ΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΟΥ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ ή ΠΩΣ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΙΔΕΤΑΙ ΣΤΗ ΛΗΘΗ

Ο ρόλος του πνευματικού ανθρώπου στη διαδικασία της παράδοσης της ιστορίας στη λήθη απο τους πολλούς και αδιάφορους , είναι απλά το ενδιαφέρον και η δραστηριοποίηση για την συνέχιση της ζωής ακόμη και του υποπόδιου των ποδιών της ιστορίας.
Ένα τέτοιο "απλό" παράδειγμα είναι κι αυτό εδώ:

«Γυρτός που βρέθηκα ξανά στο αχάριστο τραπέζι»

Κ.Γ. Καρυωτάκης


Ο ποιητής Κ.Γ. Καρυωτάκης (1896 –1928) πέρασε ένα διάστημα της παιδικής του ηλικίας στην Λευκάδα (ο πατέρας του ως νομομηχανικός εργάστηκε σε πολλά μέρη της Ελλάδας) κι έτσι στα στενά της πόλης που σήμερα περπατάμε, κάποτε περπάτησε κι εκείνος. Πολύ αργότερα ο Καρυωτάκης, σαν δημόσιος υπάλληλος, ύστερα από ανοιχτή ρήξη, λόγω της αδέκαστης συνείδησής του, με τον τότε υπουργό Μιχάλη Κύρκο, μετατέθηκε στην Πρέβεζα, απ’ όπου ξαναεπισκέφτηκε την Λευκάδα, γράφοντας μάλιστα στον αδερφό του: «Την περασμένη Κυριακή επήγα στην Λευκάδα και είδα τι διαφορά μπορεί να υπάρχει μεταξύ ανθρώπων που χωρίζονται με ταξίδι μισής ώρας. Εδώ δεν βλέπει κανείς παρά χωριάτες».
Είναι πράγματι αξιοπρόσεκτο πως λίγες μέρες πριν την αυτοκτονία
του ο Καρυωτάκης μπορούσε να διακρίνει την διαφορά πολιτισμού
ανάμεσα στα δύο αυτά μέρη - έτσι καταρρέει η άποψη κάποιων
που ιχυρίζονται ότι στην ψυχική κατάπτωση που βρισκόταν θα
έβλεπε "μαύρο" ακόμα και... το Παρίσι!
Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως ένας τόσο ευφυής
άνθρωπος θα αυτοκτονούσε απλά και μόνο για μια δυσμενή
μετάθεση που δεν κράτησε ούτε ένα μήνα.

* * *

75 χρόνια αργότερα (2003) η Πρέβεζα πασπαλίζει με σκόνη το αίμα του Καρυωτάκη, αφήνοντας το σπίτι που διέμενε (Δαρδανελίων 12) στα νύχια της εγκατάλειψης. Το τραπεζάκι που έγραψε τα τελευταία του ποιήματα – κόσκινο απ’ το σαράκι κι απ’ την φθορά – μου το παραχώρησε η κυρία Πόπη, η τότε σπιτονοικοκυρά του ποιητή, που κοντά εκατό χρονών σήμερα θυμάται:

«Τα βράδια τον ακούγαμε που περπατούσε πάνω κάτω μέσα στην κάμαρη. Ύστερα άνοιγε το συρτάρι του τραπεζιού κι εκείνο έτριζε… Μετά ησυχία! Φαίνεται θα ’γραφε. Σε λίγο σηκωνόταν κι άρχισε πάλι να βηματίζει πάνω κάτω… Εγώ με την θεία μου κοιμόμαστε δίπλα… Μια πόρτα μάς χώριζε… Ήτανε το πάτωμα από σανίδες και τον ακούγαμε. Κι αυτό κάθε βράδυ… Πολλές φορές ως το πρωί…»

Η κυρία Πόπη καταγόταν απ’ την Καρυά Λευκάδας. Όταν της ζήτησα το τραπέζι για να το επισκευάσω και να το εκθέσω στην Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας, με την υπόσχεση αν ποτέ γίνει Μουσείο Καρυωτάκη στην Πρέβεζα να επιστραφεί, με κοίταξε και είπε: «Εγώ για την ιδιαίτερη πατρίδα μου θα έδινα και την ψυχή μου, αλλά τι να το κάνεις αυτό το πράγμα, δεν είναι για παρουσιασμό!»



Μάζεψα λοιπόν έναν σωρό από σαρακοφαγωμένα ξύλα – έτσι έγινε ύστερα από τόσα χρόνια το τραπέζι, παρατημένο στην αυλή, έρμαιο στις καιρικές συνθήκες, βαμμένο με τρεις στρώσεις λαδομπογιάς – και προσπάθησα, εγώ ο άσχετος από πάσης φύσεως τεχνική εργασία να το επισκευάσω. Στα περισσότερα σημεία, τρίβονταν λες κι ήταν από φελιζόλ!..



Ήταν κυριολεκτικά σαν να προσπαθούσα ν’ αναστήσω έναν νεκρό! Έξι μήνες κράτησε η επισκευή και οι εργασίες συντήρησης, οι οποίες ποιος ξέρει πόσο θα κρατούσαν ακόμα αν δεν υπήρχε η πολύτιμη και αφιλοκερδής συνδρομή του Ανδρέα Δ. Μεταξά και του Θωμά Π. Σολδάτου.

Μετά το πέρας των εργασιών, απευθύνθηκα στον δήμο Λευκαδίων και συγκεκριμένα στον συνθέτη κύριο Κυριάκο Σφέτσα, ο οποίος ήταν εκείνη την εποχή υπεύθυνος για τα πολιτιστικά του δήμου, προκειμένου να μεσολαβήσει ώστε να εκτεθεί το τραπέζι στην Βιβλιοθήκη ή όπου αλλού έκρινε ότι θα ήταν εφικτό.
Εισέπραξα αοριστίες, μιας και «οι επερχόμενες εκλογές», όπως είπε, «δεν μας επιτρέπουν τέτοιες ενέργειες τώρα» (δηλαδή ποιος ασχολείται με τραπέζια, όταν το ζήτημα είναι… τα κουτάλια!).

Απευθύνθηκα και στον Αριστοτέλη Χαραμόγλη. Ιδρυτή της «Χαραμόγλειου Ειδικής Λευκαδιακής Βιβλιοθήκης» (Χ.Ε.Λ.ΒΙ.) Πρόκειται για μια συλλογή 29.000 τίτλων με τα έργα 714 Λευκαδίων και άλλο υλικό που καλύπτει 60 ενότητες λευκαδίτικων θεμάτων τα οποία υπερβαίνουν τις 34.000 και συνεχώς εμπλουτίζεται με νέο υλικό.
Το 1984 δωρήθηκε από τον ίδιο τον συλλέκτη στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας. Το 1987 η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε τον Α. Χαραμόγλη για το έργο του.
Αργότερα η Βιβλιοθήκη (Χ.Ε.Λ.ΒΙ.) αναγράφτηκε στο Bιβλίο των Pεκόρ GUINNSS 1994 ως η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη αποκλειστικού θέματος παγκοσμίως.

Ο Χαραμόγλης ενθουσιάστηκε! Όχι μόνο ήθελε το τραπέζι, αλλά και όποιο άλλο αντικείμενο υπήρχε του Καρυωτάκη. Στο σπιτάκι της Πρέβεζας διατηρούνται ακόμα το κρεβάτι του ποιητή (το στρώμα εξαφανίστηκε από τους θαυμαστές του, αφού όταν επισκέπτονταν το σπίτι… έκοβαν κρυφά κι από ένα κομμάτι!)



ένας μεγάλος καθρέφτης με επίχρυση κορνίζα, ένα ωραίο έπιπλο με νιπτήρα και μια κανάτα. Ευτυχώς που δεν κουβάλησα όλα αυτά τα πράγματα στον Χαραμόγλη, ο οποίος την άλλη μέρα είπε πως το ξανασκέφτηκε και… δεν το θέλει το τραπέζι! Κι όταν του είπα, εκνευρισμένος, πως εγώ ξόδεψα χρόνο και χρήμα για υλικά συντήρησης κι η Λευκάδα δεν έχει ούτε μια γωνίτσα για το τραπεζάκι, υποτιμητικά έβαλε το χέρι στην τσέπη… να μου δώσει τα λεφτά που χάλασα!
Όλα αυτά μ' έκαναν να πιστεύω πως στις μέρες μας δεν υπάρχει και πολύ μεγάλη διαφορά «μεταξύ ανθρώπων που χωρίζονται με ταξίδι μισής ώρας»!
Κρίμα, γιατί ο Χαραμόγλης ήταν ένα μεγάλο κεφάλαιο για την Λευκάδα!

Τελικά, μετά από πολλές προσπάθειες… κατάφερα (!!!) να εκθέσω το τραπεζάκι στην Δημόσια Βιβλιοθήκη. Αφού του άλλαξαν χίλιες τοποθεσίες – μέχρι που το έκρυψαν κάτω από το μεγάλο τραπέζι του συμβουλίου –, αφού του έβγαλε κατά λάθος η καθαρίστρια το ένα πόδι, τώρα τυγχάνει κάποιας καλύτερης μεταχείρισης, κατόπιν και της συμβολής της διευθύντριας κυρίας Μαρίας Ρούσσου.

Σαν ελάχιστο φόρο τιμής στο αίμα και στο έργο του Καρυωτάκη, εμείς οι εναπομείναντες Λευκάδιοι «Δον Κιχώτες», «σκοντάφτοντας στην λογική και στα ραβδιά των άλλων» υιοθετούμε αυτό το… εξόριστο τραπεζάκι, παραδίδοντάς το, ως λείψανο ιερό, στο οστεοφυλάκιο της Ιστορίας.



_________________________

Δημήτρης Ε. Σολδάτος
Περιοδικό «Νέα Λευκάδα», τεύχος 1
Άνοιξη 2003

Ο χαμένος χρόνος της ουσιαστικής ανάγνωσης

Με ένα καινούργιο μυθιστόρημα, υπό τον τίτλο «Για την Αγάπη των Άλλων» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, η Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη επιστρέφει στη μεγάλη φόρμα, ρίχνοντας φως στη Νίσυρο της ξηρασίας και των άκαμπτων παραδόσεων και μεταφέροντας μια ξέμακρη εποχή. Ο λόγος της γλαφυρός, οι ήρωές της ανθρώπινοι, το τοπίο της μαγικό.

Με το νέο της πόνημα, που βασίζεται στην πραγματική ιστορία της μητέρας του ελληνοαμερικανού μεγιστάνα Τζον Κατσιματίδη, η συγγραφέας αποδεικνύει πως ξέρει να μεταφέρει με κινηματογραφικό λόγο τη συντριβή της ανθρώπινης φύσης, σκιαγραφώντας την ακροβασία ανάμεσα στο πάθος και στο έθος.

Κυρία Φραγκούλη, από πού ορμάται ο τίτλος του νέου σας μυθιστορήματος;

«Το μυθιστόρημα "Για την Αγάπη των Άλλων" πήρε τον τίτλο του από τη θυσία της πρωταγωνίστριας ηρωίδας, Μαργαρίτας, η οποία παρέβλεψε την προσωπική της ευτυχία, για να ξεμπλοκάρει μια ανθρώπινη καραμπόλα στη μακρινή Νίσυρο του Αιγαίου, κάποτε παλιά, μετά τον πόλεμο, όταν τα ήθη και οι παραδόσεις σ' κείνη τη γωνιά της Γης ήταν άκαμπτα. Αυτός ο τίτλος περικλείει ολάκερο το βιβλίο.»

Πώς σάς προέκυψε αυτή η ιστορία, που μάλιστα είναι αληθινή;

«Βρέθηκα στη Νίσυρο πριν από μερικά χρόνια, καλεσμένη του ελληνοαμερικανού επιχειρηματία Τζον Κατσιματίδη, κι εκεί, εντελώς τυχαία, έγινα αυτήκοος μάρτυρας της προσωπικής ιστορίας της μητέρας του.

Θεώρησα πως ήταν μοναδική για το βάθος, τον πόνο, το δράμα, αλλά και τη μεγαλοσύνη. Ορκίστηκα εκεί, επιτόπου, πως αυτό θα ήταν το επόμενο μυθιστόρημά μου. Φυσικά, η Μαργαρίτα μεγάλωνε μέσα μου επί τέσσερα χρόνια, ώσπου να πάρω πένα και χαρτί να καταγράψω την ατυχία της...»

Αντιμετωπίσατε πρόβλημα να πείσετε τον κ. Κατσιματίδη να σας επιτρέψει τη μυθοπλαστική περιποίηση της ιστορίας της μητέρας του;

«Όχι, αντίθετα ο Τζον Κατσιματίδης και η οικογένειά του μου συμπαραστάθηκαν σε όλη την πορεία της έρευνας και της συγγραφής. Η εξαδέλφη του, Δέσποινα Εμμανουηλίδη-Λυβίτση, μου αποκάλυψε όλες τις λεπτομέρειες της ιστορίας και των ηθών του νησιού. Και ο Τζον με εμπιστεύτηκε, όντας σίγουρος πως η πολύτιμη μνήμη της μητέρας του δεν θα προσβαλλόταν σ' αυτό το μυθιστόρημα.

Ο Τζoν, που είναι σπουδαίος φίλος, με τίμησε και με τιμά με την εμπιστοσύνη του. Ήταν πολύ λεπτό ζήτημα κι όμως δεν αμφισβήτησε την πρόθεση ή την εντιμότητά μου απέναντι στη μητέρα του ούτε για μια στιγμή. Αυτή ήταν ίσως η μεγαλύτερη επιβράβευσή μου.»

Πώς επιλέγετε το θέμα σας για να γράψετε ένα μυθιστόρημα;

«Δεν το επιλέγω με κάποια συγκεκριμένη λογική. Εκτίθεμαι σε διάφορες πραγματικότητες και, ανάλογα με την εποχή, τη διάθεση και την ανησυχία, επιλέγω να γράψω ένα μυθιστόρημα.

Γράφω όταν έχω να πv κάτι, όχι για την ίδια τη συγγραφή. Δηλαδή με τρομάζει η λεξιλαγνεία, η οποία αποδεικνύει ένα ταλέντο γραφής, αλλά δεν είναι πάντοτε συνυφασμένη με βάθος. Προσπαθώ να βρω ήρωες που έχουν μια αληθινότητα, η οποία με αγγίζει στο βαθύτερο είναι μου. Ίσως αυτή η γνησιότητα να είναι τελικά το κριτήριό μου.»

Τι είναι για σας μυθιστόρημα;

«Για μένα μυθιστόρημα είναι ένα μεγάλο έργο με μύθο, δομή, χαρακτήρες, πλοκή και μηνύματα. Είναι ένα ολάκερο οικοδόμημα, το οποίο χτίζει ο συγγραφέας ως αρχιτέκτονας από το μηδέν. Πρέπει να έχει πολύ στέρεα υλικά για να αντέξει στην ανάγνωση του απλού αναγνώστη, αλλά και στην κριτική.»

Στα μυθιστορήματά σας κυριαρχούν οι εμμονές της αποδημίας και της ακύρωσης των ανθρώπινων πόθων. Θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας πεσιμίστρια;

«Στο έργο μου γενικά κυριαρχούν τα ταξίδια και η αποδημία. Γράφει κανείς εκ περισσεύματος καρδίας, επομένως είναι φυσικό να αντλώ τους μύθους μου από θέματα που με γυροφέρνουν. Όσο για τις ακυρώσεις των ανθρώπινων πόθων, ναι πρεσβεύονται στα έργα μου, γιατί η ζωή όσο συσσωρεύεται τόσο περισσότερο σκοτώνει όνειρα και πόθους. Πεσιμίστρια δεν θα με χαρακτήριζα, ρεαλίστρια ίσως.»

Γράφετε αποσυρμένη στο Μόντρεαλ, αλλά γράφετε στην ελληνική γλώσσα. Σας παιδεύει η απόσταση από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα χρήσης της ελληνικής;

«Ναι, είμαι ευλογημένη που γράφω από μακριά, στην ησυχία του χιονιού μου. Θεωρώ πως γράφω σε μια ελληνική λίγο κλασικότερη, επειδή ακριβώς δεν στρογγυλεύεται από την καθημερινότητα της χρήσης. Η απόσταση σαφώς με παιδεύει, το ότι δεν ακούω τη γλώσσα μου να μιλιέται μου προκαλεί σύνδρομο στέρησης. Μερικές φορές πιστεύω πως πάσχω από λεξιπενία, αλλά ο επιμελητής μου με διαβεβαιώνει πως όχι.»

Σκέφτεστε κάποτε να γράφετε στην ελληνική και τη γαλλική ή την αγγλική ταυτόχρονα;

«Όχι, ποτέ δε σκέφτηκα να απεμπολήσω τη μητρική μου γλώσσα για χάρη της δημοσίευσης των έργων μου εδώ στην ξένη. Έχω μεταφράσει κάποια έργα μου στα Αγγλικά, έχω συμμετάσχει δημιουργικά στη μετάφραση κάποιων άλλων, αλλά ούτε μια στιγμή δεν αποπειράθηκα να γράψω εξ υπαρχής έργο μου σε ξένη γλώσσα. Έχω την αίσθηση πως έτσι θα χάσω το κυριότερο όπλο της ταυτότητάς μου. Δεν έχω την πολυτέλεια να το κάνω, σας διαβεβαιώ.»

Έχετε γράψει διάφορα λογοτεχνικά είδη, από βιογραφίες, μυθιστορήματα μέχρι διηγήματα και ταξιδιωτικά. Ποιο λογοτεχνικό είδος είναι το αγαπημένο σας;

«Όλα τα είδη είναι αγαπημένα μου, ανάλογα με τη διάθεση της εποχής. Μου αρέσουν οι βιογραφίες, γιατί προέρχομαι από τη δημοσιογραφία και μου έρχεται απόλυτα φυσικό να κάνω έρευνα για πρόσωπα. Μου αρέσουν τα μυθιστορήματα, γιατί βυθίζομαι επί μακρόν στους ήρωες και τη διάδρασή τους. Αλλά και τα διηγήματα έχουν τη φρεσκάδα ενός ολοληρωμένου έργου και μάλιστα έντονου και γρήγορου. Όσο για τα περιηγητικά βιβλία, αυτά είναι η προβολή των έγχρωμων εντυπώσεων.»

Πώς βλέπετε το τοπίο της λογοτεχνίας σήμερα;

«Πιστεύω πως οι πάσης φύσεως Νταν Μπράουν, Στίβεν Κινγκ, Στέφανι Μέγιερς κυριαρχούν στην παγκόσμια λογοτεχνική σκηνή, επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν χρόνο να διαβάσουν κάτι βαθύ και αυτογνωστικό. Θέλουν να κάνουν ανάγνωση σε μια περιπέτεια, να χάνονται από τη δύσκολη πραγματικότητά τους.

Βλέπω ελάχιστους καλούς συγγραφείς να έχουν επιτυχία και προπάντων διαπιστώνω πως δεν υπάρχουν νέα λογοτεχνικά ρεύματα εκτός των περιπετειών. Έχουν γίνει μπλοκμπάστερ και τα βιβλία κι αυτό δείχνει μια κατάπτωση της αισθητικής των ανθρώπων.»

Πώς βλέπετε την ελληνική λογοτεχνική σκηνή;

«Κι εδώ πιστεύω πως δεν υπάρχει νέο κύμα. Ακόμη περιμένουμε από τους συγγραφείς της γενιάς του '80 να πουν κάτι καινούργιο. Αλλά τι να πουν, αφού ο χρόνος έχει άλλη δυναμική μακράν της δικής τους (μας); Παρ' ότι προσπαθούν να μας επιβάλουν κάποιους νέους ως ταλέντα, προσωπικά δεν με πείθουν. Έτσι, κι εδώ διακρίνω αδιέξοδα και μπλοκμπάστερ.»

Πώς κρίνετε τους Έλληνες κριτικούς του βιβλίου;

«Μου είναι συμπαθέστατοι, αν και κρίνουν βιβλία της παρέας τους. Ίσως γι' αυτό δεν προχωράει η κουβέντα περί λογοτεχνίας στην Ελλάδα. Πάντως, υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που γράφουν για βιβλία και κρέμεσαι από την πένα τους. Έστω κι αυτοί οι λίγοι αποτελούν μια όαση στον άγριο κόσμο του βιβλίου, που γίνεται ανερυθρίαστα εμπορικός.»

Τα βιβλία, όπως τα γνωρίζουμε στην έντυπη μορφή τους, έχουν μέλλον; Και ποιο μέλλον;

«Δυστυχώς, και τα βιβλία, όπως οι εφημερίδες, δεν έχουν μέλλον στην παραδοσιακή έντυπη μορφή τους. Οι νέες τεχνολογίες των ηλεκτρονικών αναγνωστηρίων θα σαρώσουν τις βιβλιοθήκες μας. Στην Αμερική ήδη στα πανεπιστήμια οι φοιτητές χρησιμοποιούν τους readers για την έρευνά τους. Είναι φτηνότερη και πιο πολυποίκιλη η πρόσβαση στα ηλεκτρονικά βιβλία.

Στην Ελλάδα το φαινόμενο θα έρθει ίσως μια δεκαετία αργότερα, αλλά ας αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε κι εδώ γι' αυτή την εποχή. Ομολογώ με φοβίζει η προοπτική πως ο γιος μου δεν θα έχει βιβλιοθήκες στο σπίτι του, αλλά μόνο κομπιούτερ και readers.»

Γιατί τα ελληνικά βιβλία -ακόμη και μεταφρασμένα στα Αγγλικά- δεν έχουν απήχηση σε σχέση με τα αντίστοιχα ισπανικά, ας πούμε;

«Πιστεύω πως γράφουμε με μια μορφή εσωστρέφειας, πως δεν έχει οικουμενικότητα ο λόγος μας. Αλλά να σας πω και κάτι; Είναι τόσο ισοπεδωτική και τυφλή η αμερικάνικη κουλτούρα, που αγνοεί τους ξένους προβληματισμούς.

Στην Αμερική πουλάνε τα βιβλία των καταπιεσμένων γυναικών του Ισλάμ και λίγο η ισπανόφωνη λογοτεχνία, ένεκα του μεγάλου ισπανόφωνου πληθυσμού της. Κι εδώ πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και να αποδεχόμαστε τους καιρούς, που δεν χαρίζονται σε αξίες, αλλά μόνο σε υπεραξίες.»

H συγγραφέας

Η Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη γεννήθηκε στη Λευκάδα. Απόφοιτος του Πολιτικού Τμήματος της Νομικής Αθηνών, δημοσιογραφεί από το 1983 στον ελληνικό ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ, της Εταιρείας Γαλλόφωνων Συγγραφέων του Κεμπέκ (QFW) και έχει εργαστεί κατά διαστήματα σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, αλλά και στην ελληνική τηλεόραση. Από το 1989 ζει και εργάζεται στο Μόντρεαλ του Καναδά.

Παράλληλα με τη δημοσιογραφική και συγγραφική της δραστηριότητα, είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Αρχιεπίσκοπος «Σπυρίδων» για την Ελληνική Παιδεία και τον Πολιτισμό, με έδρα τη Νέα Υόρκη. Είναι παντρεμένη κι έχει ένα γιο.

Στην ιταλοκρατούμενη Νίσυρο της λάβας και της γύμνιας

Μια νεαρή κοπέλα, σμιλεμένη από τη γαλλοτραφή πολίτισσα μάνα της, μεγαλώνει ανυποψίαστη στη Νίσυρο της λάβας και της γύμνιας. Όμορφη, έξυπνη, με σπουδές στην ιταλοκρατούμενη Ρόδο, αφήνεται στον έρωτα ενός νεαρού συμπατριώτη της.

Στο βάθος, μακριά, φαντάζει η απουσία του πατέρα στην Αμέρικα. Και η παρουσία της ανδρόγυνης μάνας. Ο έρωτας της Μαργαρίτας θα ανατραπεί την έσχατη στιγμή. Και η προδοσία θα σημαδέψει όχι μόνο την τύχη της, αλλά ένα ολάκερο νησί, προκαλώντας μια συγκλονιστική ανθρώπινη καραμπόλα. Και η Μαργαρίτα; Υποκύπτει τελικά στη νομοτέλεια πως «η Ζωή είναι μεγαλύτερη απ' την Αγάπη»;

Τα ήθη της εποχής και η ιστορία της ιταλοκρατούμενης Δωδεκανήσου συνιστούν το υπόβαθρο του μυθιστορήματος, το οποίο κυριεύει τις αισθήσεις με τη γνησιότητα των ανθρώπινων χαρακτήρων και την αφοσίωσή τους στις άκαμπτες παραδόσεις του νησιού της λάβας.

πηγή: τέχνη+ζωή
Συνέντευξη στη Νίκη Μηταρέα

Συνθήκη αλλαγών με... βήμα χελώνας

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Τρίτη, 1 Δεκεμβρίου 2009

Ενα νέο κεφάλαιο ανοίγει από σήμερα στη «ζωή» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς τίθεται σε ισχύ η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισαβόνας.

Ερχονται σημαντικές θεσμικές αλλαγές και τίθενται οι βάσεις για ενίσχυση της φωνής της Ε.Ε. στο διεθνές στερέωμα, σε μία περίοδο παγκόσμιων προκλήσεων.

Οι ελπίδες, ωστόσο, ότι η Συνθήκη από μόνη μπορεί να μετατρέψει το μπλοκ των 27 σε μία υπερδύναμη, που θα καθορίζει τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, δύσκολα θα επιβεβαιωθούν.

Κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη μετεξέλιξη της Ε.Ε. σε μία πραγματική πολιτική ένωση. Και αυτό είναι όνειρο μακρινό, όπως έδειξε και η πρόσφατη επιλογή των προσώπων για τις νέες θέσεις του προέδρου και υπουργού Εξωτερικών.

Η Συνθήκη ενισχύει τις εξουσίες του Ευρωκοινοβουλίου, απαντώντας έτσι -σε ένα βαθμό- στο πρόβλημα του δημοκρατικού ελλείμματος, ενώ απλοποιεί και καθιστά πιο λειτουργικό το σύστημα λήψης αποφάσεων, ενισχύοντας μάλιστα τη φωνή των μικρότερων κρατών.

Ενα από τα βασικά επιχειρήματα των υπερμάχων της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης είναι ότι, χωρίς αυτήν, δεν θα υπήρχαν καν οι βάσεις για τις προσπάθειες της Ε.Ε., να επηρεάσει τη νέα τάξη πραγμάτων, που διαμορφώνεται με την ανάδυση νέων δυνάμεων από τον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπως η Κίνα.

Ωστόσο υπάρχουν και εκείνοι, που τονίζουν ότι η Ε.Ε. έχει εδώ και καιρό υπονομεύσει το στόχο, αποτυγχάνοντας να πείσει εξαρχής τους πολίτες της για την ανάγκη των μεταρρυθμίσεων, που προβλέπει η νέα Συνθήκη.

Χρειάστηκαν συνολικά οχτώ χρόνια για τη διαπραγμάτευση και την επικύρωση της νέας συνθήκης (που αρχικά παρουσιάστηκε ως Ευρωσύνταγμα). Ορισμένοι μάλιστα εκτιμούν ότι ήταν λάθος της Ε.Ε. να προσπαθήσει να εξασφαλίσει με κάθε κόστος το πράσινο φως από όλα τα κράτη - μέλη, τονίζοντας ότι ίσως θα ήταν καλύτερο να προχωρήσει με ταχύτερα βήματα προς την ολοκλήρωση ένας πιο στενός πυρήνας.

Ολες οι πλευρές συμφωνούν, πάντως, ότι οι όποιες αλλαγές θα γίνουν με πολύ αργούς ρυθμούς.

«Η υιοθέτηση της νέας Συνθήκης δεν είναι μία επανάσταση. Υστερα όμως από μία επώδυνη περίοδο αντιπαραθέσεων για την επικύρωσή της, τώρα μπορούν πια να γίνουν κάποια βήματα, έστω και με αργούς ρυθμούς», σχολιάζει στο Reuters ο Ντάνιελ Γκρος, αναλυτής του think tank Centre for European Policy Studies.

Πολλά βεβαίως θα εξαρτηθούν από τη βούληση των κυβερνήσεων των κρατών - μελών να θέσουν το ενιαίο ευρωπαϊκό συμφέρον πάνω από τα στενά εθνικά συμφέροντα.

Πολιτική βούληση να «ανοίξουν» όλα τα μείζονα ζητήματα

Πολιτική βούληση να «ανοίξουν» όλα τα μείζονα ζητήματα

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Τετάρτη, 2 Δεκεμβρίου 2009 07:00

Η κυβέρνηση κατέστησε χθες σαφές ότι διαθέτει την πολιτική βούληση να «ανοίξει» όλα τα μείζονα ζητήματα της ελληνικής κοινωνίας και πως δεν διαπραγματεύεται την απόφασή της να επιφέρει αλλαγές, τομές και μεταρρυθμίσεις σε ό,τι συνθέτει την περίφημη... ελληνική ιδιαιτερότητα.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιώργος Πεταλωτής.

Η στρατηγική της κυβέρνησης, μετά την πρώτη φάση της αποκάλυψης και παρουσίασης των προβλημάτων, περνάει την ερχόμενη εβδομάδα στο επόμενο στάδιο: Την πρόσκληση που θα απευθύνει ο πρωθυπουργός για διάλογο, σε κόμματα και κοινωνικούς-επαγγελματικούς φορείς.

Στόχος της κυβερνητικής ηγεσίας είναι όχι να κερδίσει μια «εξαναγκαστική» συναίνεση, αλλά να επιτύχει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με τη συνειδητή συμμετοχή όλων των παραγόντων του δημόσιου βίου.

«Η εντολή των πολιτών είναι ξεκάθαρη και η βούλησή μας αδιαπραγμάτευτη. Είναι η στιγμή για μεγάλες αποφάσεις και για μεγάλες τομές, στην οικονομία, την παραγωγή, τις επενδύσεις, το δημόσιο τομέα, την κοινωνική πρόνοια», τόνισε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιώργος Πεταλωτής.

Στην παρούσα φάση, η κυβέρνηση δεν δείχνει να συναρτά το εγχείρημα των αλλαγών από το εύρος της συγκατάθεσης στις προτάσεις της, καθώς θεωρεί -όπως είπε ο κ. Πεταλωτής- ότι «ο ελληνικός λαός έχει εγκρίνει το σχέδιό μας για την έξοδο της χώρας από την κρίση».

Ωστόσο, επιζητεί μέσω της διαδικασίας του διαλόγου να διαπιστώσει τόσο την πραγματική βούληση των πολιτών για αλλαγές-τομές-μεταρρυθμίσεις, αλλά και να καταστήσει «ολόκληρη την κοινωνία σύμμαχο στην προσπάθεια για την ανάταξη της χώρας».

Ο κ. Πεταλωτής σημείωσε χαρακτηριστικά: «Έχει σημάνει η ώρα της ύψιστης ευθύνης για όλους μας. Θα καλέσουμε -και καλούμε- σε διάλογο τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της χώρας, για να αντιμετωπίσουμε τα χρόνια προβλήματα που εμποδίζουν το άλμα της χώρας προς τα εμπρός. Η χώρα μας μπορεί να διεκδικήσει ένα καλύτερο μέλλον και θα το κάνει άμεσα».

Ο κ. Πεταλωτής, απαντώντας σε ερωτήσεις, διαβεβαίωσε ότι ο διάλογος «δεν είναι προσχηματικός, αλλά ουσίας», σημείωσε ότι «είναι ανοιχτός και προσέρχονται όσοι επιθυμούν να προσέλθουν και ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του, στις δύσκολες αυτές στιγμές» και κατέληξε:

«Δεν χρησιμοποιούμε ως άλλοθι το διάλογο, δεν απεμπολούμε την ιδεολογία μας και τις αξίες μας, αλλά στη σημερινή κρίσιμη φάση, ο διάλογος είναι απαραίτητος. Θέλουμε ευρείες συναινέσεις, θέλουμε τη συμμετοχή και τις προτάσεις φορέων, πολιτών και κομμάτων».

«Βουτηγμένος» στα χρέη ο πλανήτης

NAFTEMPORIKI.GR
01/12/2009

Η άρνηση της κυβέρνησης του Ντουμπάι να εγγυηθεί τις υποχρεώσεις της Dubai World συνιστά προηγούμενο και για άλλες χρεωμένες κυβερνήσεις που ενδεχομένως εγκαταλείψουν στη μοίρα τους εταιρείες που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ότι βρίσκονται κάτω από την κρατική ομπρέλα.

Το κρίσιμο ερώτημα που κυριαρχεί σήμερα είναι εάν η τρέχουσα οικονομική κρίση είναι απλώς ένα μεμονωμένο γεγονός ή προσεισμική δραστηριότητα, σημειώνουν οι The New York Times. Οι πρόσφατες δυσχέρειες αποπληρωμής του Ντουμπάι έχουν κάνει πολλούς οικονομολόγους να διερωτώνται εάν πρόκειται να εκραγούν και άλλες «βόμβες» χρεών –και πόσο καταστροφικές θα είναι.

Οι μεγάλες τράπεζες που μόλις έχουν αρχίσει να βγαίνουν από τη θύελλα της διεθνούς κρίσης παρακολουθούν με νευρικότητα την έκθεσή τους σε υπερχρεωμένες εταιρείες και κυβερνήσεις. Από τη Βαλτική έως τη Μεσόγειο, οι δυσθεώρητες εταιρικές και κρατικές δανειακές οφειλές αρχίζουν να γίνονται απαιτητές.

Στη Ρωσία και τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπου οι υψηλές τιμές του πετρελαίου συνέβαλλαν σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, έχει δημιουργηθεί ένα βουνό χρέους, το οποίο πρέπει να χρηματοδοτηθεί ως βραχυπρόθεσμο χρέος.

Ακόμη και πλούσια κράτη, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία, τα οποία εκπονούν γενναιόδωρα πακέτα στήριξης των οικονομιών τους, η διόγκωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα των κυβερνήσεων να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους –ιδίως όταν αρχίσει ξανά η ανοδική πορεία των επιτοκίων. Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι σε περίπτωση κινδύνου χρεοκοπίας μιας κυβέρνησης, θα σπεύσουν τα πλούσια κράτη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να τη σώσουν.

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα διασωθούν και οι εταιρείες των εν λόγω κρατών οι οποίες, όπως και οι κυβερνήσεις, δημιούργησαν υπέρογκο χρέος τις εποχές των «παχιών αγελάδων». Η άρνηση της κυβέρνησης του Ντουμπάι να εγγυηθεί τις υποχρεώσεις της Dubai World συνιστά προηγούμενο και για άλλες χρεωμένες κυβερνήσεις που ενδεχομένως εγκαταλείψουν στη μοίρα τους εταιρείες που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ότι βρίσκονται κάτω από την κρατική ομπρέλα.

Μολονότι, όμως, το κρατικό χρέος αποτελεί από μόνο του εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα, η κρίση είναι πιθανό να πυροδοτηθεί από το εταιρικό χρέος, το οποίο έχει εκτιναχθεί την τελευταία πενταετία. Σύμφωνα με τον κ. Κλίμαν από τη συμβουλευτική εταιρεία Kleiman International, το τρέχον ή το επόμενο έτος καθίσταται απαιτητό χρέος ύψους 200 δισ. δολαρίων. Η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υπολογίζεται ότι αναλογούν περίπου στο μισό των οφειλών αυτών.

Οι εταιρείες από όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά στην αποπληρωμή των χρεών τους. Το 2010, οι εταιρείες στην Κίνα θα χρειαστεί να δανειστούν 8,8 δισ. δολάρια ενώ στο Μεξικό 11 δισ. δολάρια προκειμένου να χρηματοδοτήσουν το υφιστάμενο υπέρογκο χρέος τους. «Αυτή είναι η αχίλλεια πτέρνα [του συστήματος]», υπογραμμίζει ο κ. Κλίμαν.

Θα γίνει το έργο οδοποιίας Αμβρακία – Άκτιο
το έργο αυτό ενώνει την Ιόνια οδό με τη Λευκάδα και μας αφορά άμεσα

Με πρωτοβουλία των νομαρχών της περιοχής έγινε η πρώτη «παραταξιακή» συνάντηση με τον υφυπουργό Υποδομών, Γιάννη Μαγκριώτη, σε ότι αφορά την εγκατάσταση του αναδόχου για το έργο Αμβρακία – Άκτιο.

Παρόντες και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ των ενδιαφερόμενων νομών, και φυσικά και ο Σπύρος Μαργέλης με τον νομάρχη, Κώστα Αραβανή.

Η συνάντηση ήταν πολύωρη όπου τελικά αποφασίστηκε η εγκατάσταση αναδόχων για το έργο.

Το συγκεκριμένο έργο που αποτελεί έργο πνοής για την περιοχή είναι απαραίτητο και πρέπει να ξεκινήσει άμεσα.

Θα υπάρξει και νέα συνάντηση και μάλιστα θα προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες για την εκτέλεσή του.

Ο ΛΟΓΟΣ ΟΡΚΟΜΩΣΙΑΣ ΤΟΥ ΟΜΠΑΜΑ

ΛΟΓΟΣ ΟΜΠΑΜΑ

μετάφραση: scholarios

Συμπολίτες μου,

Στέκομαι σήμερα εδώ, με ταπεινότητα απέναντι στην αποστολή που έχουμε μπροστά μας, με ευγνωμοσύνη για την εμπιστοσύνη που μου δείξατε, με το πνεύμα προσηλωμένο στις θυσίες των προγόνων μας. Ευχαριστώ τον Πρόεδρο Μπους για τις υπηρεσίες του στο έθνος, καθώς και για τη γενναιοδωρία που επέδειξε και τη συνεργασία που προσέφερε κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου.

Σαράντα τέσσερεις Αμερικανοί έχουνε πλέον δώσει τον προεδρικό όρκο. Τα λόγια αυτά εκφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια πλημμυριδών ευημερίας και με τη νηνεμία της ειρήνης. Ωστόσο, ο όρκος ενίοτε δόθηκε με τον ουρανό συννεφιασμένο και με άγριες καταιγίδες. Εκείνες τις στιγμές, η Αμερική συνέχισε τον δρόμο της όχι μόνο χάρη στην ικανότητα ή το όραμα αυτών που κατείχαν τα ανώτερα αξιώματα, αλλά διότι Εμείς ο Λαός μείναμε πιστοί στα ιδανικά των προγόνων μας και διαφυλάξαμε τα ιδρυτικά μας κείμενα.

Έτσι συνέβη. Έτσι πρέπει να συμβεί και με αυτή τη γενιά Αμερικανών.

Ότι είμαστε εν τω μέσω μιας κρίσης είναι πλέον ξεκάθαρο. Το έθνος μας είναι σε πόλεμο, ενάντιο σε ένα πολυδαίδαλο δίκτυο βίας και μίσους. Η οικονομία μας είναι σοβαρά αποδυναμωμένη, εξαιτίας της απληστίας και της ανευθυνότητας ορισμένων, μα κι εξαιτίας της συλλογικής μας αδυναμίας να λάβουμε σκληρές αποφάσεις και να προετοιμάσουμε το έθνος για μία νέα εποχή. Σπίτια χάθηκαν· θέσεις εργασίας εξανεμίστηκαν· επιχειρήσεις κατέρρευσαν. Η υγειονομική μας περίθαλψη είναι υπερβολικά δαπανηρή· τα σχολεία μας ανεπαρκή· και καθημερινά καταδεικνύεται όλο και πιο περίτρανα ότι οι τρόποι που χρησιμοποιούμε την ενέργεια ενισχύουν τους αντιπάλους μας και απειλούν τον πλανήτη μας.

Αυτοί είναι οι δείκτες της κρίσης που μπορούν να μετρηθούν με στατιστικά στοιχεία. Λιγότερο μετρήσιμος, αλλά όχι λιγότερο βαθύς είναι ένας κλονισμός της εμπιστοσύνης σε ολόκληρη την επικράτειά μας ―ένας επίμονος φόβος ότι η παρακμή της Αμερικής είναι αναπόδραστη, και ότι η επόμενη γενιά θα πρέπει να μειώσει τις προσδοκίες της.

Σήμερα, σας λέω ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι πραγματικές. Είναι σοβαρές και είναι πολλές.

Δεν θα ξεπεραστούνε εύκολα ούτε σε λίγο καιρό. Αλλά μάθε αυτό, Αμερική ― θα ξεπεραστούν. Τούτη τη μέρα, είμαστε μαζεμένοι εδώ γιατί επιλέξαμε την ελπίδα αντί για τον φόβο, την ενότητα των σκοπών αντί για την έριδα και τη διχόνοια.

Τούτη εδώ τη μέρα, βάζουμε τέλος στις ευτελείς αιτιάσεις και τις ψευδείς υποσχέσεις, τις αλληλοκαταγγελίες και τα ξεφτισμένα δόγματα, που για τόσο καιρό κατέπνιξαν την πολιτική μας ζωή.

Εξακολουθούμε να είμαστε ένα νεαρό έθνος, όμως όπως λέει η Γραφή, ήρθε ο καιρός να αφήσουμε στην άκρη «τα του νηπίου». Ήρθε ο καιρός να επιρρώσουμε το προαιώνιο πνεύμα μας· να αναδεχθούμε την πιο καλή ιστορία μας· να προαγάγουμε το πολύτιμο αυτό δώρο, τούτη την ευγενή ιδέα, που πέρασε από γενιά σε γενιά: τη θεόδοτη υπόσχεση πως όλοι είναι ίσοι, όλοι είναι ελεύθεροι και όλοι δικαιούνται μια ευκαιρία να επιδιώξουν την ευτυχία τους στην πληρότητά της.

Καθώς αναγνωρίζουμε το μεγαλείο του έθνους μας, συνειδητοποιούμε ότι το μεγαλείο δεν είναι ποτέ κάτι το δεδομένο. Πρέπει να κερδηθεί. Στην πορεία μας δεν βολευτήκαμε με ευκολίες ούτε αρκεστήκαμε σε συμβιβαστικές λύσεις. Το μονοπάτι μας δεν ήταν για τους ολιγόκαρδους ―γι’ αυτούς που προτιμούν αντί για τη δουλειά τη σχόλη ή που αποζητούν μόνο τις ηδονές του πλούτου και της φήμης. Αντίθετα, ήταν αυτοί που ανέλαβαν κινδύνους, που παρήγαγαν έργο, που έφτιαξαν πράγματα ―εκ των οποίων κάποιοι δοξάστηκαν, μα που οι πιο πολλοί ήτανε άνδρες και γυναίκες αφανείς στον μόχθο τους― αυτοί ήταν που μας οδήγησαν στο μακρύ και κακοτράχαλο μονοπάτι προς την ευημερία και την ελευθερία.

Για εμάς ήταν που μάζεψαν τα λιγοστά τους εγκόσμια υπάρχοντα και ταξίδεψαν ωκεανούς σε αναζήτηση μιας νέας ζωής.

Για εμάς ήταν που ίδρωναν στις φάμπρικες και εγκαταστάθηκαν στη Δύση· που υπέστησαν τα ραπίσματα του μαστιγίου και όργωσαν τη σκληρή γη.

Για εμάς ήταν που πολέμησαν και πέθαναν, σε μέρη σαν το Κόνκορντ και το Γκέτυσμπεργκ· τη Νορμανδία και το Κε Σαν. Ξανά και ξανά, αυτοί οι άνδρες και αυτές οι γυναίκες μόχθησαν και θυσιάστηκαν και δούλεψαν μέχρι τα χέρια τους να ζαρώσουν, ώστε εμείς να έχουμε μια καλύτερη ζωή. Είδαν την Αμερική σαν κάτι το μεγαλύτερο απ’ το άθροισμα των ατομικών μας φιλοδοξιών· κάτι το μεγαλύτερο απ’ όλες τις διαφορές στην καταγωγή, τον πλούτο ή τη φατρία του καθενός μας.

Αυτή την πορεία είναι που συνεχίζουμε σήμερα. Εξακολουθούμε να είμαστε το έθνος με τη μεγαλύτερη ευημερία και ισχύ στην Γη. Οι εργαζόμενοί μας δεν είναι λιγότερο παραγωγικοί απ’ ό,τι ήταν όταν άρχισε αυτή η κρίση. Τα μυαλά μας δεν είναι λιγότερο εφευρετικά, τα αγαθά και οι υπηρεσίες μας δεν είναι λιγότερο χρήσιμα απ’ ό,τι ήταν πριν μια εβδομάδα ή ένα μήνα ή ένα χρόνο. Η ικανότητά μας παραμένει αμείωτη. Αλλά ο καιρός που στεκόμασταν αδρανείς, που προστατεύαμε τα στενά μας συμφέροντα και αναβάλλαμε επώδυνες αποφάσεις ― αυτός ο καιρός έχει αναμφίβολα παρέλθει. Ξεκινώντας από σήμερα, πρέπει να ανασηκωθούμε, να αποτινάξουμε από πάνω μας τη σκόνη και να ξεκινήσουμε και πάλι τη δουλειά για το ξαναχτίσιμο της Αμερικής.

Διότι παντού όπου κοιτάξουμε, υπάρχει δουλειά να γίνει. Η κατάσταση της οικονομίας καθιστά αναγκαία τη δράση ―αποφασιστική και γρήγορη. Και θα δράσουμε. Όχι μόνο προς δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, άλλα θέτοντας νέα θεμέλια για την ανάπτυξη. Θα χτίσουμε τους δρόμους και τις γέφυρες, τους ηλεκτρικούς πυλώνες και τις ψηφιακές γραμμές που τροφοδοτούν το εμπόριό μας και μας κρατούν ενωμένους.

Θα αποκαταστήσουμε την επιστήμη στη θέση που της αρμόζει, και θα αξιοποιήσουμε τα θαύματα της τεχνολογίας ώστε να βελτιώσουμε την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης και να μειώσουμε το κόστος της. Θα εκμεταλλευτούμε τον ήλιο και τους ανέμους και το έδαφος για να δώσουμε ενέργεια στα αυτοκίνητα και τα εργοστάσιά μας. Και θα μεταμορφώσουμε τα σχολεία και τα πανεπιστήμιά μας, ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις μιας νέας εποχής. Αυτά όλα μπορούμε να τα κάνουμε. Και αυτά όλα θα τα κάνουμε.

Τώρα, υπάρχουν κάποιοι που αμφισβητούν την κλίμακα των φιλοδοξιών μας ―που υποστηρίζουν ότι το σύστημά μας δεν μπορεί να σηκώσει πολλά μεγάλα σχέδια. Δεν έχουν γερή μνήμη. Γιατί λησμόνησαν τι έχει ήδη κάνει τούτη εδώ η χώρα· τι μπορούν να πετύχουν ελεύθεροι άνδρες κι ελεύθερες γυναίκες όταν η φαντασία ενώνεται με την προσήλωση σ’ έναν κοινό σκοπό, κι όταν η χρεία ενώνεται με το θάρρος.

Αυτό που οι κυνικοί αδυνατούν να κατανοήσουν είναι ότι το έδαφος κάτω απ’ τα πόδια τους μετατοπίστηκε ―ότι τα κονισαλέα πολιτικά επιχειρήματα στα οποία αναλωθήκαμε για τόσο καιρό δεν έχουνε πια πεδίο εφαρμογής. Το ερώτημα που τίθεται σήμερα έχει πάψει να είναι το αν η κυβέρνησή μας είναι υπερβολικά μεγάλη ή υπερβολικά μικρή, αλλά εάν δουλεύει ―εάν βοηθά οικογένειες να βρουν εργασία με αξιοπρεπή μισθό, περίθαλψη που να μπορούν να την πληρώσουν, σύνταξη που να διαφυλάσσει την αξιοπρέπειά τους. Εκεί που η απάντηση είναι ναι, σκοπεύουμε να συνεχίσουμε. Εκεί που η απάντηση είναι όχι, τα προγράμματα θα διακοπούν. Και όσοι από εμάς διαχειριζόμαστε τα χρήματα του κοινού θα λογοδοτήσουμε ―για το αν τα ξοδέψαμε με σύνεση, για το αν ανατρέψαμε κακές συνήθειες, και αν ενεργήσαμε στα φανερά. Διότι μόνο τότε μπορούμε να αποκαταστήσουμε τη ζωτική εμπιστοσύνη μεταξύ ενός λαού και της κυβέρνησής του.

Το ερώτημα που έχουμε μπροστά μας δεν είναι αν η αγορά είναι μια δύναμη με θετικά ή με αρνητικά αποτελέσματα. Η ικανότητά της να γεννά πλούτο και να διευρύνει την ελευθερία είναι ασυναγώνιστη, όμως η παρούσα κρίση μάς θύμισε ότι δίχως μια προσεκτική εποπτεία, η αγορά μπορεί να διολισθήσει κατά τρόπο ανεξέλεγκτο ―και ότι ένα έθνος δεν μπορεί να ευημερεί για πολύ όταν ευνοεί μόνο τους πλούσιους. Η επιτυχία της οικονομίας ήταν ανέκαθεν εξαρτημένη όχι απλώς απ’ το μέγεθος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος μας, αλλά απ’ την εύρος διάχυσης της ευημερίας μας· από την ικανότητά μας να απλώνουμε τις ευκαιρίες σε κάθε καρδιά που τις ζητάει ―όχι από φιλανθρωπία, αλλά επειδή αυτό αποτελεί τον ασφαλέστερο δρόμο προς το κοινό αγαθό μας.

Όσο για την κοινή άμυνά μας, απορρίπτουμε ως ψευδή την επιλογή ανάμεσα στην ασφάλεια και τα ιδανικά μας. Οι Ιδρυτές Πατέρες μας, αντιμέτωποι με κινδύνους που δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε, συνέταξαν έναν καταστατικό χάρτη με στόχο τη διασφάλιση του κράτους δικαίου και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, έναν καταστατικό χάρτη που διευρύνθηκε χάρη στο αίμα ολόκληρων γενιών. Τα ιδανικά αυτά ακόμη φωτίζουν τον κόσμο και δεν θα τα παρατήσουμε για χάρη της σκοπιμότητας.

Ώστε προς όλους τους λαούς και τις κυβερνήσεις που μας κοιτάνε σήμερα, απ’ τις μεγαλύτερες πρωτεύουσες ώς το μικρό χωριό όπου γεννήθηκε ο πατέρας μας: να ξέρετε ότι η Αμερική είναι φίλος κάθε έθνους και κάθε άνδρα, γυναίκας και παιδιού, που ζητά ένα μέλλον ειρήνης και αξιοπρέπειας, και ότι είμαστε έτοιμοι και πάλι να ηγηθούμε.

Θυμηθείτε ότι οι προηγούμενες γενιές αντιτάχθηκαν στον φασισμό και τον κομμουνισμό όχι μόνο με πυραύλους και άρματα, αλλά με ισχυρές συμμαχίες και σταθερές πεποιθήσεις. Καταλάβαιναν ότι μόνη η ισχύς μας δεν μπορεί να μας προστατέψει, ούτε και μας δίνει το δικαίωμα να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Αντίθετα, γνώριζαν ότι η ισχύς μας αυξάνεται μέσα από τη συνετή της χρήση. Η ασφάλειά μας απορρέει από τη δικαιότητα των σκοπών μας, τη δύναμη του παραδείγματος που προσφέρουμε, τη μετριοπάθεια που γεννά η ταπεινότητα και η αυτοσυγκράτηση.

Είμαστε οι φύλακες αυτής της παρακαταθήκης. Καθοδηγούμενοι για άλλη μια φορά από τούτες τις αρχές, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις νέες απειλές οι οποίες απαιτούν ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια ―ακόμη μεγαλύτερη συνεργασία και συνεννόηση μεταξύ των εθνών. Θα αρχίσουμε να αφήνουμε με υπευθυνότητα το Ιράκ στον λαό του και να σφυρηλατούμε μια κερδισμένη με κόπο ειρήνη στο Αφγανιστάν. Με παλιούς φίλους και πρώην εχθρούς, θα εργαστούμε ακάματα με στόχο τη μείωση της πυρηνικής απειλής και την απομάκρυνση του φοβήτρου της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Δεν θα απολογηθούμε για τον τρόπο ζωής μας, ούτε και θα διστάσουμε να τον υπερασπιστούμε. Και σε εκείνους που θέλουν να προωθήσουν τους στόχους τους σπέρνοντας τρόμο και σφαγιάζοντας αθώους, σας λέμε τώρα ότι το πνεύμα μας είναι ισχυρότερο και δεν μπορεί να λυγίσει. Δεν μπορείτε να αντέξετε στον αγώνα εναντίον μας, και θα σας νικήσουμε.

Διότι γνωρίζουμε ότι η κληρονομιά μας απαρτίζεται από ένα ετερόκλητο μωσαϊκό και ότι αυτό είναι δύναμη, όχι αδυναμία. Είμαστε ένα έθνος Χριστιανών και Μουσουλμάνων, Εβραίων και Ινδουιστών ― και αθρήσκων. Έχουμε διαμορφωθεί από κάθε γλώσσα και πολιτισμό, προερχόμενο από κάθε γωνιά της Γης· και επειδή γευτήκαμε τα πικρά απόνερα του εμφυλίου πολέμου και του φυλετικού διαχωρισμού, και αναδυθήκαμε απ’ αυτό το σκοτεινό κεφάλαιο της ιστορίας μας δυνατότεροι και περισσότερο ενωμένοι, δεν μπορούμε παρά να πιστεύουμε ότι τα παλιά μίση κάποια μέρα θα περάσουν· ότι οι φατριαστικές γραμμές σύντομα θα διαλυθούν· ότι καθώς ο κόσμος γίνεται μικρότερος, η κοινή μας ανθρωπιά θα αποκαλυφθεί· και ότι η Αμερική πρέπει να διαδραματίσει τον ρόλο της ανοίγοντας τον δρόμο σε μια νέα εποχή ειρήνης.

Προς τον μουσουλμανικό κόσμο, αναζητούμε έναν νέο δρόμο μπρος τα μπροστά, βασισμένο στο αμοιβαίο συμφέρον και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Προς εκείνους τους ηγέτες ανά την υφήλιο που θέλουν να σπείρουν διχόνοια ή να καταλογίσουν τα δεινά της κοινωνίας τους στην Δύση ―μάθετε ότι ο λαός σας θα σας κρίνει με βάση το τι μπορείτε να οικοδομήσετε, όχι τι μπορείτε να καταστρέψετε. Προς εκείνους που προσδένονται στην εξουσία μέσω της διαφθοράς και της εξαπάτησης και της φίμωσης του αντιλόγου ―μάθετε ότι βρίσκεστε στο λάθος στρατόπεδο της ιστορίας. Αλλά ότι θα τείνουμε το χέρι μας προς τα εσάς εάν είστε πρόθυμοι να ξεσφίξετε τη γροθιά σας.

Προς τους λαούς των φτωχών εθνών, δεσμευόμαστε να δουλέψουμε πλάι σας ώστε τα χτήματά σας ν’ ανθίσουν και τα καθαρά νερά να ρεύσουν· δίνοντας τροφή σε λιμοκτονούντα σώματα και πεινασμένα πνεύματα. Και σε εκείνα τα εθνή που σαν το δικό μας απολαμβάνουν σχετική αφθονία, λέμε ότι δεν μπορούμε πια να επιτρέπουμε στον εαυτό μας την αδιαφορία απέναντι σε αυτούς που υποφέρουν έξω απ’ τα σύνορά μας· ούτε και μπορούμε να καταναλώνουμε τους πόρους του πλανήτη δίχως να νοιαζόμαστε για τις συνέπειες. Διότι ο κόσμος έχει αλλάξει, και πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς μαζί του.

Καθώς αναλογιζόμαστε τον δρόμο που ανοίγεται μπροστά μας, θυμόμαστε με ταπεινότητα κι ευγνωμοσύνη τους γενναίους Αμερικάνους που, αυτή τη στιγμή, περιπολούν μακρινές ερήμους και απόμακρα όρη. Έχουν κάτι σήμερα να μας πουν, σαν τους πεπτωκότες ήρωες στο Άρλιγκτον που ψιθυρίζουν μέσα απ’ το διάβα των αιώνων.

Τους τιμάμε όχι μόνο επειδή είναι οι φύλακες της ελευθερίας μας, αλλά επειδή ενσαρκώνουν το πνεύμα του υπηρετείν· τη θέληση να βρουν νόημα σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους. Και πράγματι, αυτήν εδώ τη στιγμή ―μια στιγμή που θα καθορίσει μια ολόκληρη γενιά― απ’ αυτό ακριβώς το πνεύμα είναι που πρέπει να εμφορούμαστε όλοι μας.

Διότι όσα και αν μπορεί και οφείλει να κάνει το κράτος, τούτο το έθνος σε έσχατη ανάλυση στηρίζεται στην πίστη και την αποφασιστικότητα του αμερικανικού λαού. Η καλοσύνη να βάλεις στο σπίτι σου ένα ξένο όταν ξεσπάσει η πλημμύρα, η ανιδιοτέλεια των εργατών που προτιμούν να μειώσουν τον χρόνο εργασίας τους παρά να δουν έναν φίλο να χάνει τη δουλειά του ― αυτά είναι που μας προστατεύουν στις δυσκολότερες στιγμές μας. Το θάρρος του πυροσβέστη που ανεβαίνει ένα κλιμακοστάσιο γεμάτο καπνό, μα και η προθυμία ενός γονιού να αναθρέψει ένα παιδί ― αυτά τελικά καθορίζουν τη μοίρα μας.

Οι προκλήσεις που έχουμε απέναντι μας ίσως να είναι νέες. Τα εργαλεία με τα οποία τις αντιμετωπίζουμε μπορεί να είναι νέα. Όμως οι αξίες από τις οποίες εξαρτώνται οι επιτυχίες μας ―σκληρή δουλειά και εντιμότητα, θάρρος και δικαιοσύνη, ανεκτικότητα και φιλομάθεια, πίστη και πατριωτισμός― αυτά τα πράγματα είναι παλιά. Αυτά τα πράγματα είναι αληθινά. Αποτέλεσαν την αθόρυβη δύναμη της προόδου καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας μας. Αυτό που επιβάλλεται λοιπόν είναι μια επιστροφή σε αυτές τις αλήθειες. Αυτό που απαιτείται από εμάς τώρα είναι μια νέα εποχή υπευθυνότητας ―αναγνώριση, απ’ τη μεριά του κάθε Αμερικανού, ότι έχουμε καθήκοντα απέναντι στον εαυτό μας, το έθνος μας, και τον κόσμο, καθήκοντα που δεν αποδεχόμαστε κλαυθμηρίζοντας, αλλά τα οποία αδράττουμε με ευφροσύνη, βασιζόμενοι στη στέρεη γνώση ότι δεν υπάρχει τίποτα τόσο ικανοποιητικό για το πνεύμα, τόσο καθοριστικό για τον χαρακτήρα μας, όσο το να δώσουμε το άπαν μας σε μια δύσκολη αποστολή.

Αυτό είναι το τίμημα και η υπόσχεση της ιδιότητας του πολίτη.

Αυτή είναι η πηγή της εμπιστοσύνης μας ―η γνώση ότι ο Θεός μάς καλεί να διαμορφώσουμε ένα αβέβαιο πεπρωμένο.

Αυτό είναι το νόημα της ελευθερίας μας και του πιστεύω μας ―αυτός είναι ο λόγος που άνδρες και γυναίκες και παιδιά κάθε φυλής και κάθε πίστης μπορούν να παραβρεθούν σε αυτό τον εορτασμό, σε τούτο το μεγαλόπρεπο αίθριο, και που ένας άνδρας του οποίου ο πατέρας πριν από λιγότερο από εξήντα χρόνια ίσως να μην είχε εξυπηρετηθεί σε ένα τοπικό εστιατόριο μπορεί σήμερα να σταθεί ενώπιόν σας δίνοντας έναν ιερότατο όρκο.

Ας χαράξουμε λοιπόν αυτή τη μέρα στη μνήμη μας ― για το ποιοι είμαστε και πόσο μακριά ταξιδέψαμε. Τη χρονιά που γεννήθηκε η Αμερική, κατά τη διάρκεια του πιο κρύου μήνα, μια μικρή ομάδα πατριωτών, είχαν μαζευτεί κοντά ο ένας στον άλλο, πλάι σε αδύναμες φωτιές στις όχθες ενός παγωμένου ποταμού. Η πρωτεύουσα είχε εγκαταλειφθεί. Ο εχθρός προήλαυνε. Το χιόνι ήταν κηλιδωμένο με αίμα. Τη στιγμή που η έκβαση της επανάστασής μας ήταν πιο αμφίβολη από ποτέ, ο πατέρας του έθνους μας διέταξε να διαβαστούν τα ακόλουθα λόγια στον λαό:

«Ας ειπωθεί προς τις μέλλουσες γενιές… ότι στο βάθος του χειμώνα, όταν τίποτα δεν μπορούσε να επιβιώσει, πέρα απ’ την ελπίδα και την αρετή… η πόλη και η ύπαιθρος, θορυβημένες από τον κοινό κίνδυνο, στάθηκαν μπροστά με σκοπό να τον αντιμετωπίσουν».

Αμερική. Ενώπιον των κοινών μας κινδύνων, σε τούτο τον χειμώνα των δεινών μας, ας θυμηθούμε αυτά τα αιώνια λόγια. Με ελπίδα και αρετή, ας σταθούμε και πάλι αντιμέτωποι με τα παγωμένα ρεύματα, και ας αντέξουμε τις καταιγίδες πού ’ναι να ’ρθούν. Ας ειπωθεί από τα παιδιά των παιδιών μας ότι όταν δοκιμαστήκαμε, αρνηθήκαμε να αφήσουμε αυτό το ταξίδι να τελειώσει, ότι δεν κάναμε πίσω ούτε και δειλιάσαμε. Και με το βλέμμα μας προσηλωμένο στο βάθος του ορίζοντα και με τη χάρη του Θεού, προάξαμε το μέγα δώρο της ελευθερίας και το παραδώσαμε με ασφάλεια στις μέλλουσες γενιές.