ΜΙΑ ΓΩΝΙΤΣΑ ΛΕΥΚΑΔΑΣ;

Απο τη γύρα και τους μύλους




στις ρονιές και τις κολυμπήθρες στους "καταρράκτες" στη Ράχη

Και μια σταγόνα νέκταρ απο τον μελίρρυτο καταρράκτη

Άγγελος Σικελιανός (1884-1951)

Ο Αγγελος Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα όπου πέρασε τα παιδικά και γυμνασιακά του χρόνια. Αποφοίτησε σε ηλικία 16 χρονών και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1901) χωρίς ποτέ να περατώσει τις σπουδές του. Στράφηκε για ένα διάστημα προς το θέατρο, ταξίδευε και έγραφε ποιήματα. 1907-1921. Σταθμός στη ζωή του στάθηκε η γνωριμία του με την Eva Parlmer, νεαρή Αμερικανίδα που σπούδαζε στο Παρίσι Ελληνική αρχαιολογια και χορεογραφία, με την οποία παντρεύτηκε το 1907, στις ΗΠΑ. Εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα (1908) όπου ο Σικελιανός γνωρίστηκε με πολλούς πνευματικούς ανθρώπους. Tο 1909 δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή ποιημάτων, τον "Αλαφροϊσκιωτο", που προκάλεσε γενικό ενδιαφέρον και απετέλεσε το φιλολογικό γεγονός της χρονιάς, και σταθμό στην ιστορία των νεοελληνικών γραμμάτων για τον έξοχο λυρισμό του, τον πλούτο της γλώσσας του, τη λαμπρότητα των εικόνων του και την υψηλή σύλληψη της ζωής. Αρχιζε έτσι η περίοδος της αναζήτησης. Tο 1910 συλλαμβάνει την ιδεα των Συνειδήσεων" και όταν γνωρίστηκαν με τον Νίκο Kαζαντζάκη ξεκίνησαν μαζί (1914-1915,1917) να πραγματοποιήσουν την περιήγηση της Ελλάδας "αναζητώντας τη συνείδηση της γης και της φυλής τους". Από το 1915 ως το 1917 δημοσίευσε τους τέσσερεις τόμους της συλλογής ποιημάτων πρόλογος στη ζωή: η συνείδηση της Γης μου" (1915), η Συνείδηση της Φυλής μου" (1915), η "Συνείδηση της γυναίκας" (1916), η "Συνείδηση της Πίστης" (1917). Λιγο πιο ύστερα (1917-1920) γράφει τα πιο χαρακτηριστικά ίσως ποιήματά του, την ευρύτερη σύνθεση "Tο Πάσχα των Ελλήνων", και το "Μήτηρ Θεού". Συνεργάζεται με τα λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, περιηγείται την ελληνική ύπαιθρο, σχεδιάζει και εκτελεί ένα ταξίδι στους Αγίους 'όπους, ένα προσκύνημα που πάντα το ονειρευόταν. 1922-1939. Tην περίοδο αυτή ο Σικελιανός είναι ολόκληρος δοσμένος στην πραγματοποίηση της ιδέας που είχε συλλάβει από το 1910 και που, με τα μεγάλα εθνικά και διεθνή γεγονότα και τις επιπτώσεις τους για τον άνθρωπο, είχε ωριμάσει μέσα του: να δημιουργηθεί ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας που να ενώσει τους πνευματικούς ανθρώπους μέσα σε μια νέα πίστη ικανή να συνθέσει τις αντιθέσεις και να αδελφώσει τους λαούς, όπως αδελφώθηκαν στους Δελφούς "ο Διόνυσος με τον Απόλλωνα, το γόνιμο πάθος με το φωτεινό λόγο". Αυτή ήταν η Δελφική Ιδέα. Για την πραγματοποίηση της ιδέας αυτής ο Σικελιανός, με σύντροφο και βοηθό του την Εύα, δε λογάριασε καμιά θυσία. Tο πρακτικό αποτέλεσμα ήταν "ένα πλήθος άρθρα, μελέτες και διαλέξεις που έκαμε ο ποιητής σ΄ όλη την Ελλάδα, και οι δυο παραστάσεις του Προμηθέα Δεσμώτη και των Ικέτιδων του Αισχύλου, στα 1927 και στα 1930 μπροστά στο καταπληκτικό από θαυμασμό κοινό που είχε έρθει από όλα τα μέρη του κόσμου". Tο 1929 η Ακαδημία Αθηνών απένειμε στο ζεύγος Σικελιανού αργυρά μετάλλια "δια την γενναίαν προσπάθειαν προς ανασύστασιν των δελφικών αγώνων". Tο 1932 ο Σικελιανός έγραψε μέσα σε μια εβδομάδα τον "Διθύραμβο του Ρόδου", την πρωτη από τις τραγωδίες του. Tο 1934 δημοσίευσε το πρώτο απόσπασμα απο τον "Πρόλογο στο Λυρικό Βίο", το 1935 έγραψε τα ποιήματα "Ιερά Οδός" και ""του Οσίου Λουκά το Μοναστήρι", το 1939 τα ποιήματα "Μελέτη Θανάτου" και "Στυγός Ορκος", και συνέχισε το γράψιμο της τραγωδίας του ""ίβυλλα". Tο τμήμα αυτό του έργου του αποτελεί συνέχεια αδιάσπαστη της πορείας του, αλλά και προμήνυμα νέων αναζητήσεων και νέων εξελίξεων. 1940-1951. Η ιδεολογία του Σικελιανού μεταβάλλεται σε αμφίσημη πνευματική πράξη. Από το ένα μέρος, ο ποιητής οδηγούμενος από την προφητική διαίσθηση και φαντασία του αναζητάει τη μεταφυσική και την ποίηση ενός προλογικού και χθόνιου ουμανισμού που θα ξανατοποθετήσει τον άνθρωπο στην καρδιά του σύμπαντος, και από το άλλο μέρος, βαθύτατα συγκλονισμένος από τα γεγονότα της δεκαετίας αυτής, εντάσσεται "στο στρατόπεδο της ελευθερίας-δικαιοσύνης" και προσπαθεί εναγώνια να συμβιβάσει και να βρει τον ενιαίο ρυθμό του εθνικισμού, του σοσιαλισμού και του Ανατολισμού. Μαρτυρία της "μεταβολής που είχε συντελεστεί μέσα του" είναι τα ποιήματα και τα θεατρικά του έργα της περιόδου αυτής. Ορόσημο της περιόδου αποτελεί η τραγωδία ο "Χριστός στη Ρώμη" (1946). Tο 1946 ο Σικελιανός εξελέγη πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, και το 1949 ήταν υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ.