Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 2016

ΛΕΛΕΓΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΒΟΕΣ ΟΙ ΠΡΩΤΟΛΕΥΚΑΔΙΟΙ ΠΡΩΤΟΕΛΛΗΝΕΣ



Τετράπυλον στην Αφροδισία της Μικράς Ασίας ιερό των Λελέγων του 1400 πΧ

Λέλεγες πρωτοέλληνες στη  Μικρά Ασία: προϊστορικό ταφικό μνημείο


Λέλεγες πρωτοέλληνες στη Λευκάδα, προϊστορικός τύμβος του 3000 πΧ από τη Λευκάδα [Στενό Νυδριού]
Λέλεγες: ήταν πανάρχαια φυλή στην προϊστορική Ελλάδα στην εποχή των Πελασγών ή Αρείων, μία από τις αρχαίες ελληνικές φυλές που ζούσαν στην Ελλάδα στην περιοχή του Ιονίου, του Αιγαίου και τη νοτιοανατολική Μικρά Ασία, πριν τον σχηματισμό των τεσσάρων κυρίως ελληνικών φύλων: Ιώνων, Δωριέων, Αιολών, Αχαιών. Μάλιστα είναι προγενέστεροι των Κάρων για τούτο και συγχέονται: επειδή οι Κάρες τους κατέκτησαν και τους απορρόφησαν.




Κατά τον Στράβωνα[1]
ο αρχαιότερος βασιλιάς αυτών ήταν ο Λέλεξ από τη Λευκαδία [Λευκάδα] ή τα Μέγαρα ή τη Λακεδαίμονα, ετυμολογόντας το όνομα από το λέγειν. Ήταν λαός πλανώμενος ιδιαίτερα μέσω θαλάσσης, συγγενείς των Ταφίων και Τηλεβοών  [Μεγανησιώτες Λευκαδίτες] και συναντιούνταν στη Λευκάδα, Ακαρνανία, Λοκρίδα, Φωκίδα, Εύβοια, Μεσσηνία, Ήλιδα, Βοιωτία και σε διάφορα νησιά του Αιγαίου, τη Κρήτη καθώς και στα παράλια της Μικράς Ασίας.

Ανασκαφή [τύμβος του 3000πΧ] στο Στενό Νυδριού στη Λευκάδα
Ανασκαφές στη Λευκάδα δείχνουν ότι οι Λέλεγες ήταν εκεί το 3000 πχ  φαίνεται και από τον κοινό τρόπο κτισίματος του ταφικού μνημείου.

Ας δούμε λίγο τι αναφέρουν οι αρχαιολόγοι για τα ευρήματα στη Λευκάδα:


Ιστορικό της ανασκαφής
Το προϊστορικό νεκροταφείο στο Στενό Νυδριού αποτελεί το σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της Λευκάδας και σπουδαίο μνημείο της Προϊστορικής Εποχής στον αιγαιακό κόσμο.
Οι 33 τύμβοι που έφερε στο φως ο W. Dorpfeld στις αρχές του 20ου αι., πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι οι πρωιμότεροι τύμβοι στον ελλαδικό χώρο, συγκροτώντας ένα ιδιαίτερο ταφικό σύνολο της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (2900 π.Χ. - 2200 π.Χ.), που προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την προϊστορική κοινότητα, στην οποία ανήκε.
Η επιλογή του τύμβου, ως ταφικού μνημείου, και ο τρόπος ανάπτυξης του νεκροταφείου στο χώρο, όπου ο ένας τύμβος τέμνει τον προγενέστερο, φανερώνοντας τη χρονολογική ακολουθία των ταφών, μαρτυρούν υψηλό επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης.
Ταυτόχρονα, τα ταφικά έθιμα και κτερίσματα μαρτυρούν την ύπαρξη μιας ελίτ που είχε την οικονομική και κοινωνική δυνατότητα να δημιουργήσει μια ξεχωριστή νεκρόπολη για τα μέλη της, η οργάνωση και κατασκευή της οποίας απαιτούν χρόνο, ανθρώπινο δυναμικό και τεχνογνωσία.

Το νεκροταφείο των τύμβων εντοπίστηκε σε απόσταση περίπου 280μ. από τη θάλασσα, ανάμεσα στις εκβολές του χειμάρρου Δημοσάρι στη θέση Στενό. Πρόκειται για πεδινή θέση, στο στενότερο σημείο της εισόδου στον όρμο του Βλυχού.
Στο νεκροταφείο εντοπίστηκαν 33 κυκλικές κατασκευές - τύμβοι, εκ των οποίων ο Dorpfeld αποκάλυψε πλήρως 22. Ο Dorpfeld υπολόγιζε άλλους 10-17 επιπλέον πιθανούς τύμβους.
 Όλοι οι τύμβοι ανήκουν στον ίδιο αρχιτεκτονικό τύπο: πρόκειται για σχεδόν τέλεια κυκλικές κατασκευές, η διάμετρος των οποίων κυμαίνεται από 2,70μ. έως 9,60μ. Η περίμετρός τους είναι κατασκευασμένη με λίθινες πλάκες σε στρώσεις, το εξωτερικό μέτωπο των οποίων χαρακτηρίζεται από την καθετότητά του.


ΛΕΛΕΓΕΣ: προϊστορικός τύμβος του  3000πΧ στη Λευκάδα,
ομάδα Δαίρπφέλδ 1913

Στο κέντρο κάθε τύμβου υπήρχε μία κύρια ταφή και έως 3 δευτερεύουσες στην περιφέρεια του. Οι τάφοι και ο χώρος ανάμεσά τους καλύπτονταν από χώμα και άτακτα τοποθετημένους ακατέργαστους λίθους. Το συνολικό ύψος του τύμβου, της κρηπίδας συμπεριλαμβανομένης, έφθανε σε ύψος 1,20μ.
Είναι πολύ πιθανό η τελική μορφή του τύμβου να ήταν μία σταδιακή-δυναμική διαδικασία κατά τη διάρκεια μίας ή δύο γενεών. Αρχικά, ο τύμβος θα κατασκευαζόταν σε δεδομένο ύψος ως πλαίσιο μίας πρώτης ταφής και με το πέρασμα των χρόνων και την πρόσθεση μεταγενέστερων τάφων η κατασκευή θα μεγάλωνε καθ' ύψος.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ανάπτυξη του νεκροταφείου στο χώρο και η αλληλοδιάδοχη επαφή των τύμβων. Ο Dorpfeld υποστήριξε εξαρχής ότι οι δύο μεγαλύτεροι και περίοπτοι τύμβοι του νεκροταφείου, R1 και R26, που βρίσκονται στο ΒΑ και ΒΔ πέρας αντίστοιχα του νεκροταφείου, είναι και αυτοί που κατασκευάστηκαν τελευταίοι και γι' αυτό είναι περίοπτοι.
Ανάμεσά τους διατάσσονται ομάδες εφαπτόμενων τύμβων πάνω σε γραμμικούς άξονες. Ο προγενέστερος τύμβος στο σημείο της επαφής με τον επόμενο είναι άρτιος ως προς τον κύκλο και συνεχής ως προς τον τρόπο δόμησης. Αντίθετα, ο μεταγενέστερος στο ίδιο σημείο ή δεν ολοκληρώνεται ως πλήρης κύκλος ή δομείται με λίθους ακατέργαστους.

Στο κέντρο κάθε τύμβου βρίσκεται η κύρια ταφή (πρωτεύουσα), πάντα ενηλίκου ατόμου, συνήθως άνδρα, ενώ σε 5 περιπτώσεις ανήκε σε γυναίκα, με μία μόνο εξαίρεση, όπου ο κύριος τάφος περιελάμβανε διπλή ταφή άνδρα και γυναίκας (R26). Εντός του τύμβου βρίσκονται έως και τρεις επιπλέον τάφοι - δευτερεύουσες ταφές κυρίως παιδιών - που συνοδεύουν σε μεταγενέστερο χρόνο την κύρια ταφή. Εκτός των ορίων των τύμβων υπάρχουν οι περιφερειακές - γειτονικές ταφές.

Οι ταφές γίνονταν σε πιθάρια (εγχυτρισμοί), σε κιβωτιόσχημους τάφους και σε απλούς λάκκους. Στους δύο μεγαλύτερους τύμβους του νεκροταφείου, R1 και R26, οι κεντρικοί τάφοι είναι επιμελημένες θαλαμοειδείς κατασκευές, ένας συνδυασμός ουσιαστικά εγχυτρισμού και λακκοειδούς τάφου με επιμελημένη κτιστή πλαισίωση. Καθιερωμένη ταφική πρακτική είναι η καύση της κύριας - αρχικής ταφής. Οι δευτερεύουσες και περιφερειακές ταφές είναι συνήθως ενταφιασμοί.


Ιδιαίτερα σημαντικά, λόγω της σπανιότητάς τους κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, είναι τα χρυσά αντικείμενα. Πρόκειται για χάνδρες περιδεραίων, περίαπτα, ενώτια, αλυσίδες, καθώς και επενδύσεις λαβών. Τα ασημένια κοσμήματα περιορίζονται σε 4 βραχιόλια σπειροειδούς σχήματος. Τα χάλκινα ευρήματα υπερτερούν αριθμητικά και αφορούν σε όπλα και εργαλεία. Στα εργαλεία εντάσσονται τρία μαχαίρια, τρεις σμίλες, ένας πέλεκυς, δύο βελόνες, λαβίδες κρέατος, καθώς και ένα αγκίστρι, ενώ κατά τη φάση της ανάδειξης βρέθηκε και μία χάλκινη τριχολαβίδα. Τμήματα ενός ή δύο οστέινων σωληνόσχημων αντικειμένων που βρέθηκαν στον γυναικείο R4 ταυτίστηκαν με θήκες καλλυντικών και έχουν παράλληλα σε ταφές των Κυκλάδων (Πολιτισμός Σύρου-Κέρου) της ΠΕΧ.



Η κεραμική αποτελεί την πολυπληθέστερη ομάδα κτερισμάτων και περιλαμβάνει ολόκληρα αγγεία ή τμήματά τους, που προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για τις επαφές με σύγχρονες κοινότητες του αιγαιακού χώρου. Από το νεκροταφείο του Στενού διαθέτουμε κατηγορίες επιτραπέζιων αγγείων, κυρίως φιάλες, σαλτσιέρες, ασκούς και πυξίδες. Πρόκειται για το τυπικό σχηματολόγιο της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού που όσον αφορά στις φιάλες και σαλτσιέρες της ΠΕ ΙΙ φάσης, φανερώνει πρωτοτυπία και υψηλό βαθμό εξειδίκευσης των κεραμέων της περιόδου. Οι υψίποδες φιάλες των τύμβων R16 και R12 βρίσκουν παράλληλα στις λεγόμενες «φρουτιέρες» από τις Κυκλάδες (ΠΕ Ι και ΙΙ) και από το ΒΑ Αιγαίο. Η εγχάρακτη διακόσμηση της πυξίδας από τον τύμβο R26 θυμίζει αντίστοιχες από τις Κυκλάδες και την Κρήτη και οι ραμφόστομες πρόχοι («σαλτσιέρες»), το πλέον χαρακτηριστικό σχήμα της ΠΕ ΙΙ περιόδου, έχουν παράλληλα από τη Λέρνα ΙΙΙ, τη Βοιωτία, την Αττική και τις Κυκλάδες.



Μία πολυάριθμη κατηγορία μεμονωμένων ευρημάτων είναι και τα λίθινα εργαλεία από οψιανό και πυριτολίθο. Η ύπαρξη των λεπίδων από οψιάνο είναι άμεση απόδειξη για την επικοινωνία της Λευκάδας με τον αιγαιακό χώρο και συγκεκριμένα με τη Μήλο, όπου και αφθονεί αποκλειστικά η σχετική πρώτη ύλη. Ο πλουσιότερος τάφος συγκέντρωσης λεπίδων οψιανού είναι εκείνος του R1. Εντός του κεντρικού τάφου βρέθηκαν 18 λεπίδες και η παρουσία τους σε ένα γυναικείο τάφο, ίσως φανερώνει την κομμωτική χρήση τους στην καθημερινότητα. Αντίστοιχα, η ύπαρξή τους σε τάφους ανδρών θα μπορούσε να αποδοθεί σε ανάλογη καλλωπιστική χρήση (ξύρισμα, κόμμωση). Τέλος, τα εργαλεία από πυριτόλιθο επιλέγονται ως κτερίσματα σε ανδρικές ταφές, και είτε αποτελούν αιχμές βέλους, σύμφωνα με τον Dorpfeld, είτε προϊόντα λάξευσης, σύμφωνα με νεώτερες μελέτες.

Συντάκτης
Δρ. Ολυμπία Βικάτου, αρχαιολόγος - Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτ/νίας και Λευκάδος



Οι Λέλεγες στις αρχαίες πηγές

Οι Λέλεγες στη Μικρά Ασία
Στην Ιλιάδα βρίσκουμε τους Λέλεγες να είναι σύμμαχοι των Τρώων (Κ 429), μολονότι η πατρίδα τους δεν προσδιορίζεται.
Διακρίνονται από τους Κάρες, με τους οποίους τους συγχέουν μεταγενέστεροι συγγραφείς. Ο βασιλιάς τους είναι ο Άλτης και η πόλη τους, η Πήδασος καταστρέφεται από τον Αχιλλέα.


[Τρώες: πελασγικό φύλο από τα πολλά της Μικράς Ασίας. Ας θυμηθούμε πως ο Πρίαμος πήγε να μιλήσει στον Αχιλλέα για τη σωρό του Έκτορα, πως λάτρευαν τους ίδιους θεούς από τους οποίους μάλιστα κάποιοι ήταν στο πλευρό τους ο Απόλλων πχ ]

Ο Αλκαίος (7ος ή 6ος αιώνας π.Χ.) ονομάζει την Άντανδρο στην Τρωάδα «Λελέγειο», αλλά αργότερα ο Ηρόδοτος το υποκαθιστά με το επίθετο «Πελασγικός», και έτσι ίσως οι δύο όροι ήταν σε μεγάλο βαθμό συνώνυμοι για τους Έλληνες.

Ο Παυσανίας λέει ότι ο διάσημος ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο ήταν πανάρχαιος και οι Λέλεγες και οι Λυδοί τον χρησιμοποιούσαν πριν την εποχή των Ιώνων για τη λατρεία της «Κυρίας της Εφέσου», που οι Έλληνες αργότερα ονόμασαν Άρτεμη.

Ο Φερεκύδης (περ. 480) γράφει ότι οι Λέλεγες κατοικούσαν στην παραλιακή ζώνη της Καρίας, από την Έφεσο ως τη Φώκαια και στις νήσους Σάμο και Χίο, τοποθετώντας τους Κάρες νοτιώτερα.

 Ακόμα και ο Στράβων, αιώνες αργότερα, αποδίδει στους Λέλεγες μία ξεχωριστή ομάδα μικρών κάστρων, τύμβων και κατοικιών από την Αλικαρνασσό μέχρι τη Μίλητο στα βόρεια.

Ο Πλούταρχος επίσης υπονοεί την ιστορική ύπαρξη Λελέγων ως υποταγμένων δουλοπαροίκων στις Τράλλεις στο εσωτερικό.

Οι Λέλεγες στην Ελλάδα και το Αιγαίο
Στον κατάλογο του Ησιόδου, ένα μοναδικό σπάραγμα (Kinkel, Epicorum Graecorum Fragmenta I, 136 - Leipzig, 1877) τοποθετεί τους Λέλεγες κατά την μυθολογική εποχή του Δευκαλίωνα στη Λοκρίδα της κεντρικής Ελλάδας. Αλλά μέχρι τον 4ο αιώνα π.Χ. κανένας άλλος συγγραφέας δεν τους τοποθετεί δυτικά του Αιγαίου.
Η σύγχυση με τους Κάρες (μετανάστες κατακτητές όπως οι Λυδοί και οι Μυσοί) οδήγησε στο συμπέρασμα του Καλλισθένους ότι οι Λέλεγες συμμάχησαν με τους Κάρες σε επιδρομές στα ελληνικά παράλια.

Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως παράδοση, προερχόμενη από τους Κρήτες, ταυτίζει τους Λέλεγες με τους Κάρες. Η παράδοση αυτή αναφέρει πως ήταν λαός των νησιών, υποτελείς στον Μίνωα όχι με υποχρέωση καταβολής φόρου αλλά με την υποχρέωση να επανδρώνουν τα πλοία του.
Η ίδια παράδοση έλεγε ότι οι Λέλεγες, οι οποίοι επινόησαν πολλά από τα στοιχεία της μετέπειτα πολεμικής εξάρτυσης των Ελλήνων, τελικά διώχθηκαν από τις αρχικές τους εστίες από τους Δωριείς και τους Ίωνες, οπότε και κατέφυγαν στην Καρία και ονομάσθηκαν Κάρες.
 Όμως ο Ηρόδοτος παραθέτει και την εκδοχή των σύγχρονών του Κάρων, οι οποίοι απέρριπταν την προαναφερθείσα παράδοση και θεωρούσαν τους εαυτούς τους αυτόχθονες που έφεραν το ίδιο πάντοτε όνομα.[2]

Μετά το 400 π.Χ. περίπου, άλλοι συγγραφείς ισχυρίσθηκαν ότι είχαν ανακαλύψει τους Λέλεγες στη Λευκάδα,στη δυτική Ακαρνανία, στη Βοιωτία,   και αργότερα πάλι στη Θεσσαλία, την Εύβοια, τα Μέγαρα, τη Λακεδαίμονα και τη Μεσσηνία.
Στη Μεσσηνία υπήρχε ο θρύλος ότι ήταν οι μετανάστες ιδρυτές της Πύλου και ότι σχετίζονταν με τους θαλασσοπόρους Τηλεβοείς [Μεγανησιώτες Λευκαδίτες] του Ομήρου, διαχωριζόμενοι από τους Πελασγούς[3]. Ωστόσο στη Λευκάδα τους θεωρούσαν αυτόχθονες.
Έτσι, ο περιηγητής Παυσανίας (2ος αι. μ.Χ.) γράφει ότι, σύμφωνα με την παράδοση των Λακεδαιμονίων, υπήρχε ένας αυτόχθονας βασιλιάς της Λακωνίας, ο Λέλεξ, του οποίου εγγονός ήταν ο Ευρώτας. Από τον βασιλιά αυτόν, οι υποτελείς του ονομάστηκαν Λέλεγες.[4]

Τέτοιες παραδόσεις στην ελληνική μυθολογία υπάρχουν για όλα σχεδόν τα πανάρχαια φύλα της Ελλάδας.

Κατά τον Απολλώνιο τον Ρόδιο,[5] ο Λέλεγας ήταν αυτόχθων της Λακεδαίμονος, γιος ναϊάδας νύμφης. Γιος του Λέλεγα ήταν ο Ευρώτας, του οποίου η κόρη Σπάρτη, νυμφεύτηκε τον Λακεδαίμονα, γιο του Δία και της Ταϋγέτης.

Νεότερες θεωρίες
Ευρωπαίοι φιλόλογοι του 19ου αιώνα ανέπτυξαν τις εξής θεωρίες για τους Λέλεγες:
H. Kiepert, "Über den Volksstamm der Leleges", (in Monatsber. Berl. Akad., 1861, p. 114) θεώρησε τους Λέλεγες αυτόχθονες και τους συνέδεσε με τους Ιλλυριούς - Αρβανίτες Πελασγούς.

K.W. Deimling, "Die Leleger" (Λειψία 1862), ορίζει την κοιτίδα τους στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία και τους φέρνει από εκεί στην Ελλάδα (ουσιαστικά η ελληνική άποψη).

G.F. Unger, "Hellas in Thessalien" (Philologus, supplement. ii., 1863), τους θεωρεί Φοίνικες Πελασγούς.

Ο E. Curtius, Griechische Geschichte. (Βερολίνο 1878, τ.1), έφθασε στο σημείο να διακρίνει μία «Λελέγειο» φάση του Αιγαιακού πολιτισμού.
Οι «Ευρωπαίοι Λέλεγες» πρέπει να συνδεθούν με την ανεύρεση σε διάφορα μέρη τοπωνυμίων όπως «Πήδασος», «Λάρυμνα» και «Άβαι», τόσο στην Καρία όσο και στα παραπάνω μέρη της Ελλάδας. Αυτό ίσως υπήρξε το αποτέλεσμα κάποιας πρώιμης μεταναστεύσεως, ίσως, αντίθετα, ήταν η αιτία για τις θεωρίες περί Λελέγων. Πιθανότατα, τέλος υπήρχε, κάποιος διαδεδομένος προ-ινδοευρωπαϊκός πολιτισμός που συνέδεε χαλαρά αυτές τις χώρες, μία πιθανότητα πάνω στην οποία βασίσθηκαν πολλές σύγχρονες υποθέσεις.

Παραπομπές
1.Στράβων Γεωγραφικά Ζ, 321
2.Ηρόδοτος, Ιστορίες - Κλειώ, 171 (1.171).
3. Όμηρος, Ιλιάδα Κ
4. Παυσανίας, Λακωνικά, Γ 3.1.1.
5.Απολλώνιος ο Ρόδιος, Επιτομή, 3.10.3. Ανακτήθηκε 22/11/2009. (Αγγλικά)

ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΕΛΑΣΓΙΚΩΝ ΦΥΛΩΝ
Πρωτοελληνικά Πελασγικά φύλα
Άονες, Άβαντες Αιγιαλείς Δόλοπες Καύκωνες Κουρήτες Κραναοί Μινύες Τέμμικες Τηλεβόες (Ταφίοι) Φλεγύες

Άλλα πρωτοελληνικά φύλα
Αθαμάνες Αιολείς Αινιάνες Αιτωλοί Δερσαίοι Δωριείς Επειοί Κάρες Κίκονες Λαπίθες Λέλεγες Μάγνητες Μαίδοι Μαλιείς Μυρμιδόνες Οιταίοι Ύαντες

Πελασγικά φύλα που εξελίχθηκαν σε άλλα έθνη [ή και σε άλλα έθνη]
Χιττίτες, Ουρίτες, Πέρσες, Ακκαδαίοι, Ασσύριοι, Σουμέριοι, Ελαμίτες, Ινδοί
Καυκάσιοι, Αρμένιοι, Γεωργιανοί , Φρύγες, Λύκιοι, Τρώες,
Ιλλυριοί [εκτός των Ελλήνων οι Αλβανοί, Σέρβοι, κα]
Θράκες [εκτός των Ελλήνων οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι]
Τυρρηνοί [Ιταλοί]
Φοίνικες -προ Χαναανιτών- [Γαλιλαίοι]
Φιλισταίοι [Παλαιστίνιοι]
Ήβηρες [Βάσκοι Ισπανοί]
Γάλλοι [Γάλλοι Μασσαλιώτες]




Ο χάρτης των πολιτισμών της ευρύτερης περιοχής την εποχή των Λελέγων και των Πελασγών


Βιβλιογραφία-πηγές
1.wikipedia λήμμα: Λέλεγες, Κάρες, Πελασγοί, Μικρά Ασία, Ανατολία
2. Eγκυκλοπαίδεια Δομή: Λέλεγες, Κάρες, Πελασγοί, Μικρά Ασία, Ανατολία
3.Ηρόδοτος: Ιστορίαι Κλειώ, Ντεαγκοστίνι
4.Κων/νου Παπαρρηγόπουλου: Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τόμος πρώτος,εκδόσεις Λυμπέρης
5.Αρχαιολογικό μουσείο Λευκάδος

Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2016

ΞΕΚΙΝΑΕΙ Η ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΥΚΑΔΟΣ







«Πράσινο φως» για την ανασκαφή του αρχαίου θεάτρου Λευκάδας.Έχει εντοπιστεί στη θέση Κούλμος.
Στην τελική ευθεία βρίσκεται η έναρξη της ανασκαφής του αρχαίου θεάτρου Λευκάδας, καθώς την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου, ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Αλέξης Χαρίτσης, ήρε την εμπλοκή που είχε προκύψει με τη χρηματοδότηση των εργασιών, διαθέτοντας ποσό ύψους 100.000 ευρώ από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο εγγράφεται στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.

Αυτό αναφέρει σχετική ανακοίνωση και προστίθεται ότι ο κ. Χαρίτσης είχε ενημερωθεί αναλυτικά για το θέμα κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον δήμαρχο Λευκάδας, Κ. Δρακονταειδή, και τον αντιπεριφερειάρχη, Θ. Χαλικιά, τόσο για τις διαδικαστικές δυσκολίες, όσο και για την ιστορική, πολιτιστική, αλλά και αναπτυξιακή σημασία που έχει η αποκάλυψη του μνημείου.

Υπενθυμίζεται ότι η προγραμματική σύμβαση έχει υπογραφεί ανάμεσα στο Δήμο Λευκάδας, την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και το Υπουργείο Πολιτισμού, με φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος.

Έναν αιώνα και πλέον από τις πρώτες ανασκαφές στην περιοχή του Γερμανού αρχαιολόγου, W. Dörpfeld και των συνεργατών του, το αρχαίο θέατρο εντοπίστηκε τον Νοέμβριο του 2015 στη θέση Κούλμος, με τις δοκιμαστικές τομές που πραγματοποίησε η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, με την οικονομική υποστήριξη του Δήμου Λευκάδας.

Η διάρκεια της προγραμματικής σύμβασης είναι 24 μήνες, ενώ μετά τις ανασκαφικές εργασίες πρέπει να ακολουθήσουν εργασίες ανάδειξης και αξιοποίησης του μνημείου.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (E. Π.).

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2016

ΣΟΥΠΙΑ


γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περ. Ψάρεμα εκδ. Βαρβέρης)

Επιστ. Ονομ : sepia vulgaris, οικ. : myopsidae , τάξη: decapoda

Γλωσσικά

Η λέξη, μάλλον, παράγεται από το ρήμα σήπομαι > αορ. εσάπην ( : σαπίζω, δηλητηριάζω). Αυτή η τελευταία σημασία πρέπει να δόθηκε στο δεκάποδο, λόγω της μελάνης που εκλύει (στην αρχαιότητα πίστευαν ότι περιέχει ασθενές αναισθητικό), αντίθετα σήμερα χρησιμοποιείται ακόμα και για μαγείρεμα. Πάντως, η μελάνη της σουπιάς χρησιμεύει μόνο για να μη γίνεται ορατή από τους διώκτες της και για αυτό με τον όρο “σουπιά” χαρακτηρίζουμε τον άνθρωπο που ξεγλιστάει από τις δυσκολίες, τον δόλιο, τον ανήθικο.

Ο ελληνικός όρος σηπία μεταφέρθηκε αυτούσιος στην Ιταλική : seppia, Γαλλική: sepio, seche, Γερμανική: sepia, gemeiner, Ισπανική: sepia, luda, Ρουμανική: sepia, Αραβική : sibia, chubei. Αγγλική : cuttle fish, blach fish

Αναφορές στην αρχαιότητα

Για τους αρχαίους Έλληνες η σουπιά ήταν εκλεκτό μαλάκιο και το ψάρευαν πανεύκολα Αρκεί μόνο να παρατηρήσουμε τα τοπωνύμια που μαρτυρούν ότι εκεί αφθονούσαν οι σουπιές:

α) Σηπίας Άκρα (Σέπια ή κάβο Σέπια – η κατάληξη της χερσονήσου της Μαγνησίας , του Πηλίου). Στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται ο Άγιος Γεώργιος υπήρχε και η πόλη Σηπιάς. Κατά τον Ηρόδοτο (Ζ ,191) η Σηπιας ήταν η ιερή ακτή της θέτιδας. Κατά τον Στράβωνα ( Θ’ 443) στην παραλία της Σηπιάδος καταστράφηκε ο στόλος του Ξέρξη, λόγω τρικυμίας.

β) Σήπεια : αρχαία πόλη της Αργολίδας κοντάς την Τίρυνθα.

Για να ονομαστούν οι περιοχές αυτές με το όνομα της σουπιάς σημαίνει ότι εκει τις ψάρευαν στην κυριολεξία με τα χέρια. Τότε, βέβαια, δεν υπήρχαν ( ή υπήρχαν ελάχιστοι ερασιτέχνες ψαράδες, δεν υπήρχε η έννοια του ελεύθερου χρόνου και ακόμα και οι επαγγελματίες ψαράδες δεν μπορούσαν να αλιεύσουν αλόγιστες ποσότητες, συνεπώς τα ψάρια αφθονούσαν. Σήμερα, έχουμε χρόνο, μέσα, γνώσεις…

αλλά δεν έχουμε μια μικρή λεπτομέρεια… τα ψάρια

Για τους αρχαίους ελληνες η σουπια ήταν μεταξύ των εκλεκτών και ακριβών τροφών : «οι πένητες ουκ έχοντες αγοράσαι υπογάστριον θύννακος (τόννου), ουδέ κρανίον λάβρακος, ουδέ σηπίας» ( Ερίφου, Μελίβοια, απ. 3).

Ο Αρχέστρατος (ποιητής από το Γέλας, 330π.Χ) επανεί τις σουπιές των Αβδήρων (αρχ. πόλη της θράκης, γενέτειρα του Δημόκριτου κ.ά.) και της Μαρωνείας (ανατολικά των Αβδήρων). Ο Αριστοτέλης τη χαρακτηρίζει ως το «πανουργότατον των μαλακίων» και αναφέρεται στη συνήθεια των σουπιών να κολυμπούν ζευγαρωτά ( περί ζώων ιστ. Ε, 541). Ο Αθήναιος (160 – 230 περ.) αναφέρεται στις τηγανιτές σουπιές, αλλά θεωρεί ότι η βραστή σουπιά είναι «απαλή, εύστομος και εύπεπτος…. ο δε χυλός λεπτυντικός εστί αίματος και κινητικός της δι΄ αιμορροιδων εκκρίσεως»

Ιχθυολογικά

Οι σουπιές ζουν κοντά στις ακτές σε αμμώδεις βυθούς. Έχουν σώμα ωοειδές, 10 πλοκάμια με βεντούζες (8 μυζητικά και 2 αρπακτικά), ο εγκέφαλος είναι πολύ ανεπτυγμένος, τα μάτια τους τεράστια αλλά τέλειας κατασκευής. Στη ράχη, κάτω από το δέρμα υπάρχει το ασβεστολιθικό όστρακο, το σήπιον, με πόρους γεμάτους αέρα για να συγκρατούν το σώμα του δεκάποδου μέσα στο νερό.

Κολυμπά προς τα πίσω, εκτοξεύοντας νερό από το σιφώνα. Το αρσενικό διακρίνεται από μία άσπρη γραμμή στα εξωτερικά χείλη των πίσω πτερυγίων.

Εναλλακτική αλιεία

Για να πιάσετε σουπιές, εκτός από τους παραδοσιακούς τρόπους, μπορείτε να δοκιμάσετε κάποια «παιχνιδάκια» ψάρέματος, όπως: δένετε μία θηλυκή (δεν έχει τη λευκή γραμμή στα πίσω πτερύγια) και την πετάτε με προσοχή στη θάλασσα. Τότε η αρσενική σουπιά θα τρέξει να κολλήσει με τα πλοκάμια πάνω στη θηλυκή. Τραβήξτε τις σιγά σιγά έχοντας μέσα στη θάλασσα την απόχη.

Ένας, ακόμα, τρόπος (αλλά και παιχνίδι για τους μικρούς μας φίλους) είναι να πάρετε μία μικρή σανίδα (10 εκ) και να κολλήσετε ένα καθρεφτάκι (ή κομματάκια από καθρέφτη). Πετάξτε την στη θάλασσα (δένοντας μία μικρή αλυσίδα για βαρίδι) και περιμένετε. Η σουπιά που θα καθρεφτιστεί θα κολλήσει πάνω στον καθρέφτη, νομίζοντας ότι συνάντησε κάποια άλλη σουπιά. Τραβήξτε σιγά- σιγά έχοντας πάντα την απόχη στη θάλασσα.

Οι μπαμπάδες που βαρέθηκαν τους  παιδότοπους καλό είναι να μυήσουν τα παιδιά τους στη θάλασσα από την παιδική ηλικία. Τα παιδιά μπορούν να ξεκινήσουν το ψάρεμα, ακόμα και δίχως αγκίστρια, να παίξουν στην παραλία, να μάθουν, να γεμίσουν χαρά και συγκινήσεις που μόνο η Φύση ξέρει να προσφέρει.

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ

 2015




Τα παραμύθια και η πραγματικότητα συνήθως απέχουν μεταξύ τους αρκετά, ενίοτε τα χωρίζει χάος.
Τι γίνεται με τον άγιο Βασίλη τα παραμύθια και την πραγματικότητα που τον αφορούν;

Ο ''άγιος'' των παραμυθιών και του καταναλωτισμού, ο χοντρός ασπρογένης των δώρων, των ταράνδων του ελκήθρου και των ξωτικών από τη μία και από την άλλη ο Μέγας άγιος της ιστορίας ο ασκητικός ψηλόλιγνος μελαχροινός συνοφρυωμένος  λόγιος επίσκοπος Καισαρείας που πέθανε νεότατος κι ωστόσο πρόλαβε να γίνει ο  πνευματικός ηγέτης όλου του χριστιανισμού, που θεμελίωσε πνευματικά και πρακτικά:
1ο. όλο τον χριστιανισμό σε βάσεις στέρεες και ελληνοορθόδοξες
2ο. τον κοινοβιακό ασκητισμό γνωστό ως μοναχισμό ως  μίμηση του βίου του Χριστού.
3ο. τα φιλανθρωπικά ιδρύματα [φτωχοκομεία, ορφανοτροφεία, γηροκομεία, νοσοκομεία άπορων]
Για τούτη τη συνεισφορά του ονομάστηκε Μέγας Βασίλειος.

Διέσωσε μαζί με τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο και τον άγιο Γρηγόριο το Παλαμά το σύνολο των λειτουργιών της αρχαίας ελληνικής θρησκείας στηρίζοντας τη πνευματικά και μπολιάζοντας τη με το άγιο πνεύμα του Χριστού προκρίνοντας έτσι την ιερή και φιλοσοφική παράδοση των Ελλήνων ως χρήσιμη και γόνιμη βάση μετεξέλιξης και συμπλήρωσης [μάλλον αυτή τη παράδοση εννοούσε ο Χριστός πως ήρθε να συμπληρώσει].

Έκανε γνωστούς  αφού διέσωσε τα συγγράμματα τους -στο άγιο όρος- και τις ιδέες τους στο θεολογικό και λειτουργικό του έργο και έτσι χρίστηκαν άγιοι οι Σωκράτης Πλάτων Πλούταρχος Αριστοτέλης ενώ το πνεύμα τους [το προ χριστού χριστιανικό τους πνεύμα όπως χαρακτηριστικά ονομάστηκε] διαχύθηκε και στήριξε λογικά και στέρεα με επιχειρήματα το κάθε τι στο χριστιανισμό.
Πέρασε έτσι ο Χριστιανισμός στο αυθεντικό πνεύμα του ''Πίστευε και μη, Ερεύνα!''.

Η θεία λειτουργία του Αγίου Βασιλείου είχε σαν δομή την αρχαία λειτουργία -κάθε άλλο παρά ειδωλολατρική όπως μερικοί υποστηρίζουν- και χρησιμοποιήθηκε επίσης από τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο συναγωνιστή του από συμφοιτητής και στενός φίλος του και είναι αυτή που βιώνουμε κάθε Κυριακή στην εκκλησία.

Το πρόσωπο του χριστιανού αγίου δεν είναι ούτε  ροδαλό ούτε πλαδαρό είναι στεγνό από τη νηστεία και την άοκνη κοινωφελή εργασία ενώ η ευθυτενής κορμοστασιά του νέου σε τίποτε δε θυμίζει τον ευτραφή παραμυθά γέρο με το έλκηθρο και τα παιδικά δώρα.

Ο άγιος Βασίλης των παραμυθιών είναι σίγουρα η συμπαθής φιγούρα του παππού που όλοι έχουν αγαπήσει στην παιδική τους ηλικία κι οπωσδήποτε προκρίνεται από τους διαφημιστές και τις επιχειρήσεις που θέλουν να πουλήσουν τα παιχνίδια και τα υπόλοιπα προϊόντα των εορτών.

Οι ιστορίες για την καταγωγή του και για αν το τελικά ήταν υπαρκτό πρόσωπο είναι πολλές και αφήνουν σε όλους το περιθώριο να επιλέξουν εκείνη που τους ταιριάζει καλύτερα.

Ο Αγιος Βασίλης της Ελλάδας και του Χριστιανισμού

Στην Ελλάδα και την ορθόδοξη παράδοση η πρώτη ημέρα του χρόνου ταυτίστηκε με σχετική ευκολία με το Μέγα Βασίλειο, το μεγάλο ιεράρχη από την Καισαρεία της Καππαδοκίας, του 4ου αιώνα. Ενώ η φιγούρα του βορειοευρωπαίου και βορειοαμερικανού Santa Claus έφτασε στην αστική κυρίως τάξη της ελληνικής κοινωνίας, τη δεκαετία 1950-1960 από τους μετανάστες, μέσω τις ευχετήριων καρτών και τις διαφημίσεις.

Εως τότε ο Μέγας Βασίλειος ήταν ένας από τους τρεις ιεράρχες, γεννήθηκε το 330 στη Νεοκαισάρεια του Πόντο. Σπούδασε νομική, ρητορική, φιλοσοφία, αστρονομία, γεωμετρία, ιατρική, φιλολογία και φυσική στην Καισάρεια, στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα στην περίφημη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στην Καισάρεια της Καππαδοκίας και το 370 διαδέχθηκε στον επισκοπικό θρόνο το μητροπολίτη Καισάρειας.

Ο ίδιος έγινε γνωστός κυρίως για τη φιλανθρωπία του και γιατί φρόντιζε πάντα όσους είχαν την ανάγκη του. Σύμφωνα με την παράδοση αμέσως μετά τα Χριστούγεννα ξεκινούσε πεζός μ' ένα ραβδί στο χέρι και έφερνε συμβολικά δώρα στους ανθρώπους δώρα: η ευλογία του και η καλή τύχη.

Από τον Μέγα Βασίλειο ξεκίνησε και η παράδοση της βασιλόπιτας της Πρωτοχρονιάς.
Όλα άρχισαν όταν ο Έπαρχος της Καππαδοκίας πήγε στην πόλη για να εισπράξει φόρους, οι κάτοικοι ζήτησαν τη βοήθεια του Μεγάλου Βασιλείου για να μην χάσουν τα πολύτιμα αντικείμενα τους, αφού ήταν και τα μόνα που είχαν.
Αφού τα συγκέντρωσαν και τα είδε ο Έπαρχος, ο Μέγας Βασίλειος τον έπεισε να μην τα πάρει.
Ενθουσιασμένοι οι κάτοικοι ευχαριστούν τον Μέγα Βασίλειο που τους βοήθησε, ωστόσο τότε προέκυψε το ζήτημα της επιστροφής των αντικειμένων στους ιδιοκτήτες τους.
Τότε για να μην υπάρξει διχόνοια και προστριβές  διέταξε τους πιστούς να φτιάξουν το απόγευμα του Σαββάτου πίτες και να βάλουν μέσα σε κάθε μία από ένα αντικείμενο.
Την επομένη τους τις μοίρασε η παράδοση λέει πως σαν από θαύμα, κάθε ένας βρήκε μέσα στην πίτα αυτό που είχε προσφέρει.

Ο ''άγιος'' Βασίλης στον υπόλοιπο κόσμο

Ο ''άγιος'' Βασίλης πάντως που όλοι έχουν αγαπήσει είναι αυτός με την κόκκινη στολή, τη λευκή γενειάδα, με το σάκο του γεμάτο δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν τάρανδοι αποτελεί και μοιράζει δώρα την παραμονή της πρωτοχρονιάς σε όλα τα καλά παιδιά.

Ωστόσο κάθε χώρα και κάθε πολιτισμός τον έχει βαφτίσει σύμφωνα με τα δικά του έθιμα, ίσως και τις εδικές του ανάγκες.
Σημασία έχει πάντως πως σε όλες τις γωνιές του πλανήτη ο συμβολισμός είναι ο ίδιος.

Μερικά από τα ονόματα που έχει:

Ο «πατέρας των Χριστουγέννων» των Άγγλων
Ο «Περ Νοέλ» των Γάλλων
Ο «Σίντερ-Κλάας» των Ολλανδών
Ο «Βάιναχτσμαν» των Γερμανών
Ο «Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ» (= ο Καλός γερο-πατέρας) των Κινέζων
Ο «Χοτέισο» των Ιαπώνων
Ο αγαθός γίγαντας Γκαργκάν στην παράδοση των Κελτών
Η Μπεφάνα στην Ιταλία
Η γριά Μπαμπούσκα στη ρωσική παράδοση, που καταδικάστηκε να τριγυρνάει την ημέρα των Θεοφανίων και να μοιράζει δώρα στα παιδιά, επειδή έδωσε λάθος κατευθύνσεις για το δρόμο προς τη Βηθλεέμ.
Το όνομα πάντως Santa Claus είναι μία παράφραση του ολλανδικού ονόματος Sinterklaas, που μετέφεραν και εδραίωσαν στο Νέο Κόσμο, στο Νέο Άμστερνταμ (σήμερα Νέα Υόρκη) οι Ολλανδοί μετανάστες.

Το 1822 ο Αμερικανός συγγραφέας Κλέμεντ Μουρ έγραψε το ποίημα «The Night Before Christmas» στην εφημερίδα «Sentinel». Εκεί υπάρχει η πρώτη περιγραφή του Santa Claus και της δράσης του στη σημερινή παγκόσμια εκδοχή. Μάλιστα η ιστορία αυτή εικονογραφήθηκε από τον πατέρα του χιουμοριστικού αμερικανικού σχεδίου Τόμας Νάστ,.

Υπάρχει και μία ακόμα εκδοχή που θέλει τον ''Άγιο'' Βασίλη να γεννιέται κατά τη διάρκεια του αμερικανικού Εμφυλίου, όταν ο Νάστ εργαζόταν στο Harper's Weekly και απεικονίζει με δικές του ιστορίες τα δρώμενα του πολέμου. Μία από αυτές ήταν «Ο Άγιος Βασίλης στο στρατόπεδο», όπου παρουσιάζεται για πρώτη φορά με τα χαρακτηριστικά που τον ξέρουμε σήμερα και ο οποίος μοίραζε δώρα σε ένα στρατόπεδο των Βορείων.

Στη συνέχεια έρχεται το ποίημα του Κλέμεντ Μούρ, ο οποίος έδωσε στον ''άγιο'' Βασίλη το μεταφορικό του μέσο, το έλκηθρο με τους ταράνδους και τον «έμαθε» να μπαίνει στα σπίτια από τις καμινάδες.

Τέλος το 1931 η Coca Cola και ο αμερικανός σχεδιαστής Χέιντον Σάντμπλομ, για τις ανάγκες ενός διαφημιστικού έβαψαν τη μέχρι τότε πράσινη στολή του ''άγιου'' Βασίλη στο κόκκινο χρώμα του αναψυκτικού και του έμεινε για πάντα με την αντίστοιχη καμπάνια που κρατάει μέχρι σήμερα.

Το ποια εικόνα και γιατί έχει επικρατήσει το αφήνουμε στη κρίση σας να το συμπεράνετε αφού σας δώσαμε τα στοιχεία.
Ευχόμαστε πάντως η αλήθεια και η ιστορία να είναι εξίσου γνωστά και διδακτικά με τα παραμύθια.

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2015

Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗ ΠΙΤΑ ΛΕΥΚΑΔΟΣ-ΛΑΔΟΠΙΤΑ ΜΕΛΙΟΥ-



Η λαδόπιτα είναι η πρωτοχρονιάτικη πίτα της Λευκάδος παράλληλα ήταν το γλυκό των χωριών για κάθε επίτευγμα της οικογένειας, αρραβώνας, γέννηση, πτυχίο των παιδιών, ολοκλήρωση της στρατιωτικής θητείας, αγορά σπιτιού ή χωραφιού ή βάρκας ή αυτοκινήτου ή ότι άλλο χαρμόσυνο γεγονός.
Στηρίζεται  η συνταγή της λαδόπιτας στα υλικά της υπαίθρου της Λευκάδος: αλεύρι, λάδι, νερό, αμύγδαλα, μέλι, πετιμέζι, σησάμι και κάποια λίγα νεώτερα ζάχαρη, γαρούφαλα, κανέλα.
Διατηρείται και για πενήντα μέρες σε συνθήκες περιβάλλοντος.
Έμπαινε στη κασέλα μαζί με τις συκομαϊδες, το σταφύλι,το κυδώνι, το νεραντζάκι, και τα αποξηραμένα φρούτα σουλτανίνα,και σύκα αλλά και τους ξηρούς καρπούς τα καρύδια και τα αμύγδαλα για να φιλεύουν τους μουσαφιραίους και να προστατευτεί από τους λιχούδηδες μικρούς και μεγάλους που πάντα έψαχναν το κλειδί του "θησαυρού".
Προσωπικά πρόλαβα το φτιάξιμο της στη φωτιά με πυροστιά και το καζάνι με τη τεράστια ξυλοκουτάλα. μετά τα χαλκώματα: ταψιά και νταβάδες και τέλος τον ξυλόφουρνο.
Σκεφτείτε τώρα όλα τα υλικά- με εξαίρεση τη ζάχαρη και τα μπαχαρικά αρωματικά- να προέρχονται από τη παραγωγή της οικογένειας μέχρι και τα ξύλα που τη μαγείρευαν και την έψηναν.
Όσοι ξέρουν θα καταλαβαίνουν τη διαφορά στη γεύση και στην ικανοποίηση.

Κοιτάζοντας να δω τις διαφορές στη συνταγή που κυκλοφορεί σε φούρνους και ζαχαροπλαστεία της Λευκάδος που συνεχίζουν τη παράδοση όσο καλύτερα μπορούν με εξαιρετικά αποτελέσματα βρήκα τη βασική συνταγή που χρησιμοποιούν και την αντιπαραθέτω με την παραδοσιακή της μάνας μου.
Ας δούμε πως φτιάχνεται σήμερα η λαδόπιτα:

ΛΑΔΟΠΙΤΑ

Παραδοσιακό γλύκισμα. Ιδανικό για όσους δε νηστεύουν το λάδι.

Υλικά

ταψί Νο 32
3 ποτήρια λάδι
3 ποτήρια νερό
2 ποτήρια ζάχαρη
σουσάμι, κανέλλα, αμύγδαλα ασπρισμένα ολόκληρα
1 κιλό περίπου αλεύρι
1 χούφτα σιμιγδάλι

Εκτέλεση

1. Βράζουμε το νερό με τη ζάχαρη για 10 λεπτά και το φυλάμε να είναι ζεστό.
2. Βάζουμε το λάδι (αφού κρατήσουμε δύο δάκτυλα από το τρίτο ποτήρι) σε ρηχή κατσαρόλα στη φωτιά να κάψει. Κατόπιν ρίχνουμε σιγά-σιγά το αλεύρι και το σιμιγδάλι, τόσο ώστε να γίνει ένας πολύ πυκνός χυλός και ανακατεύουμε διαρκώς με ξύλινη κουτάλα ή σπάτουλα πάντα πάνω σε μέτρια φωτιά μέχρι να πάρει καστανό σκούρο χρώμα. Προσθέτουμε τότε σιγά-σιγά το ζεστό σιρόπι και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι να απορροφηθούν τα υγρά. Γίνεται ένας ελαφρύς χαλβάς. Τον στρώνουμε στο ταψί αφού το πασπαλίσουμε με σησάμι και τον πατάμε για να ισιώσει η επιφάνειά του. Πασπαλίζουμε με σουσάμι, χαράζουμε την πίτα σε ρόμβους και βάζουμε από ένα αμύγδαλο στο κάθε ρόμβο.
3. Ψήνουμε στους 200 (σε προθερμασμένο φούρνο) για 15 λεπτά και μετά στους 180 για 40-45' περίπου. Δοκιμάζουμε με ένα μαχαίρι αν ξεκολλάει η ζύμη από τα τοιχώματα του ταψιού. Τότε η πίτα είναι έτοιμη.
4. Πασπαλίζουμε με κανέλα και λίγη ζάχαρη. Την κόβουμε όταν κρυώσει.

Ας δούμε τώρα τη παραδοσιακή δόση και συνταγή

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗ ΛΑΔΟΠΙΤΑ ΜΕΛΙΟΥ
Υλικά για δόση για ένα ταψί νούμερο 44 και ένα 30

12 Ποτήρια νερού λάδι Λευκάδος
7 ποτήρια ζάχαρη
1 ποτήρι μέλι πευκοθύμαρο Αθανιού [ή μισό  ποτήρι πετιμέζι -για να μη γίνει πολύ σκούρη-]
14 ποτήρια νερό
3 1/2 κιλά αλεύρι
1/2 κιλό σκληρό αλεύρι [ή σιμιγδάλι]

Φτιάχνουμε το σιρόπι με τη ζάχαρη ως εξής:
Βάζουμε τα 7 ποτήρια ζάχαρη με 14 ποτήρια νερό μαζί με τα αρωματικά γαρούφαλο και κανέλα χωρίς το μέλι ή το πετιμέζι γιατί το βράσιμο τα αχρηστεύει.
Όταν δέσει το σιρόπι που θα σιγοβράσει ξεσκέπαστο για 20 έως 30 λεπτά προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά: μέλι ή πετιμέζι στο έτοιμο ζεστό μεν αλλά όχι καυτό σιρόπι.

Πως δουλεύουμε το χαλβά
Δουλεύουμε -όπως προηγουμένως- σε μέτρια φωτιά το χαλβά δηλαδή βάζουμε το λάδι να κάψει σε σιγανή φωτιά και προσθέτουμε το αλεύρι σιγά σιγά και το ψήνουμε ανακατώνοντας να ροδίσει ελαφρώς.
Στη συνέχεια προσθέτουμε σιγά σιγά το σιρόπι με μια κουτάλα ανακατεύοντας συνέχεια με τη ξύλινη κουτάλα κάθε φορά μετά τη κουτάλα σιροπιού που ρίχνουμε, ώστε:
α.Να απορροφηθεί αφενός το σιρόπι και να μη κολλήσει ο χαλβάς γιατί κολλάει πολύ εύκολα και β.Να μη καούμε γιατί πιτσιλάει αντιδρώντας το σιρόπι με το λάδι που έχει το αλεύρι.
Αυτή η διαδικασία παίρνει και πάνω από μισή ώρα.

Όταν ο χυλός του χαλβά απορροφήσει όλο το σιρόπι κι έχει σφίξει αρκετά έχοντας παράλληλα ροδίσει αδειάζουμε το μείγμα με τη κουτάλα στα ταψιά όπου έχουμε ρίξει  λίγο σησάμι στρώνοντας τον σε ύψος περίπου 5 πόντων.

Όταν έχει απλωθεί το μείγμα με τη κουτάλα παίρνουμε λαδόχαρτο  το τοποθετούμε πάνω και επιπεδοποιούμε με το χέρι απόλυτα το χαλβά στα ταψιά.
Μετά χαράζουμε -κόβουμε μέχρι το πάτο- σε ρόμβους το χαλβά στα ταψιά.
Στο κέντρο κάθε ρόμβου τοποθετούμε αμύγδαλο ξεφλουδισμένο και πασπαλίζουμε με σησάμι και μετά λίγη κανέλα.

Τέλος βάζουμε τα ταψιά με το χαλβά σε προθερμασμένο φούρνο στους στους 180 για 60 λεπτά μέχρι να σφίξει και να ροδίσει καλά.

Όταν κρυώσει εντελώς -μετά από δυο ώρες και παραπάνω- κόβουμε τα κομμάτια, τους ρόμβους που έχουμε κόψει πριν το ψήσιμο και τους ξεχωρίζουμε βάζοντας τα κομμάτια σε στρώσεις -δυο τρεις το πολύ-σε πιατέλες.

Τους ρόμβους τους σερβίρουμε σε πιατάκι όπως τους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα. Με συνοδεία δροσερού νερού.


Η ΠΟΛΥΠΟΘΗΤΗ

Η ΠΟΛΥΠΟΘΗΤΗ
Το ποίημα

ΕΛΛΗΝΑΣ η ευτυχία του να είσαι και η δυστυχία του να μην είσαι

ΕΛΛΗΝΑΣ η ευτυχία του να είσαι και η δυστυχία του να μην είσαι
το κείμενο

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Άγγελος Σικελιανός ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ Αγιος Νικήτας ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ανακοίνωση ανάλυση απόκριες κούλουμα Αποστόλης Μαυροκέφαλος απόψεις ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΙΧΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΕΙΟ ΔΕΡΠΦΕΛΔ αρχιτεκτονική Αστεία ασφάλεια ΆυλονΣχεδιασμός αυτοκίνητο ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ αυτοπροστασία Βαλαωρίτης ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ ΝΑΝΟΣ Βιβλίο ΒΙΟΛΙ ΒΛΥΧΟ βλυχό γενεολογία ΓΕΝΙ Γένι ΓΙΑΟΥΖΟΣ γλέντι γλυκά ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΓΟΛΕΜΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΔΙΑΠΡΕΠΕΙΣ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ Διασκέδαση διατήρηση ντόπιων σπόρων ΔΙΑΥΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ δικαιοσύνη δίκτυο ανταλλαγής σπόρων και αγαθών ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ Εγκλήματα έθιμα ΕΘΝΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ εκδόσεις ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΛΑΧΕΡΝΑΣ εκπαίδευση ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ 2014 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ελληνικότητα εξυγείανση Εορταστική κουζίνα επικαιρότητα έργα ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ευζείν ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΖΑΜΠΕΤΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ζωγραφική ΖΩΓΡΑΦΟΣ θάλασσα ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΑΒΒΑΔΑΣ ιατρικά θέματα πρόληψης ΙΣΤΟΡΙΑ ιστορία ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ιστοριούλες διδακτικές ΚΑΒΒΑΔΑΙΟΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΣΚΕΥΗ ΑΡΧΑΙΑ καθημερινές συνήθειες Καθημερινότητα ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ κάλαντα πρωτοχρονιάς καλλιτέχνες ΚΑΤΑΙΓΙΔΕΣ ΚΑΤΗΦΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ καïκια κερδίζοντας κινηματογράφος ΚΙΟΥΡΤΟΙ ΚΛΑΡΙΝΟ ΚΛΕΑΡΕΤΗ ΔΙΠΛΑ ΜΑΛΑΜΟΥ κοινωνία Κόλπος Βλυχού ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΑ κουζίνα ΚΡΗΝΕΣ ΚΡΗΝΗ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΛΑΔΟΠΙΤΑ Λαϊκές εκφράσεις ΛΕΛΕΓΕΣ ΛΕΥΚΑΔΑ ΛΕΥΚΑΔΑ 1800 ΛΕΥΚΑΔΙΟΣ ΧΕΡΝ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΜΟΥΣΙΚΟΙ Λευκαδίτικα μαχαίρια λευκαδίτικη κουζίνα λιμάνι Οδυσσέα Λιμάνι του Οδυσσέα ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ λογοτεχνία ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ μοντελισμός μουσείο ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΛ.ΚΥΡ. μουσική μουσική παράδοση μουσικοί ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ μπουράνο μύθοι αισώπου ΝΕΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ Νικόλαος Δ.Καββαδάς ΝΙΚΟΣ ΒΡΥΩΝΗΣ ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ ντοκυμαντέρ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ οικονομία Ομηρική Ιθάκη ορθή διατροφή Πάλη για τα αυτονόητα ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ παράδοση ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΓΛΕΝΤΙ πατριδογνωσία Πέλιτη περιβάλλον πίστη ΠΟΙΗΣΗ ποίηση πολιτική ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ πολιτική αυτοπροστασία ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ πολιτιστικά ΠΟΡΟΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ ποτά πριάρι ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ πρόσωπα ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΩΤΟΕΛΛΗΝΕΣ ΡΟΤΑΡΥ-ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ σκαρί ΣΚΙΑΔΑΣ ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΣ Σοφια Καλογεροπούλου ΣΟΦΙΑ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΜΟΣ στατιστικά ΣΤΙΧΟΥΡΓΟΙ ΣΥΒΟΤΑ σύγχρονη αρχιτεκτονική ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ σύγχρονη ιστορία ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΚΑΤΩΧΩΡΙ 2009 ΜΟΥΣΙΚΟΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΚΑΤΩΧΩΡΙ 2010 ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΣΕΙΣ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΚΑΤΩΧΩΡΙ 2012 Η ΝΕΟΛΑΙΑ σύλλογος Βλυχου ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΛΥΧΟΥ ΓΕΝΙΟΥ ΣΥΜΟΛ συνέντευξη ΣΥΝΘΕΤΗΣ συνταγές ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΟΧΙ Ταινίες τέκτονες-μασόνοι-ροταριανοί τηλεόραση ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ τοπία ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΟΣ ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΛΗΑΡ τραγουδιστές υγεία ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΠΟΣΙΜΟΥ ΥΜΝΟΙ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟΙ Φάνης Καββαδάς ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ φωτογραφίες φωτογράφοι Χειροτεχνία ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΨΑΡΕΜΑ

Δημοφιλείς αναρτήσεις


www.vlicho.blogspot.com

www.vlicho.blogspot.com

Ο ΚΟΛΠΟΣ ΤΟΥ ΒΛΥΧΟΥ

Ο ΚΟΛΠΟΣ ΤΟΥ ΒΛΥΧΟΥ
κάντε κλίκ για χαρτη κόλπου