

Αφιέρωμα στην Ελλάδα τη Λευκάδα τους Λευκαδίτες ειδικά δε στους Βλυχιώτες-Γενιώτες- Κατωχωρίτες και τη ζωή τους
Αναδημοσίευση του άρθρου του ΛΕΥΚΑΔΑ ΠΡΕΣ
Δεν οδηγούσε ο Γιώργος Γληγόρης….
«Δεν ξέρω τι έγινε Γιώργο στο συγκεκριμένο ατύχημα. Η πολιτεία και οι λειτουργοί της είναι υποχρεωμένοι να βρουν τι έγινε και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Αυτό που ξέρω και πρέπει να το πω σήμερα εδώ είναι ότι δεν οδηγούσες εσύ.» Αυτά ήταν τα λόγια καταπέλτης του επίτιμου αρχηγού της Αστυνομίας, Γιώργου Αγγελάκου, στην κηδεία του Διοικητή της Ασφάλειας Γιώργου Γληγόρη όταν πήρε το λόγο για να τον αποχαιρετήσει και θέλησε να κάνει αυτή την αποκάλυψη που ήταν κοινό μυστικό για την Λευκάδα το τελευταίο διάστημα.
Ο αρχηγός μεταξύ άλλων είπε:
«Ήσουνα ηγέτης. Ως προϊστάμενος του τμήματος αρχαιοκαπηλίας, με λιγοστά άτομα και λιγοστά μέσα κατάφερες σε λίγο καιρό να μιλάει όλη η Ελλάδα και όχι μόνο για σένα. Οι επιτυχίες ήταν αλλεπάλληλες. Συμμορίες εξαρθρωθήκαν οι μεγαλέμποροι και αρχαιοκάπηλοι που ποτέ δεν τους είχε ακουμπήσει κανείς αντίκρισαν τη δικαιοσύνη. Ανεκτίμητης αξίας αρχαία επανήλθαν στην πατρίδα μας και αυτό το οφείλουν σε σένα και τους συνεργάτες σου. Ήσουν έντιμος, άξιος, ριψοκίνδυνος δεν καταλάβαινες τίποτε. Και ενώ όλα δούλευαν ρολόι πέρυσι το καλοκαίρι σαν κεραυνός ήρθε η είδηση της μετάθεσής σου. Δυστυχώς γύρω από τους φωτισμένους ανθρώπους υπάρχουν πάντα μετριότητες οι οποίες για να αναδειχθούν πρέπει να ψαλιδίσουν αυτούς που αξίζουν. Δια της μεθόδου δήθεν της αναβάθμισης σε πήραν από την δίωξη της αρχαιοκαπηλίας , για την υπηρεσία που έδωσες το αίμα σου δηλαδή. Δεν άντεξες και ήθελες να φύγεις από την αστυνομία. Και δεν σε άφησα. Μετά από πολλά είπες ότι αν μείνεις στην αστυνομία ήθελες να πας στην Λευκάδα για να είσαι κοντά στο παιδί σου, τον Άγγελο. Το δέχτηκα. Αν ήξερα αυτό που θα συνέβαινε δεν θα σε άφηνα. Ήρθες στην Λευκάδα, και παρά την πικρία και την απογοήτευσή σου μέσα σε λίγους μήνες έκανες μια υπηρεσία να μιλάει όλη η Λευκάδα και όλη η Περιφέρεια γι αυτήν. Οι συνάδελφοί σου σε αγάπησαν γιατί ήσουν ηγέτης, ξεχωριστό άτομο. Αλλά, όπως πάντα γίνεται , κοντά σε αυτούς που ξεχωρίζουν τους πλησιάζουν άτομα που θέλουν να λέγονται φίλοι και γνωστοί τους, να παίρνουν από την αίγλη τους, από το φως τους. Με ένα τέτοιο άνθρωπο δυστυχώς βρέθηκες 15 ήμερες πριν το βράδυ όταν έγινε το φοβερό εκείνο ατύχημα που στοίχησε τη ζωή τεσσάρων ανθρώπων, το βαρύ τραυματισμό σου, την μάχη σου με το θάνατο για τόσες ημέρες και τελικά την κατάληξή σου.
Δεν ξέρω τι έγινε Γιώργο στο συγκεκριμένο ατύχημα. Η πολιτεία και οι λειτουργοί της είναι υποχρεωμένοι να βρουν τι έγινε και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Αυτό που ξέρω και πρέπει να το πω σήμερα εδώ είναι ότι δεν οδηγούσες εσύ. Και ότι και να πούμε σήμερα δε γυρίζεις πίσω. Η απώλεια για την οικογένεια σου και την Ελληνική Αστυνομία είναι μεγάλη. Όλοι εμείς είμαστε υπερήφανοι για σένα.»
Η στιγμή που επίτιμος αρχηγός της αστυνομίας, Γιώργος Αγγελάκος
αποχαιρετά τον φίλο και κουμπάρο του Γιώργο...
«Καλό ταξίδι»
Ήταν μια σεμνή τελετή. Με αυτό τον τρόπο ζουν και εργάζονται στο χώρο του πολιτισμού οι τρεις βραβευθείσες: Ελένη Καραϊνδρου, Δόμνα Σαμίου και Σοφία Καλογεροπούλου.
Μόνο η παρουσία των τριών αυτών γυναικών αρκούσε για να λαμπρύνει τη βραδιά της σεμνής αλλά σημαντικής εκδήλωσης.
Η διάκριση με το μετάλλιο της πόλης των Αθηνών από το δήμαρχο Αθηναίων, Νικήτα Κακλαμάνη [οργανώθηκε με αφορμή την ημέρα της γυναίκας] τριών γυναικών από το χώρο του πολιτισμού.
Της συνθέτριας Ελένης Καραϊνδρου,
της ερευνήτριας και ερμηνεύτριας της δημοτικής μας παράδοσης Δόμνας Σαμίου
και της Ζωγράφου Σοφίας Καλογεροπούλου.
Η Σοφία Καλογεροπούλου που ζει τον περισσότερο καιρό στον Αλέξανδρο στην ορεινή Λευκάδα βαθιά συγκινημένη και αμήχανη αφιέρωσε το βραβείο της σε τρεις αυτοδίδακτες ελληνίδες ζωγράφους. Στην Έφη Μιχελή, την Έρση Χατζημιχάλη και τη Μαρία Μπόκου.
Μιλώντας ο δήμαρχος Αθηναίων για την Σοφία Kαλογεροπούλου τόνισε:
«Η ζωγράφος Σοφία Καλογεροπούλου μπορεί να ασχολείται με μια ζωγραφική που απορρέει από το παλιό , τις παραδόσεις δηλαδή και την μυθολογία, ανοίγει ωστόσο νέους δρόμους, τόσο στην τέχνη όσο και στο πολιτισμικό τοπίο της χώρας μας. Μια ζωγραφική ναϊφ, γνήσια φυσικά, άδολα λαϊκή, στην οποία η έκρηξη των χρωμάτων και η αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου – φύσης μας «βγάζει» αυτό που θέλουμε να είμαστε. Μια ζωγραφική άμεση, απαλλαγμένη από στείρους κανόνες, που μιλά κατευθείαν στην ψυχή μας. Η Σοφία Καλογεροπούλου με το δικό της τρόπο αγωνιά να περιγράψει αυτά που κινδυνεύουν να χαθούν: παραδόσεις, φύση, ιστορία. Και με αυτό τον τρόπο τελικά καταφέρνει να τα διασώσει».
Πολλοί ήταν οι φίλοι της Σοφίας, και από την Λευκάδα, που βρέθηκαν κοντά σε αυτή και τον άνδρα της Τάκη Καλογερόπουλο, στην μεγάλη τιμή που της έγινε.Εδώ με φίλους από τη Λευκάδα.
Η γνωστή τηλεοπτική σειρά του ΜΕΓΑ έφτασε και στη Λευκαδίτισσα πεθερά
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ Ή ΕΘΝΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;
Του Βασίλη Μαρκεζίνη
Αν και σαράντα ένα από τα εξήντα πέντε μου χρόνια τα έχω ζήσει εκτός Ελλάδος, η πατρίδα μου δεν φεύγει ποτέ από τον νου μου. Η τελευταία όμως επίσκεψη στην Αθήνα στάθηκε απογοητευτική, καθώς μου φανέρωσε μια παράξενη πτυχή της τρέχουσας οικονομικής, ηθικής και πολιτικής κρίσης. Οι πολυάριθμοι συνομιλητές μου, κατά τη διάρκεια των κοινωνικών και επαγγελματικών μου συναντήσεων, ήταν όλοι βυθισμένοι στην ομφαλοσκόπηση, μιλώντας για λύσεις που περιστρέφονταν γύρω από έντονες προσωπικές αντιπαλότητες και όχι γύρω από τη λογική.
Οφείλουμε να ξεκινήσουμε την ανάλυσή μας παραδεχόμενοι ότι, αρχικά, η οικονομική κρίση ήταν εισαγόμενη. Πράγματι ξεκίνησε στο εξωτερικό, όπου και έγινε...αντικείμενο σοβαρότατης κακοδιαχείρισης, ιδίως στην Αγγλία και στη Γαλλία.
Στη δική μας χώρα, η «διαχείριση της κρίσης»- αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον όρο- ποτέ δεν επικεντρώθηκε σε μία συγκεκριμένη θέση. Η κυβέρνηση επέδειξε αρχικά πλήρη άρνηση της πραγματικότητας, έπειτα ενθάρρυνε και τον λαό της να επιδείξει άρνηση, ακολούθως προειδοποίησε για αυστηρά μέτρα λιτότητας, τα οποία ύστερα έδωσαν τη θέση τους σε εκφράσεις κοινωνικής ευαισθησίας, οι οποίες, με τη σειρά τους, μπορεί τώρα να αναθεωρηθούν. Πρόκειται για κλασικό παράδειγμα διαχείρισης κρίσης a la grecque. Οι χρονικές στιγμές αυτών των μεταλλάξεων επιβεβαιώνουν τoν ισχυρισμό ότι προήλθαν από εσωτερικούς ανταγωνισμούς και προεκλογικούς υπολογισμούς. Δεν αντιμετωπίζονται όμως έτσι οι κρίσεις.
Οφείλει άραγε να ξεσκεπάσει κανείς αυτόν τον καιροσκοπισμό; Οσοι νοιάζονται μόνο για το προσωπικό τους όφελος θα απαντούσαν: «Οχι». Ο Σοφοκλής, ωστόσο, τον οποίο θεωρώ πιο ελκυστικό καθοδηγητή, γράφει ότι «όστις [...] εκ φόβου του γλώσσαν εγκλήσας έχει, κάκιστος είναι νυν τε και πάλαι δοκεί».
▅ Η παγκόσμια οικονομική κρίση
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας δεν βρίσκονται τα αίτια της κρίσης, αλλά ο τρόπος που μπορεί αυτή να εξελιχθεί στην Ελλάδα.
Ο Μουσολίνι είπε κάποτε ότι μόνο δύο πράγματα αδυνατούσε να καταλάβει: την Αγία Τριάδα και τα οικονομικά της Ιταλίας. Η οικονομία της Ελλάδας δεν αποτελεί διαφορετική περίπτωση, αν αναλογιστούμε ότι ένα από τα κύρια «θαύματά» της είναι η παραοικονομία της.
Θα ήταν ίσως πιο εύστοχη η επιλογή της λέξης «αίνιγμα», λαμβάνοντας υπόψη ότι (α) η ικανότητα της παραοικονομίας να διοχετεύει χρήματα στην πραγματική οικονομία είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο (και επωφελές)· (β) η στιβαρότητά της δεν μπορεί εν τούτοις να υπολογιστεί (πρόβλημα)· (γ) ο λαθραίος χαρακτήρας της αποστερεί το κράτος από φορολογικές προσόδους (γεγονός ατυχέστατο, ιδίως σήμερα)· (δ) και μόνον η ύπαρξή της αποτελεί εν δυνάμει έναν τρόπο μερικής σωτηρίας (γεγονός ευτυχές). Τα χαρακτηριστικά αυτά θα μπορούσαν ίσως να προσφέρουν στην Ελλάδα μιαν ορισμένη ανακούφιση από την επερχόμενη θύελλα.
Προστατευτικό μέσο για την Ελλάδα αποτελεί επίσης η μακροχρόνια θητεία της οποίας απολαύει το σημαντικότατο μέρος του εργατικού δυναμικού της που απασχολείται στον δημόσιο τομέα. Για μια οικονομία αγοράς, το στοιχείο αυτό αποτελεί διαρθρωτική αδυναμία· στην προκειμένη περίπτωση όμως μπορεί να απορροφήσει τους κραδασμούς της ανεργίας- για πόσον καιρό, βεβαίως, μόνον η διάρκεια της κρίσης μπορεί να το δείξει. Τα διεθνή προβλήματα- νομικά ή χρηματοοικονομικά- πρέπει πάντοτε να αναλύονται με τη δέουσα προσοχή στις τοπικές παραμέτρους. Ετσι, δικαιολογημένα θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για περιορισμό των ζοφερών εξελίξεων. Υπάρχουν όμως τέσσερα τουλάχιστον σημεία κινδύνου.
Το πρώτο αφορά τις επιπτώσεις της κρίσης στο ενεργητικό των συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών οργανισμών.
Το δεύτερο αφορά τις άγνωστες επιπτώσεις μιας τραπεζιτικής καταρρεύσεως στα Βαλκάνια που μισο-κρύβεται στη χώρα μας.
Το τρίτο είναι η επιδείνωση που θα προκαλέσουν ενδεχομένως οι επικείμενες παραγγελίες οπλισμού στο ραγδαία αυξανόμενο έλλειμμά μας.
Το τελευταίο, και αμεσότερο, αφορά τον αντίκτυπο της κρίσης στην ελληνική τουριστική βιομηχανία, η οποία, αντίθετα με την τουρκική, δεν έχει προληπτικά κινητοποιήσει τη βοήθεια του κράτους.
▅ Οι ξένοι φίλοι μας
Μόνο η χώρα μας πιστεύει ακράδαντα ότι ο υπόλοιπος κόσμος είναι γεμάτος φιλέλληνες που διαγκωνίζονται για το ποιος θα ανταποδώσει πρώτος τα πνευματικά του χρέη για όσα προσέφερε η Ελλάδα πριν από 2.000 χρόνια.
Στην πραγματικότητα, καθώς αυτοί οι φίλοι ετοιμάζονται να μας υποδείξουν πώς ακριβώς πρέπει να διαχειριστούμε τα χρηματοοικονομικά μας, το πιθανότερο είναι ότι θα μας κάνουν πραγματικά να γογγύσουμε.
Υπάρχουν δύο τρόποι (πέραν των προαναφερθέντων) που μπορεί να αμβλύνουν κάπως τις επιπτώσεις του πλήγματος.
Ο πρώτος βασίζεται περισσότερο στην ελπίδα παρά σε αξιόπιστα δεδομένα. Με απλά λόγια: θα επιβληθούν και σε άλλες χώρες ανάλογοι περιορισμοί, οι οποίοι, εντέλει, μπορεί να αποδειχθούν ατελέσφοροι, οπότε και θα αποδυναμωθούν ή θα ατροφήσουν. Ο δεύτερος συνίσταται στο ότι μπορεί να επιλέξουμε (ή να υποχρεωθούμε) να αμβλύνουμε το πλήγμα τροφοδοτώντας την απληστία κάποιων μεγάλων ξένων φίλων μας, με την αγορά οπλισμού δευτέρας διαλογής σε υπέρογκες τιμές. Αυτό, ο μέσος πολίτης θα το ονόμαζε εκβιασμό· ο σύγχρονος ευφημισμός το παρουσιάζει ως δυναμική διπλωματία.
Μολονότι αυτή η πρακτική δεν είναι ασυνήθης, προσωπικά τη θεωρώ ασύνετη, διότι (α) δεν εξασφαλίζει στις ένοπλες δυνάμεις μας ό,τι πραγματικά χρειάζονται, και (β) στην προκειμένη περίπτωση, όπως προείπα, θα αποδειχθεί ιδιαίτερα δαπανηρή.
▅ Η αντίδραση του πολιτικού μας κόσμου
Η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία: ως προς αυτό ακριβώς το σημείο, το υπουργείο Εξωτερικών μας μπορεί να διαδραματίσει για την άμυνα της χώρας ρόλο εξίσου σημαντικό με το υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Διερωτώμαι, λοιπόν, ακόμη μία φορά, για τη στιβαρότητα της «προληπτικής διπλωματίας» μας. Πόσο δραστήρια είναι; Ή μήπως αυτό που μας συμβαίνει είναι ότι (α) έχουμε παραλύσει λόγω αδρανείας, (β) έχουμε τυφλωθεί από τη συνεχιζόμενη αδυναμία μας να δούμε ότι η αμερικανική κυριαρχία έχει αρχίσει να φθίνει, και (γ) έχουμε μάθει να μην αναθεωρούμε μοτίβα της εξωτερικής πολιτικής μας ακόμη και όταν είναι παρωχημένα;
Η έλλειψη έγκαιρου σχεδιασμού επανέρχεται συνεχώς στην ανάλυσή μου. Το γεγονός ότι η έλλειψη αυτή χαρακτηρίζει και τον τρόπο που «μπαλώνουμε» και διάφορα άλλα προβλήματα- φέρ΄ ειπείν, την παιδεία, την έννομη τάξη και τα συνδεόμενα ζητήματα, όπως το πανεπιστημιακό άσυλο- διόλου δεν την καθιστά ορθή ως στάση.
Γιατί μένουν αθεράπευτες όλες αυτές οι κακοφορμισμένες πληγές; Μήπως επειδή οι εμπλεκόμενοι- πρυτάνεις, υπουργοί και λοιποί- μεταθέτουν την ευθύνη ο ένας στον άλλον; Ή, για να το θέσω διαφορετικά, μήπως τα πολιτικά αφεντικά μας έχουν αποφασίσει ότι μπορούν να αντισταθμίσουν το πολιτικό κόστος μιας ορθής απόφασης αν αντικαταστήσουν τη δράση με ατέρμονες συζητήσεις και διαβουλεύσεις;
Οι σκέψεις αυτές μάς φέρνουν εγγύτερα στο πραγματικό πρόβλημα.
▅ Κομματικές πολιτικές και έριδες
Οι μεγάλες κρίσεις χρειάζονται ισχυρές κυβερνήσεις. Το δικομματικό σύστημα που καθιέρωσε η μεταπολίτευση στάθηκε ένα από τα σημαντικότερα κληροδοτήματά της. Ενδέχεται όμως να βρίσκεται τώρα στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Εν πάση περιπτώσει, σήμερα λέξεις όπως «σχέδιο», «αποφασιστικότητα» και «δράση», λέξεις δηλαδή που συνδέονται κατά κανόνα με ισχυρές κυβερνήσεις, είναι τόσο σπάνιες ώστε κοντεύουμε σχεδόν να ξεχάσουμε τι σημαίνουν!
Η πρόσφατη απάντηση του Πρωθυπουργού για το αδιέξοδο ήταν μια προτροπή για ομοψυχία. Κανείς δεν αρνήθηκε ποτέ ότι ο κ. Καραμανλής είναι έξυπνος. Ωστόσο οι αντίπαλοί του δεν είναι τόσο αφελείς ώστε να μην καταλαβαίνουν ότι ο Πρωθυπουργός, παίζοντας το χαρτί της ομόνοιας κατά τρόπον τόσο εμφανώς μελετημένο ώστε να αποκομίσει πολιτικά οφέλη ο ίδιος και να τα στερήσει από εκείνους των οποίων τη συναίνεση επιδιώκει, χρησιμοποιεί απλώς ένα στρατήγημα.
Θα ήταν ίσως πειστικότερο να καθαρίσει η ατμόσφαιρα μέσω εκλογών και ακολούθως να δοθεί στην προβλεπόμενη κυβέρνηση μειοψηφίας ευρεία και διαρκής στήριξη ώστε να αντιμετωπίσει τη θύελλα επί έναν,ας πούμε,χρόνο. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε πράξη ομόνοιας με όλους, από όλους και για όλους. Εν προκειμένω όμως μιλάμε για ανώτερη πολιτική, και όχι για μικροπολιτική.
▅ Θα άντεχε το πολιτικό κατεστημένο;
Θα έχετε προσέξει ότι δεν μιλώ πια για κόμματα, αλλά για το κατεστημένο: τα μέλη της ολιγαρχίας που υποστηρίζουν έναν συγκεκριμένο ή (για να είναι πάντα κερδισμένα) όλους τους πολιτικούς· τον Τύπο, τα οικονομικά του οποίου περιστέλλονται καθώς μειώνονται τα διαφημιστικά έσοδα· τους κρατούντες πολιτικούς, που κινδυνεύουν να γίνουν «τέως»· τους προαλειφόμενους για την εξουσία πολιτικούς, που αδημονούν να κατακτήσουν την όαση της εξουσίας έπειτα από μακροχρόνια παραμονή στην έρημο· τέλος, τους «εναπομείναντες» περασμένων εποχών, οι οποίοι αγωνίζονται για τα ψιχία που μπορεί να πέσουν προς το μέρος τους κατά τις ευρωεκλογές. Βάζει άραγε κάποιος από όλους αυτούς πρώτα και πάνω απ΄ όλα τη χώρα του;
Τα προηγούμενα χρόνια- και σκοπίμως ΔΕΝ δίνω συγκεκριμένο αριθμό- μου υποδεικνύουν να απαντήσω: Οχι. Διότι τα χρόνια αυτά ελάχιστα άλλα έχουν αναδείξει πέρα από μομφές για σκάνδαλα, αμφιταλαντευόμενους βουλευτές, κατασπατάληση χρημάτων (αντί για τις απολύτως αναγκαίες αλλά προφανώς δυσάρεστες οικονομίες), ατέρμονες δικαστικές έρευνες, (δικαιολογημένη) δυσαρέσκεια των νέων για το ανεπαρκές εκπαιδευτικό σύστημα, υπουργικές λογομαχίες για το πώς θα αντιμετωπιστεί η αναζωπύρωση της τρομοκρατίας.
▅ Και τώρα,τι;
Η αναστολή της κομματικής πολιτικής θα ήταν η επιθυμητή απάντηση: μια προσωρινή carte blanche σε όποιον πάρει το προβάδισμα στις επόμενες εκλογές, έστω και κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Ας του επιτραπεί να κυβερνήσει, μόνος, με τους έμπιστους φίλους του και το δημοσιοποιημένο του πρόγραμμα, χωρίς προσκόμματα, κομματικούς ελιγμούς, παραπληροφόρηση ή άλλου είδους περισπασμούς από κάθε πλευρά.
Δεν θα πρόκειται για μια κυβέρνηση αταίριαστων πολιτικών συντρόφων, όπου καθένας θα συμβιβαστεί κάπως ως προς τα πιστεύω του, αλλά για μια ξεκάθαρη εφαρμογή των ιδεών του κ. Παπανδρέου ή του κ. Καραμανλή (αν υποθέσουμε ότι θα ριψοκινδυνεύσουν να τις συγκεκριμενοποιήσουν!).
Αν στον πρώτο δινόταν η κυβερνητική ευκαιρία και ωστόσο αποτύγχανε, θα έβγαινε αμέσως «εκτός» και δεν θα μπορούσε πλέον να κατηγορεί τις κομματικές σκευωρίες για τη συνεχή του αποσταθεροποίηση. Αν ο αντίπαλός του κυβερνούσε ξανά και αποτύγχανε ξανά (ας μην ξεχνάμε ότι, την τελευταία φορά που κήρυξε πρόωρες εκλογές, ήταν λόγω της ανάγκης του να διασφαλίσει έναν βιώσιμο προϋπολογισμό), θα μπορούσε να αποσυρθεί, ικανοποιημένος τουλάχιστον με τη σκέψη ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του ανέδειξε αρκετούς διαδόχους.
Βεβαίως τα προλεχθέντα θα δυσαρεστήσουν και τους δύο ηγέτες μας, ανθρώπους αναμφίβολα ευφυείς, οι οποίοι επιθυμούν να κρατήσουν τη θέση τους... ισοβίως. Η φύση ωστόσο μας διδάσκει ότι σε κάθε εξελικτική διαδικασία έρχονται στιγμές που προέχει η επιβίωση του είδους και όχι ενός μεμονωμένου μέλους.
Ο κ. Βασίλης Μαρκεζίνης φέρει τον τίτλο τού σερ και είναι τακτικό μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας, αντεπιστέλλον μέλος των Ακαδημιών Αθηνών, Γαλλίας, Ρώμης, Βελγίου, Ολλανδίας και νομικός σύμβουλος (επί τιμή) της βασίλισσας της Αγγλίας.
ΒΗΜΑ
Των Σταμάτη Ζαχαρού και Νεκτάριου Νώτη
Στη χώρα μας αντιστοιχούν μόλις 8,2 μαθητές ανά εκπαιδευτικό, πολύ λιγότεροι δηλαδή απʼ ό,τι στη Φινλανδία, τη χώρα που το όνομά της έγινε συνώνυμό του «εκπαιδευτικού θαύματος», οπού ο αντίστοιχος δείκτης είναι 12,5 και οι επιδόσεις των μαθητών οι καλύτερες στον κόσμο. Στη χώρα μας οι επιδόσεις των μαθητών στις φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά είναι 28ες στο σύνολο των 30 χωρών του ΟΟΣΑ και στην κατανόηση κειμένου 27ες στις 30.
Η εξήγηση είναι απλή. Ελλιπής σχεδιασμός, αιματηρή «οικονομία» στις δαπάνες, ανεπαρκείς υποδομές, παραπαιδεία, ελλείψεις διδακτικού προσωπικού και...υπεράριθμοι δάσκαλοι, συνθέτουν το παράλογο σκηνικό της ελληνικής παιδείας και φυσικά υποθηκεύουν το μέλλον της χώρας. Διαβάστε πώς καταρρίπτονται οι μύθοι που για χρόνια ακολουθούν την δραματική κατάσταση της ελληνικής εκπαίδευσης.
Ένας από τους μεγαλύτερους μύθους που συντηρούν το απαρχαιωμένο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, αφορά τις καλές επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών που έρχονται σε αντιδιαστολή με τις ελλείψεις του συστήματος. Στην πραγματικότητα, τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τις επιδόσεις των Ελλήνων Μαθητών, που βασίζονται στη διεθνή έρευνα PISA καταδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο.
Στη συγκεκριμένη έρευνα, οι Έλληνες μαθητές βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις. Από τις 30 χώρες του ΟΟΣΑ κατατάσσονται στην 28η θέση στις φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά, και στην 27η στην κατανόηση κειμένου. Ποια χώρα είναι πρώτη; Η Φιλανδία. Μια ευρωπαϊκή χώρα με περίπου το μισό πληθυσμό από αυτόν της Ελλάδας και η οποία θα αποτελέσει στη συνέχεια το σημείο αναφοράς μας.
Ένας δεύτερος μύθος αφορά τις ελλείψεις διδακτικού προσωπικού που για πολλούς ευθύνονται για την άσχημη κατάσταση της χώρας. Πρόκειται για έναν μύθο που συντηρείται εδώ και δεκαετίες. Όχι άδικα βεβαίως καθώς στην έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς, πολλά είναι τα σχολεία που δεν διαθέτουν καθηγητές και δασκάλους για να καλύψουν το πρόγραμμα διδασκαλίας.
Παρʼ όλ αυτά, η χώρα μας έχει τη δεύτερη καλύτερη επίδοση στον ΟΟΣΑ σε ό,τι αφορά την αναλογία μαθητών ανά εκπαιδευτικό λειτουργό. Στην Ελλάδα αναλογούν 8,2 μαθητές ανά εκπαιδευτικό, όταν στη Φιλανδία ο αριθμός είναι κατά 50% υψηλότερος, και διαμορφώνεται σε 12,5 μαθητές ανά εκπαιδευτικό. Ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ είναι 13,2 και η καλύτερη επίδοση (αυτή της Πορτογαλίας με 8 μαθητές ανά εκπαιδευτικό) είναι πολύ κοντά στη δική μας. Είναι προφανές ότι πρόκειται για έλλειψη σχεδιασμού και όχι για ελλείψεις προσωπικού.
Η κυβέρνηση ωστόσο αν και διαμήνυσε προς πάσα κατεύθυνση ότι πρόκειται να παγώσει τις προσλήψεις σε όλους τους τομείς, εξαίρεσε αυτούς της παιδείας και της υγείας, οπότε αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω ο συγκεκριμένος δείκτης.
Τις επιδόσεις των Φιλανδών μαθητών εξηγεί το γεγονός ότι ο αριθμός των μαθητών ανά αίθουσα, στη χώρα μας ανέρχεται σε 24,2 μαθητές και στη Φιλανδία σε 19,9. Αυτό εξηγείται φυσικά από ένα άλλο «στατιστικό» μέγεθος που ακούει στο όνομα «δαπάνες για την παιδεία ως ποσοστό επί του ΑΕΠ».
Η παιδεία είναι ένας από τους κλάδους όπου η χώρα μας πραγματοποιεί... αιματηρές οικονομίες. Έτσι το 2008 οι δαπάνες δεν ξεπέρασαν το 3,5% του ΑΕΠ, όταν στη Φιλανδία έφτασαν το 6,1%. Στην Ευρώπη των «27», η χώρα μας βρίσκεται στην 25η θέση σε ό,τι αφορά το ποσοστό του ΑΕΠ που διατίθεται για την εκπαίδευση. Στο ποσοστό αυτό πρέπει κανείς να συνυπολογίσει και το κόστος μισθοδοσίας των υπεράριθμων εκπαιδευτικών (πάντα με μέτρο σύγκρισης την Φινλανδία) που βελτιώνει έτι περαιτέρω το συγκεκριμένο δείκτη. Με λίγα λόγια αν είχαμε την ίδια αναλογία εκπαιδευτικών με την Φινλανδία, το ποσοστό της συνολικής δαπάνης επί του ΑΕΠ θα ήταν ακόμη μικρότερο.
Όσον αφορά την ετήσια δαπάνη της κάθε χώρας-μέλους ανά μαθητή/φοιτητή (εξαιρώντας τις ερευνητικές δραστηριότητες), στην «κορυφή» βρίσκονται οι ΗΠΑ με 12.000 δολάρια. Η Ελλάδα βρίσκεται προς το τέλος της κατάταξης, με δαπανώμενο ποσό λίγο πάνω από τα 5.000 δολάρια.
Μπορεί το κράτος να μην δαπανά πολλά χρήματα για την παιδεία αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους ιδιώτες. Σε ένα πρωτοφανές φαινόμενο που αδυνατεί ακόμη και να αναφέρει οποιαδήποτε Κυβέρνηση εδώ και δεκαετίες, η παραπαιδεία ζει και βασιλεύει. Εκατοντάδες φροντιστήρια ή «ιδιαίτερα» μαθήματα προετοιμάζουν τους μαθητές αλλά και τους φοιτητές για να παρακολουθήσουν τη διδασκαλία του σχολείου ή του πανεπιστημίου καθώς και για κάθε είδους εξετάσεις που το ίδιο το κράτος έχει θεσπίσει. Παράλληλα μεγάλο είναι το κόστος για όσους δεν εμπιστεύονται συνολικά το εκπαιδευτικό σύστημα και μπορούν να επιλέξουν ιδιωτικά σχολεία και κολλέγια.
Το συνολικό κόστος μόνο για φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης και ιδιαίτερα μαθήματα για μαθητές γυμνασίου - λυκείου - ΤΕΕ (χωρίς την όποια παραοικονομία) σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία ανεξάρτητων ερευνητών (συγκεκριμένα του εκπαιδευτικού-ερευνητή Χρήστου Κάτσικα που συστηματικά καταγράφει τις ιδιωτικές δαπάνες για την παιδεία) ανήλθε σε 650 εκατ. ευρώ το 2008. Επιπλέον 45 εκατ. ευρώ στοίχισαν τα φροντιστήρια κάθε είδους για μαθητές δημοτικού.
Σʼ αυτά πρέπει να συνυπολογίσουμε και περίπου 850 εκατ. ευρώ για φροντιστήρια ξένων γλωσσών και ιδιωτικά μαθήματα, καθώς η διδασκαλία τους στα σχολεία κρίνεται από την πλειοψηφία των γονέων ελλιπής.
Τα ιδιωτικά σχολεία στοίχισαν στους έλληνες 580 εκατ. ευρώ, τα δίδακτρα σε δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ 15 εκατ. ευρώ και τα κέντρα ελευθέρων σπουδών και κολλέγια 150 εκατ. ευρώ.
Απροσδιόριστο είναι επίσης το μέγεθος για πανεπιστημιακά φροντιστήρια, αυτά που αφορούν διαγωνισμούς ΑΣΕΠ καθώς και άλλες εξειδικευμένες περιπτώσεις.
Είναι φανερό ότι η διατήρηση των δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ για την παιδεία δεν αρκεί. Προφανώς δεν αρκεί ούτε η αύξησή τους καθώς ο τρόπος που γίνεται η διαχείριση αυτών των χρημάτων δεν είναι ορθολογικός. Το κράτος υπόσχεται νέες προσλήψεις που σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ δεν χρειάζονται αλλά προφανώς εξυπηρετούν μικροκομματικούς και άλλους στόχους, όπως η μείωση της κλαδικής αλλά και γενικής ανεργίας. Την ίδια ώρα οι ελλείψεις σε υποδομές είναι εμφανείς και η αποτελεσματικότητα της δημόσιας εκπαίδευσης αμφίβολη. Πιο επίκαιρο από ποτέ είναι το ερώτημα «σε τι κόσμο θα φέρουμε τα παιδιά μας»;
ΚΑΠΙΤΑΛ
Είναι ένας Κερκυραίος, ένας Κεφαλλονίτης κι ένας Λευκαδίτης, που βρήκαν κάπου σ ένα αραχνιασμένο, σκοτεινό υπόγειο ένα λυχνάρι, απ αυτά τα μυστήρια με τα τζίνι. Το τρίψανε και ξεπετάχτηκε το τζίνι.
- "Έχετε ο καθένας από μια ευχή, θα σας την πραγματοποιήσω και μετά φεύγω", λέει το τζίνι.
- "Ψαράς είμ εγώ, ψαράς είν ο πατέρας μου, ψαράς ήταν κι ο παππούς μου κι ο γιός μου ψαράς θα γίνει κι αυτός.
Θέλω να γεμίσουν οι ωκεανοί και τα πέλαγα με ψάρια.", λέει ο Κεφαλλονίτης .
- "Έγινε!", λέει το τζίνι και πραγματοποιήθηκε η ευχή.
- "Θέλω έναν τείχος γύρω απ όλη την Κέρκυρα, έτσι που τίποτα να μη μπορεί να μπει μέσα., λέει έκθαμβος ο Κερκυραίος.
Μ ένα κροτάλισμα των δακτύλων, το τζίνι πραγματοποιεί κι αυτήν την ευχή.
- "Δε μου το ξαναλές αυτό το περί τείχους;", ρωτά ο Λευκαδίτης.
- "Να, είναι γύρω στα πενήντα μέτρα ψηλό, 20 μέτρα φαρδύ και τίποτα δεν μπορεί ούτε να μπει ούτε να βγει από εκεί," λέει το τζίνι.
- "Α Εντάξει.
Γέμισε το με νερό τώρα!", λέει ο Λευκαδίτης...