Οι εορτές στη Λευκάδα -όπως και σε όλη την Ελλάδα- κατέχουν μια ιδιαίτερη ξεχωριστή θέση στις αναμνήσεις και τις όμορφες οικογενειακές εμπειρίες αλλά και στις γευστικές εμπειρίες των νέων και των μεγαλύτερων.
Τα γλυκά που έφτιαχνε η μητέρα μου είχαν σαφώς ανώτερη ποιότητα προερχόμενη
1.Από τη πατροπαράδοτη συνταγή από το γνωστό τετράδιο της νύφης -το τετράδιο των συνταγών που έπαιρνε η νύφη από το πατρικό της για να συνεχίσει αυτά που έμαθε από το σπίτι που μεγάλωσε- είχαν βεβαίως πολύ γεμάτη και πλούσια γεύση.
2. Γεύση σπιτική και συνειρμηκά εορταστική, με υλικά που ένα μεγάλο μέρος τους το διέθετε η κουζίνα επειδή τα παρήγαγε η οικογένεια
3.Τεχνικά υψηλής ποιότητας μαγειρική λόγω έφεσης και εξάσκησης της νοικοκυράς.
4.Γινόταν εξάλλου ένας υποτυπώδης διαγωνισμός για το ποιά νοικοκυρά ήταν η καλύτερη κι έτσι γευόμασταν θεσπέσια κατασκευάσματα.
Οι εορτές είχαν από την άλλη μια ιδιαίτερη χάρη κοινωνικότητας επειδή τότε ο κόσμος αντάλλασε επισκέψεις υποχρεωτικά αφού ήταν προσβλητικό να μην πάς να πείς χρόνια πολλά στον εορτάζοντα φίλο ή συγγενή.Έτσι για να τους προλάβεις όλους είχες μέχρι και μια βδομάδα μετά καιρό να πας.
Η γιορτή μπορούσε να συνοδεύεται και από οικογενειακό γέυμα ή δείπνο.Ήταν ευκαιρία για μαζώξεις μαζικές της αδερφοσύνης όπως λέγανε τότε.
Θυμάμαι τραπεζώματα των είκοσι και τριάντα ατόμων στη γιορτή του πατέρα μου του αγίου Δημητρίου, όπως αντίστοιχα και στων θείων μου επτά αδέρφια βλέπετε επτά οικογένειες μαζί.
Αυτό κράτησε όσο είμαστε μικροί και δεν διεκδικούσαμε ονομαστική εορτή μετά αρχίσαμε να σκορπάμε γιατί γιορτάζαμε ταυτόχρονα σχεδόν όλα τα ξαδέρφια μαζί οπότε έσπασε αυτή η όμορφη κατάσταση.
Το κέρασμα ασχέτως τραπεζώματος ήταν: σοκολατάκι για αρχή, με αναψυκτικό, μετά
ξηροί καρποί σε ποικιλία κυρίως αμύγδαλα, καρύδια, φουντούκια, φυστίκια
αιγίνης, φυστίκια, κάσιους, σταφίδα σκούρη ή σουλτανίνα.
Τα γλυκά που συνόδευαν την εορτή ήταν κλασικά γλυκά ταψιού για τις ονομαστικές εορτές και συνήθως κέικ ή παντεσπάνι για τα γενέθλια.Πολλοί έφτιαχναν και τα Σπερνά -δηλαδή κόλυβα εορταστικά-προς τιμή των εκλειπόντων.
Τα σοκολατάκια παρόλο που ήταν πολύ απλό να γίνουν στο σπίτι πάντοτε τα θυμάμαι αγοραστά σε μορφή μαργαρίτας ή κουφέτου -τα γνωστά φοντανάκια- αγοραστά από το ζαχαροπλαστείο μαζί με τους ξηρούς καρπούς.
Το κυρίως γλυκό αν το έφτιαχνε η νοικοκυρά ήταν σίγουρα ταψιού μπακλαβάς αμυγδάλου, καταίφι, μπακλαβαδοκαταίφι, γαλακτομπούρεκο, ραβανί, αυγαραβανί, κοπεγχάγη, καρυδόπιτα, αμυγδαλόπιτα, σοκολατόπιτα, καρύδα.
Πολλές φορές για ποικιλία αγόραζαν και κορμό σοκολάτα ή αμυγδάλου, κωκ και τελευταία πάστες αμυγδάλου και σοκολατίνες και πάει λέγοντας, αλλά κέρναγαν κι από τα γλυκά που έφερναν οι επισκέπτες ειδικά για τη γιορτή.
Τα γλυκά ταψιού ήταν τα γλυκά της νιότης μου για κάθε εορταστική περίσταση γενέθλια ονομαστικές γιορτές και λοιπά.
Τα γλυκά αυτά που έφτιαχνε η μάνα μου για εορταστικές περιστάσεις ή και για δύσκολες ώρες- λιχουδιάς- ήταν τα εξής:
Σε περίοπτη θέση για τις ονομαστικές εορτές:
ο στρογγυλός μπακλαβάς αμυγδάλου, η καρυδόπιτα, η αμυγδαλόπιτα και η κοπεγχάγη, μπακλαβάς τρίγωνος με καρύδι, καταίφι, καταιφομπακλαβάς αμυγδάλου,
εκμέκ καταίφι.
Για γενέθλια και για δύσκολες ώρες λιγούρας: γαλακτομπούρεκο, αυγαραβανί, ραβανί, καρύδα, κέικ πορτοκάλι, κέικ ανάμικτο,
κέικ σοκολάτα, κέικ βανίλια με φρούτα, . χαλβάς -λαδόπιτα-
Εποχιακά ήταν:
τη Πρωτοχρονιά η βασιλόπιτα ή χαλβάς -λαδόπιτα-
τα Χριστούγεννα οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα.
Τα αυγοκούλουρα την Ανάσταση.
Υπήρχαν βέβαια και τα γλυκά για τις απλές επισκέψεις μουσαφιραίων και την οικειακή χρήση:
Για το χειμώνα είχαμε τα γλυκά κουταλιού με φρούτα εποχής: σταφύλι, κυδώνι, λεμόνι, σύκο, νεράντζι.
Για οικειακή χρήση ήταν οι τηγανήτες,τα τηγανόψωμα, οι λουκουμάδες και οι αυγοφέτες για τα πρωινά του χειμώνα
Οι συκομαήδες, η μουσταλευριά, τα μουστοκούλουρα επίσης το γλυκό σταφύλι και κυδώνι με το τρύγο.
Όλα αυτά τα εδέσματα αποτελούν το γευστικό πλούτο της παράδοσης μας και για τούτο στη προσπάθεια μου να τη προστατέψω από όλες τις νοθείες με κάθε λογής προσθήκες θετικές ή αρνητικές αλλά οπωσδήποτε επιπόλαιες, τις σημειώνω και τις δημοσιοποιώ, ώστε η γνώση που προκύπτει από την εμπειρία και τη γεύση να γίνει κτήμα των νέων αλλά και όσων από τους παλιότερους θα ήθελαν να τη γευτούν και να την προκρίνουν στην οικογένεια τους.
Στη σειρά συνταγών που θα ολοκληρωθεί κατα τη διάρκεια του χρόνου θα δώσω τις δοκιμασμένες συνταγές της μάνας μου και της μάνας της.