλά κι είχι πάει κι φαντάρους. Κι μια μέρα π’ τουν’ είδα απού μακριά, πιο όμουρφους μ’ φάν΄κι απού τότι….Μού πανι πως αρώταει για μένα κι πως τα νέα τα θ’κά μ’ τάμαθι... Δεν πιράσανι πουλλές μέρις κι μαθαίνου πως έκλιψι μια τσουπαναριά. Κι αφού τουν πιάσανι τ’ αδέρφια τ’ς κι τουνι κάμανι τούμπανου στου ξύλου, τουνι παντρέψανι αψά κι ουγλίγουρα κι τ’ δώσανι προίκα ένα σπίτ’ δυο κάμαρις κι κατώι, ένα βαρέλ’ τυρί κι πέντι κατσίκις…

Μακάρ’ νάνι ιφτυχισμένους σκιφτόμ’να εγώ συνέχεια, μέρα κι νύχτα κι απ΄του μυαλό μ’ δεν έβγινι. Ανιξήγητα πράματα. Αλλά κι αυτός τα ίδια πρέπ’ να σκιφτότανι, γιατί ένα βράδ’ που ου άντρας ιμ έλειπι , ακούου τακ τακ του παραθύρ’ ...Ανοίγου του τζαμλίκ’ κι βρίσκουμι μπρουστά στα μούτρα τ’...Άν’ξι γιατί θα κάμου φασαρία, μ’ λέει, κι θα μας ακούς’ του χουριό...Τι να κάμου η κακουμοίρα...Ανοίγου κι τουνι βάζου μέσα. Γιατί παντρεύτ’κις μαρή, μ’ κάν’...Δε μπόραγις να πιριμέν’ς; Τι να πιριμένου, απόρ’σα ιγώ. Μπας κι θα ξαναπαντριβόμασταν; ...Δεν προυλάβαμι να πούμι κι πουλλά κι ακούου νάρχιτι ου άντρας ιμ. ...Κρύψ’ παναθιμά σι κι θα μι κάψ’ς τ’ λέου κι τουνι χώνου κατ’ απ’ του κριβάτ’. Ίσα ίσα πρόλαβα κι μπήκι ου άλλους κι βάσταει κι ένα διάνου ζουντανό. Βάλτουνι σι μια μιριά μ’ λέει, να τουνι σφάξουμι ταχ΄νό να τουνι φάμι τα Χ’στούινα. Βάζου του διάνου μέσα στου νιρουχύτ’ κι κάνου να τ’ βάλου να φάει...’Αντι να φας κι να κ’μηθείς, τ’ λέου...Δε νυστάζου, απαντάει. Βάλι κρασί κι κάτσι να τα πούμι... Ιγώ ιπέμινα πως έπριπι να πάει να κ’μηθεί κι σαν τουν έπιρνι ου ύπνους σκιφτόμ’να να βγάλου του Κουσταντή απ’ κάτ’ απ’ του κριβάτ’, να πάει στ’ν ιφχή τ’ Θιού, να πάει κι μένα η ψ΄χή μ΄στουν τόπου τ’ς. Αυτός όμους είχι όριξ’ για λακριντί. Μα καλέ μ’, μα χρυσέ μ’...αντι να πας για ύπνου...Τίπουτα ου καλός ς’ ….Είδα λοιπόν κι απόειδα κι σ’κώνουμι σι μια στιγμή, λύνου τα πουδάρια τ’ διάν’ κι τουνι πιτάου στουν αέρα….Παναγία μ’ παναγία μ’ λύθ’κι φώναζα...Πιάστουνι κι θα λακίσ΄...Στου μιταξύ πρόλαβα κι έσβησα τ’ λάμπα...Γίν’κι ένας κακός χαμός μι του διάνου κι ώσπου να τουνι πιάσουμι, ου Κουσταντής βγήκι σαν κύριους κάτ’ απ του κριβάτ’ κι πρόλαβι κι λάκ’σι….

Τα καταφέραμι, αλλά αυτό δε ξέρου αν είνι καλό ή κακό γιατί ου λιγάμινους ήρθι πουλλές φουρές στου σπίτι μ’ απόυ ικεί κι ύστιρα. Τόσις πουλλές που δυο απού τα πέντι πιδιά που έκαμα βγήκανι ξανθά μι γαλανά μάτια….

Ου άντας ιμ δε ξέρου αν κατάλαβι τίπουτα. Πουτέ δε μού πει του παραμικρό. Μουνάχα μια φουρά που ήτανι πουλύ μιθυσμένους, τουν πήρι του παράπουνου...Σ αγαπώ πουλύ Κατ’νάκι μ’ κλαψούρ΄σι...Κι θα σ΄ αγαπούσα ακόμα πιρισσότιρου αν δεν ήξιρα πως ισύ αγαπάς του Κουσταντή πιο καλά απού μένα….

Μαραθόκαμπος Σάμου...Μια φορά κι έναν αιώνα πριν