ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

 
Ιωάννης Ζαμπέλιος (1787-1856)
Μετά τις σπουδές του στην Ιταλία και το Παρίσι (νομική, φιλολογία, φιλοσοφία), επιστρέφει στη Λευκάδα και διορίζεται εισαγγελέας της Πολιτείας των Ιονίων Νήσων. Μυείται στη Φιλική Εταιρεία το 1817 και με τη σπουδαία και ριψοκίνδυνη δράση του, καταξιώνεται ως κορυφαίος Φιλικός στη Λευκάδα. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για το εξής τόλμημα: Με διαταγή των Άγγλων, οι Λευκαδίτες υποχρεώθηκαν να παραδώσουν τα όπλα τους στην εισαγγελία, αμέσως μετά την κήρυξη της Επανάστασης. Ο εισαγγελέας Ι. Ζαμπέλιος, σε συνεννόηση με τον βαρκάρη Αθηνιώτη, διοχέτευσε τα κατασχεμένα όπλα στην επαναστατημένη Ακαρνανία! Έγραψε δώδεκα τραγωδίες εθνικού περιεχομένου και λυρική ποίηση στο γλωσσικό ιδίωμα του Κοραή.
Πατέρας του Ιστορικού και λογοτέχνη Σπυρίδωνα Ζαμπέλιου

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

ΑΙ ΓΕΝΕΑΙ ΠΑΣΑΙ

ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ- ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΗ νανούρισμα

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΔΩΡΑ ΠΕΤΡΙΔΗ

ΤΑ ΦΥΛΑΚΙΣΙΑ

Παρουσίαση της Ειρήνης Βρεττού


Τα "Φυλακίσια" ή "Τση φυλακής, όπως ονόμαζαν οι παλιοί τραγουδιστάδες τα δίστιχα, που το περιεχόμενό τους αναφερόταν στην παλικαριά, τον πόνο και τον έρωτα. Όπως μας πληροφορεί ο Δ. Λάγιος, αυτά τα κομμάτια τα τραγουδούσαν με το γνώριμο τρόπο της ερωταπόκρισης και με τη συνοδεία μιας κιθάρας που έπαιζε "διπλό κοπανιαμέντο".

Σε αντίθεση με τις άλλες αρέκιες, που είναι πολυφωνικές, εδώ τραγουδάει ένας ένας, κάτι ανάλογο με τις κρητικές μαντινάδες. Τα ονόμαζαν φυλακίσια, γιατί τα τραγουδούσαν στη φυλακή αυτοί που μπαίνανε από "βεντέτα" για λόγους τιμής ή από διαμάχες με τους άρχοντες.

 "Με σπάρα εγεννήθηκα,
με κάμες με φασκιώσαν,
και με πιστολομάχαιρα
στην κούνια με ασημώσαν"

αρχίζει το "φυλακίσιο" κομμάτι, που φιλοξενείται στο δίσκο και κάνει λόγο για τη "σελινοπουλημένη Μαρία", την "πουλημένη στα σελίνια, στο αγγλικό χρυσάφι δηλαδή, συνείδηση του καταχθόνιου άρχοντα". 'Ενα κομμάτι, που όπως γράφει ο Σαράντης Α. Αντίοχος στο βιβλίο "Χρονικά Ζακύνθου", "τραγουδούσαν στους δρόμους οι Ζακυνθινοί και ήταν μοτίβο συνεννόησης μεταξύ εκείνων που δεν τολμούσαν να εξωτερικεύσουν ελεύθερα τη γνώμη τους".

ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΑΒΒΑΔΑΣ: Ο ΒΛΥΧΙΩΤΗΣ ΠΟΙΗΤΗΣ

Παρουσίαση Νίκος Καββαδάς


ΠΑΛΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Στίχοι:   Φάνης Καββαδάς
Μουσική:   Μιχάλης Νικολούδης
Ερμηνεία: Γιάννης Χαρούλης
Δίσκος: Γύρω μου κι εντός 2003
Δίσκος:    Νύχτα στο Αιγαίο 2006


Παλιό τραγούδι κι άγιασε
απ’ το πολύ το δάκρυ
στην πλάτη του φορτώθηκε
του κόσμου τον καημό
Κι αν το ρωτήσεις θα σου πει
πατρίδα πια δεν έχω
καμιά πατρίδα δε χωρά
ολόκληρο ουρανό

Βαφτίστηκα στο άχτι σας
στην πίκρα, στο γινάτι σας
και πιο ψηλά ανεβαίνω
Είμαι το πρώτο γάλα σας
η μυρωδιά της μάνας σας
γι’ αυτό σας ανασταίνω

Παλιό τραγούδι κι άγιασε
απ’ την πολλή αγάπη
έγινε ρούχο του φτωχού
του μόνου συντροφιά
Κι αν το ρωτήσεις θα σου πει
τα χρόνια μου δεν ξέρω
ποιος ξέρει πότε ράγισε
πρώτη φορά καρδιά

Βαφτίστηκα στο άχτι σας
στην πίκρα, στο γινάτι σας
και πιο ψηλά ανεβαίνω
Είμαι το πρώτο γάλα σας
η μυρωδιά της μάνας σας
γι’ αυτό σας ανασταίνω

Ο ΠΕΧΛΙΒΑΝΗΣ

παρουσίαση Νίκος Καββαδάς

Ο ΠΕΧΛΙΒΑΝΗΣ

Στίχοι και μουσική Θανάση Παπακωνσταντίνου

από το δίσκο Ο βραχνός προφήτης

Μια νύχτα θα `ρθει από μακριά, βρε αμάν αμάν
αέρας Πεχλιβάνης
να μην μπορείς να κοιμηθείς, βρε αμάν αμάν
μόλις τον ανασάνεις.
Θα `χει θυμάρι στα μαλλιά, βρε αμάν αμάν
κράνα για σκουλαρίκια
και μες στο στόμα θα γυρνά, βρε αμάν αμάν
ρητορικά χαλίκια.

Θα κατεβεί σαν άρχοντας, βρε αμάν αμάν
θα κατεβεί σαν λύκος
να πάρει χρώμα και ζωή, βρε αμάν αμάν
της μοναξιάς ο κήπος.
Τα μελισσάκια θα γυρνούν, βρε αμάν αμάν
γύρω απ’ τις πολυθρόνες
και το νερό το κρύσταλλο, βρε αμάν αμάν
θα ρέει απ’ τις οθόνες.

Αέρα να `σαι τιμωρός, βρε αμάν αμάν
να `σαι και παιχνιδιάρης
κι αν βαρεθεί η ψυχούλα μου, βρε αμάν αμάν
να `ρθεις να μου την πάρεις,
για να κοιτάει από ψηλά, βρε αμάν αμάν
του κόσμου τη ραστώνη,
να ξεχαστεί σαν των βουνών, βρε αμάν αμάν
το περσινό το χιόνι.