Αναιμικός» ο σύγχρονος άνθρωπος σε σχέση με τον Νεάντερταλ

« Την ικανότητα να περάσουν στο τρέξιμο τον κάτοχο του παγκοσμίου ρεκόρ 100 και 200 μέτρων Ουσέιν Μπολτ είχαν πολλοί προϊστορικοί κάτοικοι της Αυστραλίας, ενώ νεαροί Τούτσι της Ρουάντα υποχρεώνονταν στις αρχές του 20ου αιώνα να πηδήξουν ψηλότερα από το σημερινό παγκόσμιο ρεκόρ άλματος εις ύψος των 2,45 μέτρων, συμμετέχοντας σε τελετή ενηλικίωσης. Κάθε Νεάντερταλ γυναίκα θα μπορούσε να νικήσει στο μπρα-ντε-φερ τον πρώην μπόντι-μπίλντερ και σημερινό κυβερνήτη της Καλιφόρνια Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ. Αυτούς τους ισχυρισμούς στηρίζει με επιστημονικά στοιχεία ο Αυστραλός ανθρωπολόγος Πίτερ Μακάλιστερ στο νέο του βιβλίο, με τίτλο «Manthropology», στο οποίο αποδεικνύει πόσο ανίσχυρος σωματικά είναι ο σύγχρονος άνθρωπος σε σχέση με τους εξελικτικούς του προγόνους. Αντλώντας στοιχεία από πολλές πηγές, ο Μακάλιστερ υποστηρίζει ότι οι αβορίγινες που έζησαν πριν 20.000 χρόνια στην Αυστραλία ήταν πιο ικανοί στα σημερινά Ολυμπιακά αθλήματα από ότι οι σημερινοί κάτοχοι παγκόσμιων ρεκόρ. Στα συμπεράσματά του αυτά κατέληξε ο συγγραφέας έχοντας μελετήσει σειρά από απολιθωμένα ίχνη πατημασιών σε κοίτη ποταμού, που άφησαν έξι κυνηγοί πριν είκοσι χιλιετίες. Ανάλυση των ιχνών ενός από τους κυνηγούς, που ονομάσθηκε Τ8, έδειξε ότι έτρεχε με ταχύτητα 37 χιλιομέτρων την ώρα στη μαλακή ιλύ της όχθης του ποταμού. Ο Ουσέιν Μπολτ, για να σπάσει το ρεκόρ των 100 μέτρων με 9,69 δευτ. χρειάσθηκε να τρέξει με 42 χλμ την ώρα. Σύμφωνα με τον δρ. Μακάλιστερ, όμως, οι προϊστορικοί αβορίγινες με κατάλληλη προπόνηση και παπούτσια σπάικς θα έφθαναν τα 45 χλμ την ώρα. «Μπορούμε να υποθέσουμε ότι τρέχουν με την ανώτατη ταχύτητά τους, όταν κυνηγούν κάποιο ζώο. Αν λοιπόν μπορούν να κινηθούν με 37 χλμ την ώρα σε πολύ μαλακό έδαφος, υποπτεύομαι θα ξεπερνούσαν τον Μπολτ, εάν διέθεταν τα τεχνολογικά του πλεονεκτήματα», λέει ο δρ Μακάλιστερ. Για το άλμα εις ύψος, ο Αυστραλός επιστήμονας αξιοποίησε φωτογραφίες Γερμανού ανθρωπολόγου, που δείχνουν νέους στη Ρουάντα να πηδούν ύψη που φθάνουν τα 2,52 μέτρα, στα πρώτα χρόνια του περασμένου αιώνα. «Επρόκειτο για δοκιμασία ενηλικίωσης, την οποία όλοι έπρεπε να περάσουν», λέει ο δρ. Μακάλιστερ, που υποστηρίζει ότι η γυναίκα Νεάντερταλ είχε 10% περισσότερη μυική μάζα από το σύγχρονο άνδρα. Στο απόγειο της φυσικής της κατάστασης, η γυναίκα Νεάντερταλ έφθανε το 90% της μυικής μάζας του Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ την εποχή της αθλητικής δόξας του στη δεκαετία του 1970. «Χάρη στην ιδιαιτερότητα της σωματικής της δομής, με χαμηλό κέντρο βάρους και κοντούς βραχίονες χεριών, η γυναίκα Νεάντερταλ θα μπορούσε να πετάξει κάτω τον Σβαρτσενέγκερ, χωρίς να δυσκολευτεί», λέει ο δρ. Μακάλιστερ. Το βιβλίο του δρ. Μακάλιστερ βρίθει κι άλλων παραδειγμάτων: Οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι ολοκλήρωναν ενάμιση Μαραθώνιο κάθε ημέρα (90 χιλιόμετρα), κουβαλώντας βάρος σε εξοπλισμό μεγαλύτερο του ήμισυ του σωματικού τους βάρους. Η αρχαία Αθήνα αξιοποιούσε 30.000 κωπηλάτες, ο κάθε ένας από τους οποίους ήταν ανθεκτικότερος από τους σύγχρονους αθλητές. Ο μέσος Αυστραλός αβορίγινας μπορούσε να εκτοξεύσει ξύλινο ακόντιο σε απόσταση 110 μέτρων, με το παγκόσμιο ρεκόρ ακοντισμού να είναι σήμερα στα 98,48 μέτρα. www.kathimerini.gr με στοιχεία από Reuters

επιστολή αναγνώστη στην Καθημερινή

Προφητικός λόγος

Κύριε διευθυντά

Αναδιφώντας στην βιβλιοθήκην μου έπεσα επάνω σ’ ένα φυλλάδιο τυπωμένο στα Τίρανα το 1982. Ηταν ο προεκλογικός λόγος του Ενβερ Χότζα (σε νεοελληνική μετάφραση), που είχε εκφωνηθεί στα Τίρανα, στις 12 Νοεμβρίου 1982.

Λοιπόν, στη σελίδα 38 του φυλλαδίου μία παράγραφος είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσα. Ελεγεν ο Ε. Χότζα: «Τον τελευταίο καιρό οι Γιουγκοσλάβοι, βοηθούμενοι και από τη φίλη τους Ρωσία, μαζεύουν ολούθε “Μακεδόνες του Αιγαίου” για να τους έχουν και σαν εμπροσθοφυλακή για την Ελλάδα. Μία πρωΐα θα ακούσουν τα αφτιά μας ότι και ο Μέγας Αλέξανδρος Σλάβος ήταν. Γιατί να μη το κάνουν κι αυτό;».

Λόγος προφητικός; Ο άνθρωπος πολιτικός ήταν και πολιτική έκαμε. Είχεν αποστασιοποιηθεί από τη Σοβιετική Ενωση, η Κίνα ήταν πολύ μακριά και επεδίωκε την προσέγγιση με τη γειτονική Ελλάδα. Αλλωστε η χώρα του, η Αλβανία, είχε προβληθεί από τον τότε πρωθυπουργό μας ως «μοντέλο». Ομως, το σημαντικότερο είναι ότι η γειτονική των Σκοπίων χώρα ήξερε πολύ καλά τι σημαίνει «Μακεδονία του Αιγαίου» και για ποιο σκοπό προεβάλλετο.

Στο ίδιο φυλλάδιο και στη σελίδα 39 μνημονεύονται και 400.000 «λεγόμενοι Βορειοηπειρώτες Ελληνες». Μαρτυρία σημαντική για τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου. Αραγε πού είναι όλοι αυτοί σήμερα; Μήπως ανάμεσά τους και πάρα πολλοί που ευρίσκονται στην Ελλάδα και τους οποίους συλλήβδην αποκαλούμε Αλβανούς;

Παναγιωτης Γ. Νικολοπουλος - Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος ε.τ.

Μοντέρνα γενεολογικά δέντρα

Πρόταση για συγχώνευση των τμημάτων Μηχανικών ΑΕΙ και ΤΕΙ

TV Χωρίς Σύνορα - Αποστολή με email Όλα τα πεδία υποχρεωτικά
E-mail παραλήπτη:
E-mail ή όνομα αποστολέα (λατινικά):
Κωδικός αποστολής [όπως εμφανίζεται - Νέα εικόνα]
TVXS.gr Project Πρόταση για συγχώνευση των τμημάτων Μηχανικών ΑΕΙ και ΤΕΙ http://www.tvxs.gr/v25689
Κλείσιμο

Την συγχώνευση τμημάτων Μηχανικών ΑΕΙ και ΤΕΙ, με ενοποιήσεις, συνενώσεις, αλλά και κατάργηση υφιστάμενων τμημάτων πρότειναν οι εκπρόσωποι των Πολυτεχνείων και των Πολυτεχνικών Σχολών, καθώς και εκπρόσωποι του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ).

Στην 11η κοινή τους συνάντηση, οι εκπρόσωποι των Πολυτεχνικών σχολών, στην πλειοψηφία τους, φέρεται να υιοθετούν τη σχετική πρόταση του πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κ. Κ. Μουτζούρη, υπό το πρίσμα ότι ο μεγάλος αριθμός των μηχανικών στην Ελλάδα επιτάσσει την αναδιάρθρωση της τεχνικής εκπαίδευσης.

Σε ανακοίνωσή τους, αναφέρουν συγκεκριμένα: «Οι αναπτυξιακές ανάγκες και ο πολύ μεγάλος αριθμός των μηχανικών στην Ελλάδα, σε ποσοστό τριπλάσιο σε σχέση με τις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, απαιτούν τη συνολική αναδιάρθρωση της τεχνικής εκπαίδευσης στη χώρα με γενναία στήριξη των Πολυτεχνείων και των Πολυτεχνικών Σχολών, αναλόγως με τις ανάγκες τους σε ανθρώπινο δυναμικό και σε υλικοτεχνικές υποδομές».

Παράλληλα, επανέλαβαν το αίτημά τους για την εξομοίωση των 5ετών σπουδών με τίτλο «μάστερ», όπως και την πάγια θέση τους ενάντια στην ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ που καταστρατηγεί στην πράξη το άρθρο 16 του Συντάγματος.

Επιπλέον, πρότειναν «στρατηγικό σχεδιασμό για την κατάστρωση ενιαίου χάρτη για την τεχνική εκπαίδευση στη χώρα (ανώτατη τεχνική εκπαίδευση, τεχνική μεταλυκειακή, λυκειακή)», ενώ ζήτησαν και τη σύσταση ενιαίας επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας σχετικά με θέματα που αφορούν πανεπιστήμια και ΤΕΙ, με τη συμμετοχή σε αυτήν και εκπροσώπου του ΤΕΕ.

Παράλληλα, ζήτησαν να περιοριστούν οι μετεγγραφές, που έχουν ως συνέπεια τη μεγάλη, όπως υποστήριξαν, αύξηση των εισακτέων στα Πανεπιστήμια, προκειμένου να «εξορθολογιστεί ο αριθμός των εισαγομένων στα Τμήματα Μηχανικών ανάλογα με τις δυνατότητες των τμημάτων αυτών».

Πηγές: Το Βήμα, Τα Νέα

ΑΡΠΑΧΤΕΣ

ΜΕ δύο ανθρώπινες ζωές πληρώθηκε, για μια ακόμη φορά, η προχειρότητα, η ανευθυνότητα και η γραφειοκρατική αντίληψη που συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν τις ενέργειες πολλών κρατικών υπηρεσιών, αλλά και επιχειρηματιών του τουρισμού.

ΓΙΑ τρίτη φορά τα τελευταία δέκα χρόνια, ένοικοι ξενοδοχείων πέθαναν μέσα στα δωμάτιά τους από την ίδια αιτία: από διαρροή διοξειδίου του άνθρακα. Και τίποτα δεν δείχνει πως αυτή τη φορά θα ληφθούν ουσιαστικά μέτρα για να μην επαναληφθεί παρόμοια τραγωδία.

ΚΑΙ αυτό γιατί αντί για άμεσα μέτρα και κυρώσεις στους υπευθύνους, παρακολουθούμε ένα γαϊτανάκι αλληλοκατηγοριών ανάμεσα σε Αστυνομία, Ιατροδικαστική Υπηρεσία και ΕΟΤ, σε μια προσπάθεια να μετατεθούν οι ευθύνες.

ΤΑ ίδια ακριβώς είχαν γίνει στην Κέρκυρα τον Οκτώβριο του 2006, όταν πέθαναν τα παιδιά μιας οικογένειας Βρετανών τουριστών, και στη Ρόδο το 1999, όταν έχασαν τη ζωή τους τρεις Αυστριακοί.

ΤΑ όσα τραγελαφικά παρατηρήθηκαν στην υπόθεση της Θεσσαλονίκης- με τους ενοίκους να διαμαρτύρονται από ημέρες για ζάλη και ναυτία, τον ιατροδικαστή να ζητά εμπειρογνώμονα και την Αστυνομία να αξιολογεί εσφαλμένα την υπόθεση- δείχνουν ότι τα παθήματα δεν έγιναν μαθήματα.

ΚΑΙ μπορεί να διαφημίζεται ο τουρισμός ως η βαριά βιομηχανία της χώρας, αλλά στην πραγματικότητα κάποιοι ξενοδόχοι και ορισμένες εμπλεκόμενες Υπηρεσίες λειτουργούν με τη λογική της αρπαχτής.

ΠΡΙΝ ο τουρισμός μας υποστεί και άλλα πλήγματα, το αρμόδιο υπουργείο οφείλει να φανεί αμείλικτο σε πρακτικές που εκθέτουν τη χώρα σε έναν πολύ κρίσιμο τομέα.
Αναδημοσίευση απο τα Νέα

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΦΕΤΣΑ

Άνθρωποι απλοί κυκλοφορούν ανάμεσα μας, ξέρουμε την όψη τους λέμε καλημέρα, ξέρουμε την ποιότητα του χαρακτήρα τους και την ευγένεια τους, το έργο τους και την αξία τους όμως;....

εδώ θα πρέπει να κλείσουμε πολλά κενά που έχουμε

ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΥΤΟ ΑΦΟΡΑ ΕΝΑ ΛΕΥΚΑΔΙΤΗ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΟΝ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΦΕΤΣΑ

Βιογραφία

Ο Κυριάκος Σφέτσας γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1945 στην Αμφιλοχία. Από πολύ μικρός έζησε και μεγάλωσε στη Λευκάδα όπου πρωτοδιδάχτηκε μουσική στη Φιλαρμονική και στο Εθνικό Ωδείο της πόλης με τον αείμνηστο Φώτη Βλάχο. Συνέχισε σπουδές στο Εθνικό Ωδείο της Αθήνας (1963-66): πιάνο με την Κρινώ Καλομοίρη και θεωρητικά με τον Μιχάλη Βούρτση. Στις 30 Αυγούστου 1964 (Λευκάδα) συνόδεψε στο πιάνο τη Μαρία Κάλλας στην τελευταία εμφάνισή της στην Ελλάδα. Μετά την Απριλιανή δικτατορία εγκαταστάθηκε στο Παρίσι (Σεπτ. 1967) και εκεί ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης (1969-72) εξακολούθησε σπουδές με τον συνθέτη και παιδαγωγό Μax Deutsch (σύνθεση, ανάλυση, διεύθυνση ορχήστρας), ενώ παράλληλα δεχόταν συμβουλές από τους Ι. Ξενάκη, Luigi Nono και Henri Dutilleux. Η πρώτη δημόσια παρουσίαση έργου του (Επεισόδια για πιάνο σόλο) έγινε λίγο μετά τον Γαλλικό Μάη του '68, στην αίθουσα της Λατινικής Αμερικής στο Παρίσι και απέσπασε θετικές κριτικές. Από τότε η μουσική του άρχισε να παρουσιάζεται ταχτικά, ενώ είχε και τις πρώτες παραγγελίες (Γαλλική Ραδιοτηλεόραση, Ορχήστρα Ars Nova και Χορευτικό συγκρότημα του Vitry). Λίγο αργότερα έργα του παρουσιάζονται σε σημαντικούς θεσμούς σύγχρονης μουσικής όπως τα διεθνή Φεστιβάλ της Royan, Reims, του Bordeaux και Παρισιού ενώ είναι ο μόνιμος σχεδόν συνεργάτης του συγκροτήματος σύγχρονου χορού του Vitry και του χορογράφου Michel Cazerta. Μέρος των έργων της Παρισινής περιόδου εκδόθηκε από τον μουσικό οίκο Editions Transatlantiques, ενώ το 1974 κυκλοφόρησε στο Παρίσι για πρώτη φορά έργο του σε δίσκο: (Τετρακαναλική Ηλεκτροακουστική μουσική για το μπαλλέτο Smog, ένα από τα πρώτα έργα σε παγκόσμιο επίπεδο για τετρακαναλική μαγνητοταινία).
Στην Ελλάδα πρωτοεμφανίστηκε ως συνθέτης στην 4η Ελληνική Εβδομάδα Σύγχρονης Μουσικής (Αθήνα 19-26 Σεπτ. 1971) με το έργο Δοκιμολογία. Επαναπατρίστηκε το φθινόπωρο του 1975. Εργάστηκε ύστερα από πρόσκληση του Μάνου Χατζιδάκι στο Τρίτο Πρόγραμμα (75-76) ως έκτακτος παραγωγός. Το 1977 ως τακτικός πλέον υπάλληλος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας υπηρετεί διαδοχικά ως διευθυντής τα μουσικά τμήματα του Β΄ και Α΄ Προγ/τος, ενώ από το καλοκαίρι του 1982 μέχρι τον Ιανουάριο του 1994 υπήρξε διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της Ε.Ρ.Α. Από το 1999 ζει μόνιμα και εργάζεται στη Λευκάδα, τον τόπο που έζησε από μικρός κι όπου πρωτοδιδάχτηκε μουσική. Από την ίδια χρονιά έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας και των πολιτιστικών θεσμών "Γιορτές Λόγου και Τέχνης", "Διεθνές Φεστιβάλ Κρουστών" και "Διεθνές Φεστιβάλ Φολκόρ".
Στο έργο του περιλαμβάνεται σημαντικός αριθμός μουσικών συνθέσεων: συμφωνική, χορωδιακή, σκηνική μουσική (μπαλλέτο, θέατρο), μουσική δωματίου, ηλεκτρονική, έργα για σόλο όργανα, συνθέσεις στο ύφος της jazz και fusion, τραγούδια σε ποίηση ελλήνων και ξένων ποιητών. Τα χρόνια από το '80 και μετά γράφει μουσική και για τον κινηματογράφο. Η μουσική του στην Παραγγελιά του Π. Τάσιου αποσπά το βραβείο καλύτερης μουσικής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης το 1980. Το 1982 γράφει τη μουσική για το Στίγμα του ίδιου σκηνοθέτη, το 1986 για την ταινία Η νύχτα με την Σιλένα του Δημ. Παναγιωτάτου, το 1991 για την Νυχτερινή Έξοδο και Κλειστή Στροφή των Μένιου Δίτσα και Νίκου Γραμματικού αντίστοιχα, ενώ το 1993 υπογράφει τη μουσική της Εποχής των Δολοφόνων του τελευταίου. Μέχρι σήμερα (από τον ιστορικό πλέον Χωρίς Σύνορα του '80) έχουν κυκλοφορήσει αρκετοί δίσκοι με έργα του (ΕΜΙ, CBS, ENM, PRAXIS,UTOPIA κ.ά.) τους οποίους η κριτική υποδέχτηκε πάντα με τα κολακευτικότερα σχόλια. Την Άνοιξη του 1991 κυκλοφόρησε ο πρώτος ψηφιακός δίσκος (CD), το Silent Days (Ημέρες Σιωπής), από την εταιρεία UTOPIA και το Νοέμβριο του 1993 το CD Διπλοχρωμία, ένα αφιέρωμα στην τέχνη του μεγάλου ερμηνευτή της παραδοσιακής μουσικής Βασίλη Σούκα με ζωντανές ηχογραφήσεις των έργων Διπλοχρωμία και Λυρική Σουΐτα (από τα Φεστιβάλ Ηρακλείου ('88) και Πάτρας ('87), στα οποία έχει σολιστικό μέρος ο αείμνηστος μουσικός. Το 1999 όλη η δισκογραφική του παραγωγή επανεκδόθηκε σε 8 ψηφιακούς δίσκους (CDs), από την εταιρεία FINEA SOUND των εκδόσεων Σ. Γαβριηλίδη. Τα περισσότερα από τα έργα των τελευταίων ετών είναι παραγγελίες ελληνικών και ξένων πολιτιστικών φορέων και οργανισμών και έχουν παιχτεί στην Ευρώπη, Αυστραλία και Αμερική από ονομαστά μουσικά σύνολα, μεταξύ των οποίων οι Σολίστες του Μπολσόϊ, το Ensemble Modern της Φραγκφούρτης, η Πολυρυθμία της Σόφιας, το συγκρότημα κρουστών Okada του Τόκιο, τα κουαρτέτα Russo και Mlada, οι Συμφωνικές Ορχήστρες της Λειψίας, της Λουμπλιάνα, της ABC (Ραδ/νία Αυστραλίας), της ΑLEA (Παν/μιου Βοστώνης) καθώς και οι ορχήστρες της ΕΡΑ και Κρατική Θεσσαλονίκης. Από την αρχή εξ άλλου της λειτουργίας του το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έχει παραγγείλει κι έχει παίξει πολλά έργα του Κυριάκου Σφέτσα, με ερμηνευτές σπουδαίους έλληνες και ξένους σολίστες και σύνολα, όπως μεταξύ άλλων ο οργανίστας Daniel Chorzempa και η ορχήστρα Καμεράτα. Σημαντικός αριθμός των έργων του έχουν εκδοθεί από τους οίκους: Editions Transatlantiques στο Παρίσι και Χ. Νάκας - Κ. Παπαγρηγορίου Μουσικές Εκδόσεις στην Αθήνα. Στον τόμο 9β του Παγκόσμιου Βιογραφικού Λεξικού, ο μουσικοκριτικός Γιώργος Λεωτσάκος μεταξύ άλλων σημειώνει: "Κανενός Έλληνα "πρωτοποριακού" συνθέτη η επιστροφή στην παράδοση δεν υπήρξε εντυπωσιακότερη από του Σφέτσα. Πρίν από το 1977, στη Γαλλία, τον ανέδειξε μια ηχητική "στικτογραφία" (γαλλ. pointillisme): μια αξιοπρόσεκτη αρμονική ευαισθησία οργάνωνε ευφάνταστους συνδυασμούς ηχοχρωμάτων σε "μικροδομές" απλωμένες σ' ένα νοητό ηχητικό καμβά, θυμίζοντας πίνακες του Χουάν Μιρό, που γοήτευε τότε τον συνθέτη (Δοκιμολογία, από τα ωραιότερα και χαρακτηριστικότερα έργα του). Χρονολογικά η μεταστροφή (Διαφάνειες Μουσικής Κοντσέρτου, 1977) ακολουθεί τον επαναπατρισμό του (1975): μελωδία (τονική, "τροπική", ατονική), θεματικότητα, ανάπτυξη αλλά και αυτοσχεδιασμός, "σωματικοί" ρυθμοί (κάποτε ασύμμετροι λαϊκογενείς), συγχορδίες που αντιδιαστέλλονται με αδρές ταυτοφωνίες, στοιχεία η εμπνεύσεις από τη λαϊκή (ελληνική, ανατολικών πολιτισμών η επεξεργασίες τους από τις "εθνικές" σχολές) και βυζαντινή μουσική ( το Ερωτικό Τραγούδι ερμηνεύει ψάλτης) αλλά και άλλοι κώδικες η τεχνικές επικοινωνίας (τζάζ, ρόκ). Αντικαθιστώντας όμως το προηγούμενο, "ερμητικό" ιδίωμα με κώδικες επικοινωνίας κατακυρωμένους, η μουσική του Σφέτσα διαστέλλεται κάποτε σε μεγάλες χρονικές διάρκειες, αποκαλύπτει μιάν επώδυνη μοναξιά-αναζήτηση του Ά λ λ ο υ, όπου ο διαχωρισμός ανάμεσα στον προσωπικό παράγοντα και στον κοινωνικό-περιβαλλοντικό γίνεται δύσκολος. Πίσω από την εμμονή της γραφής μαντεύεται μια δραματική ανάγκη επικοινωνίας. Παρά την αδρότητα των θεμάτων και κάποια πεδία παραδοσιακής "ανάπτυξης", τα τρία μέρη της γιγαντιαίας (διάρκεια: 61΄.46΄΄!) σουΐτας για πιάνο Το φώς της Κάκτου ('80-'83) δίνουν συχνά την εντύπωση αυτοσχεδιασμού ενός μοναχικού πιανίστα. Από τα γοητευτικότερα τελευταία έργα του, οι Στιγμές μιας μοναχικής πόλης: στη μοναξιά-απανθρωπιά του σύγρονου κόσμου, η αναζήτηση του Άλλου συνεχίζεται, με εμφατικότερο λυρισμό. Έτσι η ελπίδα επιζεί ακόμη". Όργανα σόλο 1. Επεισόδια, για σόλο Πιάνο, 1968-69 Παρίσι 2. Αυτοσχεδιασμός, για Ηλεκτρικά ενισχυμένο Φλάουτο, 1969 Παρίσι 3. Στροφές, για σόλο Κιθάρα, 1973 Παρίσι 4. Στο ρεύμα του ήλιου, Βιβλίο I (Ο μαγικός παιδικός κόσμος), για σόλο Πιάνο, 1980-81 Αθήνα 5. Τρεις μπαλλάντες, για σόλο Πιάνο, 1986 Αθήνα 6. Σονάτα, για σόλο Πιάνο, 1990-91 Αθήνα (αφιερωμένη στη Σοφία Σφέτσα) 7. Στο ρεύμα του ήλιου, Βιβλίο ΙΙ (Ο μαγικός παιδικός κόσμος), για σόλο Πιάνο,1993 Αθήνα 8. Four dimensions on a Lefkas landscape, για σόλο Πιάνο, 2000 Λευκάδα Φωνητικά 1. Artefact, (χωρίς κείμενο, μόνο συλλαβές) για Βαρύτονο, Βαθύφωνο και ηλεκτρικά ενισχυμένο Σύνολο, (Πιάνο, Κρουστά, Β/τσέλο, Κ/μπάσο), 1971 Παρίσι 2. Ερωτικό Τραγούδι, για φωνή και 5 όργανα, 1978 Αθήνα (φωνή: τενόρος-ψάλτης η μεσόφωνος, Φλάουτο, Κλαρινέτο, Βιολί, Β/τσέλο, Κ/μπάσο) Έργο βασισμένο σ' ένα ποίημα του βυζαντινού ποιητή Μακηδόνιου Ύπατου 3. Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον, για Μεσόφωνο και Μεικτή Χορωδία, 1979 Αθήνα (Ποίηση Κωνσταντίνου Καβάφη) 4. Ιερά Οδός, σε ποίηση Άγγ. Σικελιανού, για Μεσόφωνο (η Τενόρο) και Πιάνο, 1981 Αθήνα Πρώτη εκτέλεση Αύγουστος 1981 στο Νυδρί Λευκάδας (Θάνος Πετράκης τενόρος, Νέλλη Σεμιτέκολο πιάνο) 5. Η Πόλις, σε ποίηση Κωνσταντίνου Καβάφη)για Μεσόφωνο, Μεικτή Χορωδία, Ορχήστρα Εγχόρδων, 7 Χάλκινα και Κρουστά, 1984 Αθήνα (Χάλκινα: 3 Τρομπέτες, 3 Τρομπόνια, Τούμπα, 2 Κρουστά: Τύμπανα, Τ-Τάμ) (Ηχογραφημένο από το Τρίτο Πρόγραμμα, Φεβρουάριος 1985. Anne-Marie Muhle μεσόφωνος, Χορωδία και Συμφ. Ορχήστρα της ΕΡΑ με δ/ντή τον Δημ. Χωραφά) 6. Τοπίο, 5 τραγούδια σε ποίηση Μίλτου Σαχτούρη, για γυν. φωνή και Πιάνο, 1984 Αθήνα Πρώτη εκτέλεση το 1984 από το ραδιόφωνο της France Musique (Μαρκέλλα Χατζιάνο μεσόφωνος, Δανάη Καρά πιάνο) 7. Δαμόκρατες, σε ποίηση Στράτωνα για μεικτή χορωδία a cappela, 1987 Αθήνα (Γράφτηκε για το Διεθνές Χορωδιακό Φεστιβάλ Καρδίτσας όπου και πρωτοπαίχτηκε) 8. Εις Μούσας, σε ποίηση Ανδρέα Κάλβου για γυν. φωνή και 5 όργανα, 1992 Αθήνα (Φλάουτο, Βιολί, Β/τσέλο, Πιάνο, Κρουστά) (Το έργο είναι παραγγελία της "Στέγης Καλών Τεχνών & Γραμμάτων" για τον εορτασμό των 200 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή). Πρώτη εκτέλεση, 16 Δεκεμβρίου 1992 στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας (Σαβίνα Γιαννάτου φωνή και σύνολο υπό τον Άλκη Μπαλτά) 9. Τέσσερα τραγούδια, (στα αγγλικά) σε ποίηση Charles Cotton για γυν. φωνή και πιάνο, 1989 Αθήνα (Το έργο είναι παραγγελία του Θ. Αντωνίου και Southeastern American College) Πρώτη εκτέλεση, 12 Ιουλίου 1989 στο θέατρο "Ρεματιάς στο Χαλάνδρι (Susan Lambert σοπράνο, Τάκης Φαραζής πιάνο) 10. Πέντε Τραγούδια μινιατούρες, σε ποίηση Γιάννη Νεγρεπόντη για φωνή και πιάνο, 1990 Αθήνα Γράφτηκε για την Τηλεοπτική εκπομπή "Περιπλανήσεις" σκην. Γιώργου Εμιρζά και παίχτηκε από τους Σπύρο Σακκά βαρύτονο και Γιώργο Κουρουπό πιάνο 11. Ιόνιος Λύρα, γιά γυν. φωνή και Ορχήστρα Εγχόρδων, (4, 4, 3, 3, 1), 1994 Αθήνα (Το έργο είναι παραγγελία του Δήμου Λευκάδας. Πρώτη εκτέλεση Κυριακή 7 Αυγούστου 1994, στο μεσαιωνικό κάστρο της Λευκάδας, στο πλαίσιο των "Γιορτών Λόγου και Τέχνης" και σε ειδική τιμητική συναυλία και εκδήλωση για την προσφορά και το έργο του συνθέτη) (Ποίηση Αριστοτέλη Βαλαωρίτη) 12. Τα λουλούδια της ερήμου, (χωρίς κείμενο) για γυν. φωνή και 12 όργανα, 1994 Αθήνα (Λαϊκό Κλαρίνο+Τενόρο Σαξόφωνο, Φλάουτο+Σοπράνο Σαξόφωνο, Τρομπέτα, Τρομπόνι, 2 Κρουστά-ο ένας ντράμερ-, Πιάνο, Κ/μπάσο και Κουαρτέτο Εγχόρδων) (Το έργο είναι παραγγελία του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Ο.Μ.Μ.Α. Α΄ εκτέλεση Ιανουάριος 1995). 13. Σονέτο το ρόδο, σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού, από τα Ιταλικά Ποιήματα για γυν. φωνή και Τρίο (Βιολί, Β/τσέλο, Πιάνο), 1994 Αθήνα Πρώτη εκτέλεση το 1995 στο Δημοτικό Θέατρο "Απόλλων" της Πάτρας (Ειρήνη Καράγιαννη φωνή και Τρίο: Βλαντισλάβ Χαλάψης βιολί, Μαρίνα Κισλίτσινα β/τσέλο και Άλλα Χαλάψη πιάνο) 14. Λήθη, σε ποίηση Λορέντζου Μαβίλη για γυν. φωνή και 4 όργανα, (Τρομπέτα, Βιολί, Βιόλα, Πιάνο), 1995 Αθήνα Το έργο είναι παραγγελία του Παν/μίου Πατρών και του "Ιδρύματος Τοπάλη" Πρώτη εκτέλεση το 1995 στο Δημοτικό Θέατρο "Απόλλων" της Πάτρας Μουσική Δωματίου 1. Δοκιμολογία, για 13 εκτελεστές, 1969 Παρίσι (2 Φλάουτα+2 Φλ. πίκολο, Όμποε, Φαγγότο, Τρομπέτα, Ηλ. Κιθάρα, Πιάνο, 2 Κρουστά, Βιολί, Βιόλα, Β/τσέλο, Κ/μπάσο) 2. Μορφές απουσίας, για 13 εκτελεστές, 1969 Παρίσι (Πίκολο, Κλαρ. μπάσο, Ηλ. Κιθάρα, Ηλ. Μπάσο, Β/τσέλο, 2 Κ/μπάσα, 3 Βιμπράφωνα και Κρουστά) 3. Κουαρτέτο Εγχόρδων, αριθ. 0, 1969-70 Παρίσι (Έργο μαθητείας και εξάσκησης!) 4. Εικονικές Ακολουθίες, για 19 ελτελεστές, 1971 Παρίσι (Φλάουτο+Πίκολο, Όμποε, 2 Κλαρινέτα, Φαγγότο, Κόρνο, Τρομπέτα+Τρ. Πίκολο, 2 Τρομπόνια, Τούμπα, 2 Κρουστά, Πιάνο, Ηλ. Όργανο Hammond, 2 Βιολιά, Βιόλα, Β/τσέλο, Κ/μπάσο) Ορχηστρικά 1. Καταστάσεις, για Συμφωνική Ορχήστρα, 1967 Παρίσι 2. Έκθεση, για Συμφωνική Ορχήστρα, Ηλ. Κιθάρα & Ηλ. Μπάσο, 1968 Παρίσι 3. Εικόνες, για Ορχήστρα Εγχόρδων, 1968 Παρίσι 4. Όσιρις, για μεγάλη Συμφωνική Ορχήστρα με Ηλ. Κιθάρες & ενισχυμένη ομάδα κρουστών, 1970-71 Παρίσι 5. Διαφάνειες Μουσικής Κοντσέρου, (Κοντσέρτο) για Βιολί, Πιάνο & Ορχήστρα, 1977 Αθήνα (Το έργο είναι παραγγελία του βιολιστή Σπύρου Ράντου) Σύνολα 1. Κουαρτέτο Εγχόρδων, Αριθ. 0, 1969-70 Παρίσι (Έργο μαθητείας και εξάσκησης!) 2. Extrapolation, για 5 Ηλεκτρικά ενισχυμένα όργανα, 1972 Παρίσι (Τρομπόνι, Ηλ. Κιθάρα, Βιολί, Βιόλα, Β/τσέλο) 3. Ba-Ka-Akh, (προφέρεται Μπά-Κά- Άκχ) γιά 6 εκτελεστές κρουστών, 1972-73 Παρίσι 4. Ταξίμ, για Βιολοντσέλο και Πιάνο, 1974-75, Παρίσι 5. Οκτώ Μινιατούρες, για Βιολοντσέλο και Φαγγότο, 1977 Αθήνα 6. Διπλή Εικόνα, για Βιολί και Πιάνο, 1984 Αθήνα Πρώτη εκτέλεση Φθινόπωρο 1984 στην Εθνική Πινακοθήκη (Δημήτρης Βράσκος βιολί, Νέλλη Σεμιτέκολο πιάνο) 7. Τέσσερα Κομμάτια, για 2 Πιάνα, 1986 Αθήνα (εμπνευσμένα από το βιβλίο του Aldous Huxley "Οι πύλες της ενόρασης") Πρώτη εκτέλεση, 10 Αυγούστου 1986 στο Α' Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας (Μερόπη Κολλάρου, Λόλα Τότσιου πιανίστριες) 8. Στιγμές μιάς μοναχικής πόλης, για 6 όργανα, 1986 Αθήνα (Φλάουτο, Κλαρινέτο, Βιολί, Βιόλα, Πιάνο, Κρουστά) Το έργο είναι παραγγελία του συγκροτήματος "Σύμμολπα" Πρώτη εκτέλεση, Οκτώβριος 1986 στο Φεστιβάλ Δημητρίων στη Θεσσαλονίκη 9. Κουαρτέτο Εγχόρδων, αρ. 1, 1987 Αθήνα (Το έργο είναι αφιερωμένο στον Μάρκο Σφέτσα) Πρώτη εκτέλεση, 17 Απριλίου 1989 στο Δημοτικό θέατρο Καλαμάτας (Σοβιετικό κουαρτέτο "Mlada") 10. Τα λουλούδια της ερήμου, για γυν. φωνή και 12 όργανα, 1994 Αθήνα (Λαϊκό Κλαρίνο+Τενόρο Σαξόφωνο, Φλάουτο+Σοπράνο Σαξόφωνο, Τρομπέτα, Τρομπόνι, 2 Κρουστά-ο ένας ντράμερ-, Πιάνο, Κ/μπάσο και Κουαρτέτο Εγχόρδων) Το έργο είναι παραγγελία του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Ο.Μ.Μ.Α Πρώτη εκτέλεση, 28 Ιανουαρίου 1995 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Ειρήνη Καράγιαννη φωνή, Θανάσης Ζέρβας λαϊκό κλαρίνο+Τεν. σαξ, David Lynch Φλάουτο+Σοπρ. σαξ, και σύνολο υπό τον Μίλτο Λογιάδη) 11. Σονέτο το ρόδο, σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού (από τα Ιταλικά Ποιήματα) για γυν. φωνή και Τρίο (Βιολί, Β/τσέλο, Πιάνο), 1994 Αθήνα Πρώτη εκτέλεση, 1995 στο Δημοτικό Θέατρο "Απόλλων" της Πάτρας (Ειρήνη Καράγιαννη φωνή και Τρίο: Βλαντισλάβ Χαλάψης βιολί, Μαρίνα Κισλίτσινα β/τσέλο και Άλλα Χαλάψη πιάνο) 12. Τρίο, για Βιολί, Άλτο Σαξόφωνο και Πιάνο, 1994 Αθήνα Πρώτη εκτέλεση το 1998 στο Πολιτιστικό Κέντρο (αίθουσα Πιερίδη) Γλυφάδας (Τάτσης Αποστολίδης βιολί, Θόδωρος Κερκέζος Άλτο σαξ, Άρης Γαρουφαλής πιάνο) 13. Λήθη, για γυν. φωνή και 4 όργανα, (Τρομπέτα, Βιολί, Βιόλα, Πιάνο), 1995 Αθήνα (Βασισμένο στο ομώνυμο ποίημα του Λορέντζου Μαβίλη) Το έργο είναι παραγγελία του Παν/μίου Πατρών, "Ίδρυμα Τοπάλη". 14. Τα τρία πρόσωπα του Νοεμβρίου, για Κουαρτέτο Σαξοφώνων, 1998 Αθήνα 15. Rev bows, για 6 Βιολοντσέλα, 1999 Αθήνα 16. September days, για Τενόρο Σαξόφωνο και κουιντετο πνευστών, 2002 Λευκάδα Δισκογραφία Χωρίς Σύνορα (πρώτη έκδοση 1980) Ο πατέρας χάθηκε, εκείνο το 1980, στις 21 του Γενάρη. Έφυγε, τη χρονιά που έγιναν σημαδιακά πράγματα για τη μετέπειτα μουσική μου πορεία. Δεν άκουσε το κλαρίνο του Μάνθου Χαλκιά στην Παπαδιά και τη Σαμαρίνα και δεν χάρηκε με το Βραβείο της Παραγγελιάς στη Θεσσαλονίκη. Μας έμεινε και των δυό, ένας καημός... Εγώ, χαμένος μέσα σε χαρά και λύπη, κουβαλώντας τρεισήμισι δεκαετίες στην πλάτη μου, νιώθω ακόμη ανένταχτος παρά τα τέσσερα και κάτι χρόνια, της εκ Παρισίων επιστροφής μου. Από την αρχή κιόλας, με κάλεσμα του Μάνου Χατζιδάκι, θητεύω στο κρατικό ραδιόφωνο. Κι εκεί, στο Δεύτερο Πρόγραμμα, (1976), η Σοφία Μιχαλίτση, μου δίνει μισή ώρα την εβδομάδα, για την παραγωγή πρωτότυπης μουσικής. Έτσι, γεννιέται ένα εξαμελές γκρούπ, (Το συγκρότημα του Β΄Προγράμματος), με το οποίο, επί δύο σχεδόν έτη ηχογραφούμε, πειραματιζόμαστε, αναζητούμε τέλος ένα φιούζιον γλωσσάρι, ενώ οι μουσικές μας μεταδίδονται ανελλιπώς, κάθε εβδομάδα. Το 1978, το γκρούπ δεν υπάρχει. Όμως, εγώ αναζητώ λύση δισκογραφική, μαντεύοντας, ότι έφτασεν η ώρα. Και γύρω στο 1979, απευθύνομαι στο Γιώργο Πετσίλα, διευθυντή τότε, της ΕΜΙΑΛ. Ξέρω, ότι ως μουσικός κι εκείνος, κι έχοντας ζήσει χρόνια έξω, γνώριζε το που πήγαιναν τα αισθητικά ρεύματα της εποχής, κι έτσι μπορούσε να εκτιμήσει και τις δικές μου παράλληλες αναζητήσεις. Ο Γιώργος, με χαρά και πλήρη διαίσθηση, μας άνοιξε διάπλατα τα Studios της Columbia και σε λίγο το Χωρίς Σύνορα κυκλοφορούσε. Κυκλοφορούσε ως εναλλακτική πρόταση, όχι με καθυστέρηση, αλλά στο ίδιο τρένο με το διεθνές καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της εποχής, όπως επίσης και χάριν στο μεράκι και την ολόψυχη συμμετοχή μιας πλειάδας εξαίρετων μουσικών, (οι περισσότεροι προέρχονταν από το Συγκρότημα του Β΄ Προγράμματος), που με πλαισίωσαν με βαθιά εκτίμηση, φιλία και εμπιστοσύνη. Πέρα από την όποια αξία της μουσικής του, το Χωρίς Σύνορα, πιστεύω, ότι είναι και μαρτυρία για μια ιδεολογία και στάση ζωής, η οποία, για τότε τουλάχιστον, υπήρξε και ήταν πρωτοφανέρωτη: μία δηλαδή, από κοινού, καλλιτεχνική έκφραση μουσικών, που νιώθουν αίφνης νάναι χρήσιμοι και ουσιαστικοί, δια μέσου της δουλειάς και των δυνατοτήτων τους. Κανείς βέβαια ως τότε, στο χώρο της δισκογραφίας, δεν είχε εκτιμήσει η δεν είχε αντιληφθεί, ότι εκείνοι ήθελαν να πράξουν μουσική χωρίς χρήματα, μόνο και μόνο για τη χαρά της τέχνης τους. Σήμερα, μπορώ να πω, ότι το Χωρίς Σύνορα, ήταν σαν μια ανεξάρτητη παραγωγή, στο πλαίσιο μιας ...μεγάλης εμπορικής εταιρείας. Παραγγελιά (πρώτη έκδοση 1981) Κατά τα μέσα Ιουλίου του '80 ο Παύλος Τάσιος κι η Κατερίνα Γώγου με καλούν να μιλήσουμε για την ταινία. Βλέπω το υλικό στη μουβιόλα που χειριζόταν ένας εκπληκτικός τύπος - άγνωστός μου τότε - ο μοντέρ Γιάννης Τσιτσόπουλος. Την ιστορία του Κοεμτζή την είχα ακουστά μέσα σ' άκρες. Αποδέχομαι την πρόταση, παίρνω υπό μάλης τα ποιήματα της Κατερίνας, και τους λέω κοφτά πως "τώρα φεύγω διακοπές" στη Λευκάδα. Μένουν άναυδοι και άφωνοι. Η ταινία πρέπει αρχές Σεπτέμβρη να υποβληθεί σε τελική κόπια στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ο χρόνος ελάχιστος, κι εγώ να προσπαθώ να καθησυχάσω την τόση αγωνία τους, γνωρίζοντας ωστόσο, ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να είναι εφικτό. Παρ' όλ' αυτά, αρχές Αυγούστου βρίσκομαι στη Λευκάδα, κι εκεί, στο μικρό πατρικό σπίτι ανάμεσα σε μάνα, θείες, θείους, αδέρφια κι ανίψια που βουίζουν σαν μελίσσι, δουλεύω άσταμάτητα στο παλιό πρώτο μου πιάνο και... καταφέρνω να μη τους ακούω. Ο πρώτος μου μάλιστα ακροατής και κριτής είναι ο Λεμονιάς, (Γιώργος Σ.), παιδικός αγαπημένος φίλος, άρτι αφιχθείς εξ Αυστραλίας, όπου είχε πάει να καζαντίσει. Έχω στο μυαλό μου και στην οπτική μου μνήμη, όσες εικόνες μπόρεσα να συγκρατήσω απ' τη μουβιόλα. Στο αναλόγιο του πιάνου τα ποιήματα της Γώγου, και είμαι "φτιαγμένος" απ' την τραγική ιστορία του Κοεμτζή όπως παλιότερα, διαβάζοντας το "Πως πέθανε ο ληστής Ιγνάτιος Φόβος" του Κόντογλου. Πάντα με συγκλόνιζε η ζωή και η στάση των ντεσπεράντος κι ίσως, χωρίς να μου το ομολογώ νά'θελα να τους μοιάσω... Δεν έγινα ένας απ' αυτούς, αλλά ουδείς γνωρίζει τι θα του φέρει η μοίρα του. Γράφω λοιπόν, κάποια αιχμηρά κομμάτια και δυο μπαλλάντες όπου το μπλούζ, το ροκ, η τζάζ κι ο αυτοσχεδιασμός σε ανατολίζουσες και δυτικότροπες εκδοχές συμβιώνουν πονετικά, αλλά πάντα σε μια ρέουσα έξαρση και... τελειώνω σίγουρος, βέβαιος μάλιστα, (υπόθεση τελείως αυθαίρετη), ότι, Τάσιος, Κατερίνα και Τσιτσόπουλος οφείλουν και πρέπει να φέρουν και να δέσουν την εικόνα πάνω στη δική μου μουσική, αισθητική και ιδεολογική άποψη! ¶λλωστε -το λέω μέσα μου- δεν υπάρχει χρόνος για επακριβή μετρήματα στη μουβιόλα και άλλα συμβατικά η καθωσπρεπικά... Εδώ, τους είπα, όταν επέστρεψα για την ηχοληψία, "έχουμε να κάνουμε με πράγματα που μας πάνε αλλού. Έχουμε να υπηρετήσουμε μια φλόγωση, ένα φοβερό συγκινησιακό πάθος κι ένα πεδίο που στις ρήξεις του δεν υπακούει στα κοινά πλαίσια της λογικής. Κι ο μόνος τρόπος να σταθούμε δίπλα του, είναι να του δοθούμε αισθαντικά". Και να που όλοι μας, από τις πρώτες κιόλας ηχογραφήσεις παθαίνουμε, κι ο φίλος Παύλος, που πριν από μένα είχε αναζητήσει σε άλλους συναδέλφους μου τη μουσική της ταινίας του, ησυχάζει και πείθεται, ενώ μου φεύγουν κι εμένα οι ενοχές... για τις διακοπές μου στη Λευκάδα. Η αξέχαστή μου Κατερίνα, αναρχικώς κι ευθέως εκδηλωτική, τρέμει απ' τη χαρά της. Εκείνος όμως που δεν ησύχασε, και αφιέρωσε μερόνυχτα στο να υπάρξει τελικά, εκείνο το υπέροχο δέσιμο fiction μουσικής και εικόνας, ήταν ο καταπληκτικός μοντέρ Γιάννης Τσιτσόπουλος. (Σημειώνω πώς οι περισσότερες σκηνές της Παραγγελιάς είχαν γυριστεί με ηχητικό φόντο διάφορα λαϊκά τραγούδια άλλων ρυθμών, μελωδιών και... τα συναφή). Ο Τσιτσόπουλος, έκαμε πράγματι μια κοσμογονική αλλαγή. Έδεσε πράγματα λαϊκά, πονεμένα, βίαια, παθιασμένα, με μια μουσική ναι μεν άκρως συγκινησιακή αλλά σύνθετα οργανωμένη, και με λόγιο τρόπο. Το αποτέλεσμα, σε όσους γνωρίζουν κι έχουν δει την ταινία είναι γνωστό. Η Παραγγελιά, σάρωσε το 1980 όλα τα βραβεία στο Φεστιβάλ κι έγινε μεγάλη επιτυχία στις αίθουσες. ¶λλοι την ύμνησαν και κάποιοι την έθαψαν. Έτσι γίνεται πάντα. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής ήταν ο αείμνηστος Αλέκος Σακελλάριος κι ανάμεσα στα μέλη της, μια κυρία του ελληνικού σινεμά πούφυγε τόσο νωρίς, η Τώνια Μαρκετάκη. Η μουσική πρόταση της ταινίας υπεδείκνυε τρόπους εναλλακτικής έκφρασης. Θέλω να πιστεύω πως βοήθησε νεώτερους μουσικούς εκείνης της εποχής. Κάποιους που δεν είχαν την τύχη να θητεύσουν και εκτός Ελλάδας! Όμως, έτσι κι αλλιώς, ο μουσικός δημιουργός δεν φτιάχνεται μόνο από τις νότες... Το Στίγμα (πρώτη έκδοση 1982) Δύο χρόνια αργότερα, υπήρξε η δεύτερη και τελευταία συνεργασία μου με τον Παύλο Τάσιο. Έκτοτε οι δρόμοι μας χώρισαν, έτσι απλά. Χαθήκαμε, ο καθείς στα δικά του και στις δικές του επιλογές. Κατά καιρούς, μου έλεγε, χρόνια μετά, για το πόσο δύσκολο πια του ήταν κάνει σινεμά... Στο Στίγμα, τα πράγματα παρ' ότι τραγικά, - (ένα νέο ζευγάρι φέρνει στον κόσμο παιδί με το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας)- δεν φτάνουν την καυτή φόρτιση της Παραγγελιάς. Είναι ένα δράμα πιο σιωπηλό, πιο κρυμμένο και λιγότερο εξωστρεφές, στην όλη πορεία του. Φέρει τις απαραίτητες εξάρσεις, όμως παραμένει κρυφό, υπακούοντας στις νόρμες μιας κοινωνικής, ανομολόγητης συνθήκης. Βλέπετε εκείνη την εποχή δεν είχαμε φτάσει στο σημερινό ακατονόμαστο χλευασμό ανάλογων κοινωνικών προβλημάτων δια των ρηάλιτυ σόου, κι ο σκηνοθέτης της εποχής ήθελε νάναι δημιουργός. Η μουσική, ακολουθεί πιστά τη δραματουργική εξέλιξη της ταινίας, σκιάζοντας την κατά περίπτωση συγκινησιακή φόρτιση σκηνών και εικόνων, αρθρώνοντας ένα ομοιογενές ύφος που - όπως και η ταινία - ακόμη και στις εξάρσεις του, διατηρεί την δραματικότητά του μέσα από σιωπηλούς και χαμηλούς τόνους. Στο Ρεύμα του Ηλίου-Ταξίμ (πρώτη έκδοση 1984) Το Ταξίμ, (1972), για βιολοντσέλλο και πιάνο, είναι έργο της προς το τέλος Παρισινής μου διαμονής και περιόδου. Είναι από τα έργα που προαναγγέλλουν η υπαινίσσονται τη στροφή της μουσικής μου γραφής, έτσι όπως αυτή θα διαμορφωθεί, με την επιστροφή μου, (τέλος 1975), στην Ελλάδα. Από τα πολλά, αναφέρω μόνο ότι στο τελευταίο μέρος το τσέλλο χρησιμοποιείται σαν ανατολίτικο έγχορδο. Ο εκτελεστής, παίζει ίδιος σκοινοβάτης τη μελωδία στη μια χορδή, ενώ ταυτοχρόνως η άλλη του χρησιμεύει ως ισοκράτης. Το μέρος αυτό είναι η γενεσιουργός μήτρα, απ' την οποία και δια μέσου ποικίλων διεργασιών, της μουσικής γραφής, γεννιέται το υπόλοιπο έργο.Τα πράγματα δεν έχουν στην ουσία μπρος και πίσω, πάνω ή κάτω... Έτσι λοιπόν, κι αντίθετα με τα ισχύοντα, η μήτρα του έργου αντί να εκτεθεί ως εναρκτήριο μέρος, παίρνει τη θέση επιλόγου ώστε να διατηρηθεί καλύτερα στη μνήμη μας. Η σουίτα Στο ρεύμα του Ήλιου για πιάνο η άλλους οργανικούς συνδυασμούς γράφτηκε για τα παιδιά. Έργο παιδευτικού περιεχομένου, που επιζητεί να μυήσει τους νεαρούς μαθητευομένους, στη μουσική πολυγλωσσία της εποχής μας. Οι άλλοι "οργανικοί συνδυασμοί" (υπόδειξη-παραίνεση στα σχόλια του δίσκου), σημαίνουν ότι, τόσο τα παιδιά όσο και oι δάσκαλοί τους, μπορούν να ενορχηστρώσουν οι ίδιοι κάποιο η κάποια κομμάτια της σουίτας, π.χ. για ντούο, τρίο, κουαρτέτο η άλλο σύνολο, ακόμη και για μικρή ορχήστρα. Είναι απολύτως ελεύθεροι να το πράξουν... Τοπίο Ερωτικό Τραγούδι (πρώτη έκδοση 1985) Ο πρώτος δίσκος στον οποίο δημοσιοποιώ έργα φωνητικής μουσικής. Πέντε ποιήματα του Μίλτου Σαχτούρη, (Ο τρελός λαγός, Η στάχτη, Τοπίο, Κρυμμένος, Θρήνος), συνθέτουν το Τοπίο. Δεν έχω γνωρίσει από κοντά τον Σαχτούρη. Έχουμε μια δυο φορές αλληλογραφήσει. Από υπερβολικό ίσως σεβασμό στον άνθρωπο και το έργο του δεν θέλησα ποτέ να ενοχλήσω αυτόν τον σπουδαίο δημιουργό και σύγχρονο αναχωρητή. Έτσι, πιστεύω πως διασώζουμε μιαν άφθαρτη εικόνα ο ένας του άλλου... Η μελωδική γλώσσα ακολουθεί πιστά, ενίοτε και με ορισμένες παρεκτροπές, την ποιητική φόρμα, ενώ η πιανιστική υπόκρουση ως υποκατάστατο μεγάλης ορχήστρας σχολιάζει την αφήγηση των στίχων, νοήματα και υπαινιγμούς, επιζητώντας επίμονα να αναδείξει, φορτίσει και προεκτείνει τις πλέον μύχιες ροές και διαδρομές τους. Στο Ερωτικό Τραγούδι, η ποίηση του Μακηδόνιου Ύπατου (520 μ.Χ.) μας φέρνει πίσω, στους χρόνους του Ιουστινιανού. Στον λιτό, αλλά και λυρικό λόγο του μεγάλου ποιητή, (μετάφραση Ανδρέα Λεντάκη) συντάσσω μια βυζαντινότροπη γραφή. Μία, μακράς διάρκειας και φόρμας, οργανική εισαγωγή μας εισάγει στο μυστικιστικό και υπερβατικό κλίμα, που θαρρώ μας είναι αναγκαίο, για να νιώσουμε στη συνέχεια τον τραγουδισμένο ψαλτικά, δηλ. λατρευτικά και ευλαβώς, ερωτικό ποιητικό λόγο. Εδώ, το μικρό σε έκταση ποίημα διαμελίζεται, χάριν της μουσικής φόρμας, σε τέσσερις βραχείες ενότητες, η κάθε μια των οποίων είναι μελοποιημένη σε διαφορετικό τρόπο. Ανάμεσά τους, παρεμβάλλονται μικρά επίσης ορχηστρικά ιντερλούδια, οι καταλήξεις των οποίων προετοιμάζουν τον τρόπο της νέας ενότητας. Σιλένα (πρώτη έκδοση 1986) Η μουσική, από την ομώνυμη ταινία, του Δημήτρη Παναγιωτάτου. Κυριαρχεί ο ήχος της τρομπέτας και του φλίγγελχόρν, ενός εξαίρετου μουσικού, του Γιάννη Θεοδωρίδη. Μια ερωτική, λυρική μουσική, με αρκετές όμως στιγμές σασπένς. Κυρίαρχο, το σοφιστικέ ύφος, που παίζει μυστηριακά και υπαινικτικά με τη μπαλλάντα, με το νουάρ της νύχτας, με την απώλεια των ψυχών και την άκρατη ηδονή του μαγευτικού. Στην καθαυτή μουσική της γλώσσα, περνούν από τη δουλειά μου αυτή, πάμπολλες αναμνήσεις μου από τη Τζάζ και τη λατρεία μου προς μερικούς μεγάλους ερμηνευτές της. Silent Days (πρώτη έκδοση 1991) Ημέρες σιωπής η χρόνος περισυλλογής. Αν έχεις απωλέσει σημαντικά πράγματα, "κι αν (κατά Καβάφη) δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις", προσπάθησε τουλάχιστον να περισώσεις ότι σου απόμεινε, και ζήσε τον βαθύ κόσμο της σιωπής. Εκεί, ακούγονται πολλές μυστήριες μουσικές, που ξεψυχούν πάραυτα στο... αλαλλάζον φως της μέρας. Το Silent Days είναι τίτλος δηλωτικός, ιδεολογικού και αισθητικού περιεχομένου, και ουδεμία μουσική ειδική σχέση έχει με τα έργα, (διαφόρων στυλ και αποχρώσεων), που περιέχονται στο δίσκο. Υπογράμμιζε το 1991, όπως και σήμερα άλλωστε, μια χειρονομία που με ήθελε να αντιτάσσομαι δια της σιωπής και της ενάργειας, έναντι στην ευτέλεια, την αφασία και τον αριβισμό. Διπλοχρωμία-Λυρική Σουίτα (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 1994) Δυο έργα με κύριο ερμηνευτή τον αλησμόνητο Βασίλη Σούκα. Ένα σπουδαίο φίλο κι ένα μεγάλο μουσικό που γέννησε αυτή η χώρα. Ένα τροβαδούρο άλλων εποχών, που άκουγα μικρό παιδί ανάμεσα Λευκάδα κι Ακαρνανία. Ποιος να τόλεγε ότι μας έμελλε να συναντηθούμε και να κάνουμε μουσική μαζί. Είμαστε οι πρώτοι, με τον Γιώργο Παπαδάκη, που ηχογραφήσαμε αποκλειστικά οργανικούς σκοπούς, με τον υπέροχο αυτοσχεδιαστή και δημιουργό, στο κρατικό ραδιόφωνο. Και οι πρώτοι που σε ανύποπτο -για τους άλλους κυρίως- χρόνο, νιώσαμε το μέγεθος, κι αισθανθήκαμε τη σπουδαιότητα της τέχνης του αυτοσχεδιασμού, των λαϊκών πραχτικών οργανοπαιχτών μας. Ο Βασίλης, έφυγε δυστυχώς στην πιο σημαντική ίσως περίοδο της ζωής του. Τη στιγμή της μεγάλης ωριμότητάς του. Και η πληγή απ' το χαμό του δεν κλείνει. Πιο πολύ, που είχαμε τόσα ακόμη να κάνουμε. Δεν μπορώ όμως παρά να χαίρομαι απέραντα, που αξιώθηκα έναν τέτοιου μεγέθους μουσικό, καθώς και για τα όσα έζησα στη βραχύβια μεν αλλά ανεκτίμητη, και για τους δυό πιστεύω, περιπλάνησή μας… Στο Δρόμο (πρώτη έκδοση LP 1981) (CD 1995) Η πρώτη έκδοση της μουσικής της Παραγγελιάς με την Κατερίνα Γώγου να ερμηνεύει ποιήματα από τις συλλογές της Τρία κλικ αριστερά και Ιδιώνυμο: Η ζωή μας είναι σουγιαδιές Θέλω να κουβεντιάσω Μοναξιά Κανείς δεν θα γλυτώσει Πάει αυτό ήταν Κοίτα πως χάνονται οι δρόμοι Καμιά φορά Πόσο νωρίς φεύγει το φως Θαρθεί καιρός Η Κατερίνα Γώγου εμφανίζονταν, σε ανάλογες με τα ποιήματά της sequences της ταινίας, ως κορυφαία θα έλεγα ενός αόρατου χορού, επιχειρώντας ίσως να σχολιάσει η και να εξορκίσει το κακό, πότε ταυτισμένη με τη δραματική φιγούρα του κεντρικού ήρωα, πότε πιό απόμακρη και αινιγματική, προκαλώντας μας σε μια συμμετοχή και την δια μέσου αυτής κάθαρσής μας, αφού έτσι κι αλλιώς μας θεωρούσε όλους υπεύθυνους για το κακό που είχε συμβεί, αναιρώντας μας το δικαίωμα να παραμένουμε σιωπηλή πλειοψηφία, και επιζητώντας να μας πείσει ότι ζούμε όλοι σε μια σάπια, από κάθε πλευρά κοινωνία, για την οποία είμαστε φυσικά άκρως υπεύθυνοι, χωρίς καμία εξαίρεση. ΤΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ Το Τραγούδι της ζωής Μουσική για το ντοκυμαντέρ του Τώνη Λυκουρέση 1. Αφήγηση 1 2. Αφήγηση 2 3. Το γράμμα του πατέρα 4. Τελ Αβίβ 5. Μπαλάντα 6. Το τραγούδι της ζωής (Στίχοι: Λέων Γαβριηλίδης) Ερμηνεύει η Nadia Weinberg 7. Το λουλούδι της φαντασίας 8. Η μελωδία της Όλγας 9. Τραγούδια των μοναχικών ημερών Α 10. Τραγούδια των μοναχικών ημερών Β 11. Τραγούδια των μοναχικών ημερών Γ Το μυστικό της Κοντέσας Βαλέραινας Μουσική για το έργο του Γρηγόριου Ξενόπουλου 12. Εισαγωγή 13. Η ανάγκη 14. Η ιστορία του γιατρικού 15. Η τιμή και η υπόληψη του σπιτιού 16. Οι ανθρώπινες αξίες 17. Αγαπάω το σπίτι σας 18. Η παράδοση του μυστικού 19. Φινάλε Διαβάζοντας μετά από πολλά χρόνια την Κοντέσα, ένιωσα έναν απέραντο θαυμασμό για τους σκαπανείς του νεώτερου ελληνικού πνεύματος και του πολιτισμού μας, αλλά και μια νοσταλγία που μ' έφερε πίσω στα νεανικά μου χρόνια, όταν ακόμη στη Λευκάδα ηχούσε συχνά ο Ιόνιος ήχος της μαντολινάτας, με μουσικές μιας συγκεκριμένης εντοπιότητας αλλά και τις ιταλικές της με την ευρύτερη έννοια καταβολές. Έτσι, η μουσική που έγραψα, είναι κατ' αρχήν σεμνός φόρος τιμής στον Ξενόπουλο, αλλά μαζί μ' αυτόν και σ' άλλους επιφανείς της Επτανήσου, (τους νιώθω σαν ένα μεγάλο κομμάτι προγονικής ροής, ένα δέντρο στο οποίο επιθυμώ να είμαι έστω ένα φυλλαράκι του), και στη συνέχεια η μουσική υπόκρουση για το "Μυστικό της Κοντέσας Βαλέραινας" σύμφωνα με τις επιθυμίες αλλά και τις ανάγκες της σκηνοθεσίας του Πάνου Βαρδάκου. Υπήρξε από κοινού αποδεκτό ότι η μουσική θάπρεπε να κινηθεί μέσα στο επτανησιακό ηχητικό κλίμα τονίζοντας με απαλότητα τη δραματουργική αφήγηση και τους χαρακτήρες. Ήταν λοιπόν αναγκαίο να αναζητηθεί και η απαραίτητη ενορχηστρωτική της υποδομή που στην περίπτωσή μας είναι η ορχήστρα νυκτών εγχόρδων, η μαντολινάτα επί το λαϊκώτερον. Από τον ιστό της μουσικής μου μνήμης, κάποια μαγικά δειλινά, αγναντεύοντας το Ιόνιο στη Γύρα της Λευκάδας, ξεπήδησαν μυστικά ο Βιβάλντι, ο Βέρντι, η Νάπολη, η Καλαβρία, αλλά και τα δικά μας νησιά με τις μπάντες, τις χορωδίες, τις αρέκιες, μαζί με τα ευγενή πορτρέτα των Μάντζαρου, Σαμάρα, Ξύνδα και άλλων. Όλοι αυτοί οι πρόγονοι αγκαλιά με τις νεανικές μου μνήμες με συνέτρεξαν... Ευχαριστώ τον Κώστα Καποδίστρια και τον Πάνο Βαρδάκο που μου έδωσαν την ευκαιρία να ξαναζήσω τη μαγεία του Ιονίου. Και τον Θανάση Τσιπινάκη που ερμήνευσε τόσο ξεχωριστά την παρτιτούρα με την Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πατρέων. Κυριάκος Σφέτσας, Οκτώβριος 2001 Λίγο μετά τη μουσική της Κοντέσας -απανωτά σχεδόν- ήρθε η πρόταση του Τώνη Λυκουρέση για τη μουσική επένδυση του ντοκυμαντέρ Το τραγούδι της ζωής. Η ταινία του αναφέρεται σ' ένα σπουδαίο, παρ' ότι άγνωστο στους πολλούς, γεγονός της νεώτερης ιστορίας μας: πρόκειται για τη διάσωση από τη θηριωδία των Ναζί στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, των Εβραίων της Ζακύνθου. Στο Τραγούδι της ζωής, που θα μπορούσε κανείς να το αφιερώσει στην ηρωϊκή πράγματι στάση των Ζακυνθίων, αλλά και στην εβραϊκή κοινότητα του νησιού, ο Λυκουρέσης κινείται με λογιότητα, σαφήνεια και πλήρη δραματική εκφραστικότητα. Οι Εβραίοι της Ζακύνθου σώθηκαν όλοι, χάρη στη σθεναρή και αποφασιστική στάση των Ζακυνθίων (Ιούνιος 1944), και ειδικότερα των τότε: Δημάρχου Λουκά Καρρέρ και Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Δημητρίου. Οι εικόνες, τα ντοκουμέντα, η έγκυρη ιστορική αφήγηση, η δραματοποιημένη δόμηση, οι άκρως συγκινητικές μαρτυρίες των Ζακυνθίων αλλά και όσων Εβραίων επιζούν ακόμη, (πολλούς εξ αυτών ο σκηνοθέτης τους "βρήκε" στο Ισραήλ του σήμερα), με εντυπωσίασαν και με συγκίνησαν. Κι έτσι, σε τέτοιο κλίμα, άρχισα να γράφω, θέλοντας κι εγώ να αποδώσω, στο ελάχιστο έστω, φόρο τιμής σ' αυτούς που πρόταξαν τα στήθη τους στη βαρβαρότητα των κατακτητών, για τη σωτηρία των συνανθρώπων τους, αλλά και προς τους κυνηγημένους που από τον 16ο αιώνα κατοικούσαν στο νησί, και που ήταν πια η πατρίδα τους! Η μουσική αντλεί από τον μεσαιωνικό πλούτο, την κεντροευρωπαϊκή παράδοση (εποχές και γωγραφικά σημεία που έζησαν οι Εβραίοι), από την Επτανησιακή μουσική γλώσσα, και τέλος από το Ισραηλινό φολκλόρ. Η ορχήστρα νυκτών εγχόρδων καλύπτει όπως είναι αυτονόητο την επτανησιακή πλευρά, ενώ το ακκορντεόν, το φλάουτο, η τρομπέτα και τα κρουστά καλύπτουν, από άποψη ύφους και ενορχήστρωσης, μια συνήθη ισραηλίτικη λαϊκή ορχήστρα. Τα Τραγούδια των μοναχικών ημερών, η Μελωδία της Όλγας και Το λουλούδι της φαντασίας, είναι κομμάτια που γράφτηκαν ειδικά για την Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πατρέων, μεταξύ του 2000 και του 2001. Το πρώτο ύστερα από παραγγελία του Θανάση Τσιπινάκη και τα δύο άλλα μέσα από την καθαρά δική μου επιθυμία να προσφέρω στην ορχήστρα και στους νέους μουσικούς της, ένα μικρό δώρο από τα βάθη της ψυχής μου, και να εκφράσω με αυτόν τον τρόπο τις ευχαριστίες αλλά και τη συμπάθειά μου, για τις όμορφες πραγματικά στιγμές των αλλεπάλληλων συνεργασιών μας. Η πιό σωστή βέβαια διατύπωση θα ήταν ολονυχτίες, αφού επί μέρες και κυρίως νύχτες, κλεισμένοι στη κυριολεξία στο στούντιο, μου πρόσφεραν χωρίς καμιά επιτήδευση τον καλύτερο εαυτό τους. Πρέπει να ομολογήσω ότι είχα πολύ καιρό να αισθανθώ τόσο όμορφα, κάνοντας μουσική με εκτελεστές μη επαγγελματίες, αλλά όμως με μουσικούς που αγαπούν τη μουσική με ασίγαστο πάθος. Αυτό είναι κάτι το ανεκτίμητο, και μπορεί να προέλθει μόνο από νέους! Εύχομαι, τα παιδιά αυτά να μην ποτέ ενηλικιωθούν, με το δικό μας τουλάχιστο τρόπο, παραμένοντας για πάντα εραστές της τέχνης τους. Και τα τρία έργα γράφτηκαν στη Λευκάδα, αλλά επιδιώκουν, με το ποικίλο άλλωστε ύφος τους, να ενταχθούν σ' έναν κοσμοπολίτικο γεωγραφικό κόσμο... Μελωδίες και ρυθμοί που τριγυρνούν στ' αυτιά μας κόσμους της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, ενορχηστρωτικά συμπλέγματα που περιοδεύουν ενίοτε απλά κι άλλοτε με πληθωρική συνθετότητα, μέσα από ποικίλες συστοιχίες των οργάνων της ορχήστρας, ήχοι του σινεμά, μοναχικές στιγμές, καταστάσεις ευτυχίας και έρωτα, χορευτικές περιπτύξεις σαν και 'κείνες που είχα με τη μικρή μου Όλγα, μια βόλτα στις όχθες του Σηκουάνα καθώς και το φως ενός λουλουδιού της νύχτας, είναι κάμποσα από όσα μπορεί να συνέβησαν σε αυτή μου τη διαδρομή... Κυριάκος Σφέτσας, Μάρτιος 2002 Θερμές και εκ βαθέων ευχαριστίες σε όλους τους μουσικούς ερμηνευτές της ορχήστρας νυκτών εγχόρδων: Παναγιώτη Παναγόπουλο, Νίκο Σκεπαρνιά, Μαίρη Ζεππάτου, Μαρία Γιαννικοπούλου, Γιούλη Ζεππάτου, Βασίλη Πουρνιά, Κώστα Σηφάκη, Γιώργο Αθανασακόπουλο, Έλενα Τζουφέτα. Ένα μεγάλο Χαίρε και ευχαριστώ στους παλαιούς φίλους, ομότεχνους, συνεργάτες κ.λ.π. Νίκο Χαλκιά, φλάουτο, Νίκο Σακελαράκη, τρομπέτα, Νίκο Τουλιάτο, κρουστά, Βαγγέλη Ζωγράφο, μπάσο και στον υπέροχο Χρήστο Ζερμπίνο, ακκορντεόν. Στον φίλο κι "αδερφό" το ζωγράφο Σωτήρη Θεριανό, εκτός από τα πολλά ευχαριστώ για τον πίνακά του στο εξώφυλλο, υπόσχομαι μια βόλτα στα περιβόλια των νεανικών μας χρόνων... και στον μαέστρο και εμψυχωτή της όλης μας προσπάθειας Θανάση Τσιπινάκη νάναι πάντα ακούραστος με την ορχήστρα του! Δεν είναι όμως δυνατόν να ξεχάσω την πολύτιμη βοήθεια του ηχολήπτη Ηλία Λάκκα και του...Μίλτου του, όπως και των από το βάθος του χρόνου φίλων Γιάννη Ιωαννίδη και Πέτρου Σιακαβέλλα στο mastering. Παραγωγή: Δ.Ε.Π.Α.Π. (Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πάτρας) Διεύθυνση Παραγωγής: Θανάσης Τσιπινάκης Ηχογράφηση-Μίξη: Studio ODEON Ηχοληψία: Ηλίας Λάκκας Mastering: Γιάννης Ιωαννίδης, Πέτρος Σιακαβέλλας (DPH) Art Work: Σπύρος Βγενόπουλος Ηχογράφηση: Δεκέμβριος 2001 - Μάρτιος 2002, Κυκλοφορία: Σεπτέμβριος 2002 Διανομή: ΚΙΝΗΣΙΣ, Ε.Π.Ε. Αλίμου 76, Αργυρούπολη Τηλ. 210- 9938888 Το CD διατίθεται επίσης και από την Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων Πάτρας: Αγ. Διονυσίου 12-16, 262 23 Πάτρα. Τηλ. + Φαξ 2610-432556, E-mail: psogr@pat.forthnet.gr Παρτιτούρες και υλικό ορχήστρας διατίθενται από τον Μουσικό Οίκο: Κ. Παπαγρηγορίου & Χ. Νάκας Πανεπιστημίου 39, (Στοά Πεσμαζόγλου) 105 64 Αθήνα Τηλ.210- 3221786 Fax 3222742 Πηγή lefkadaonline

ΠΕΡΙ ΤΕΙ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Σας έλεγα σε παλιότερη δημοσίευση -που αφορούσε την επίθεση στην κυρία Μ.Γιαννάκου- ότι δεν πρέπει τα παιδιά σας να μπαίνουν στη ταλαιπωρία να σπουδάσουν στα ΤΕΙ όχι επειδή οι σπουδές τους δεν θα έχουν επίπεδο -αυτό εξαρτάται και απο το ίδρυμα και απο το φοιτητή- αλλά γιατί μένουν εκτεθιμένα σε αναίτιες επιθέσεις και δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα.

Προεκλογικά η ΠΑΣΠ έδινε αγώνα για τα επαγγελματικά δικαιώματα για να δούμε πως θα προωθήσουν τα θέματα αυτά τώρα που είναι στα πράγματα...

Αμέσως παρακάτω θα διαβάσετε δελτίο τύπου της ΠΑΣΠ ΤΕΙ που είχε δημοσιεύσει παλαιότερα-προεκλογικά- στην επίσημη ιστοσελίδα της παράταξης στιλιτεύοντας τον κύριο Στυλιανίδη για τις αδικίες που ευνοεί.

Επειδή τα γραπτά μένουν δείτε και ενημερωθείτε αλλά και για να έχετε μέτρο σύγκρισης

Θέση της ΠΑΣΠ: http://atei.pasp.gr/?p=307




ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η έκδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων για τους Πτυχιούχους των Τ.Ε.Ι. αποτελεί πάγιο αίτημα των σπουδαστών από την ημέρα ίδρυσης τους.

Η ΠΑΣΠ είναι η πρώτη συνδικαλιστική παράταξη που ανέδειξε το θέμα και μετά από πολλούς αγώνες και διεκδικήσεις καταφέραμε να φτάσουμε στην έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων (345/89, 346/89, 360/89, 43/89, 318/94), τα οποία και αφορούσαν την επαγγελματική κατοχύρωση μιας σειράς Πτυχιούχων Τ.Ε.Ι., με αυτόνομη άσκηση επαγγέλματος και χωρίς περιορισμούς στην ειδικότητα!

Σταθμό στην πορεία των ΤΕΙ αποτέλεσε η ψήφιση του νόμου 2916/2001, με τον οποίο αποσαφηνίστηκε ο ανώτατος χαρακτήρας των Τ.Ε.Ι..

Δυστυχώς, όμως, το τελευταίο διάστημα βλέπουμε ότι τα Τ.Ε.Ι. και οι Πτυχιούχοι τους υφίστανται μια συνεχή υποβάθμιση απ’την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με:
• την ελλιπή χρηματοδότηση
• το νέο νόμο-πλαίσιο
• την πρόθεσή της για «διασταλτική ερμηνεία» του άρθρου 16 του Συντάγματος για ιδρυση μη κρατικών ΑΕΙ
• το μέτρο της βάσης του 10 για την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση
• την επαγγελματική αναγνώριση των Κ.Ε.Σ. και
• την απουσία πολιτικής βούλησης για την έκδοση επαγγελματικών
δικαιωμάτων για τους Πτυχιούχους Τ.Ε.Ι.

Η πολιτική της κυβέρνησης, σε πλήρη σύμπλευση με τη συντεχνία του ΤΕΕ, υποβαθμίζει συνεχώς τον Τεχνολογικό Τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, αφαιρώντας ό,τι με κόπο είχε κατακτηθεί τα προηγούμενα χρόνια:
• Προεδρικά Διατάγματα συντάσσονται κρυφά, από κομματικές επιτροπές, με περιορισμούς και ομηρία από Διπλωματούχους.
• Ο υπουργός Παιδείας (κ.Στυλιανίδης) δηλώνει δημόσια ότι οι απόφοιτοι της Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών των ΤΕΙ μπορούν να εργαστούν μόνο ως «βοηθοί μηχανικοί».

Φτάνει πια ο εμπαιγμός. Οι πτυχιούχοι Τ.Ε.Ι. ως απόφοιτοι Ανώτατης εκπαίδευσης έχουν αυτόνομο ρόλο στην παραγωγική διαδικασία και πλήρη πρόσβαση στο επάγγελμα που καθορίζει το πτυχίο και το περιεχόμενο σπουδών του τμήματος αποφοίτησης, όπως ισχύει σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Διεκδικούμε:

-Άμεση έκδοση Επαγγελματικών Δικαιωμάτων, ως Πτυχιούχων Ανώτατης Εκπαίδευσης, για όλες τις ειδικότητες των πτυχιούχων Τ.Ε.Ι. που εκκρεμούν με νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας.

-Αναβάθμιση και προσαρμογή των ήδη υπαρχόντων Επαγγελματικών Δικαιωμάτων στις σύγχρονες επιστημονικές ανάγκες.

- Την εναρμόνιση της χώρας μας με το ευρωπαϊκό δίκαιο για την ακαδημαϊκά ισότιμη μεταχείριση των πτυχιούχων Τ.Ε.Ι. με τους αντίστοιχους ισότιμους των χωρών μελών της Ε.Ε.

- Τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για το επάγγελμα του μηχανικού στην Ελλάδα. Αναμόρφωση της αναχρονιστικής νομοθεσίας της δεκαετίας του ‘30.

Τέλος, πρέπει να αναφέρουμε και τον άνισο τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει η πολιτεία πτυχιούχους της ιδίας εκπαιδευτικής βαθμίδας με τα ίδια έτη σπουδών, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Μετά την ψήφιση του 2916/2001 δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση ότι τα Τ.Ε.Ι. ανήκουν στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Ο διαχωρισμός Τ.Ε. και Π.Ε. με τετραετείς σπουδές πρέπει άμεσα να σταματήσει και οι δύο βαθμίδες να ενοποιηθούν σε μία Τ. Α. Ε 4 (Ανώτατης Εκπαίδευσης Τετραετούς Φοίτησης).

ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ
ΠΑΣΠ ΤΕΙ

Για να ξέρετε είμαι περήφανος και για τους καθηγητές μου και για τις σπουδές μου στο ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ [ΣΓΤΚΣ -σχολή γραφικών τεχνών και καλλιτεχνικών σπουδών- τμήμα εσωτερικής αρχιτεκτονικής και διακόσμησης αλλά δεν θα ξεχάσω την κρυάδα που πήρα όταν μετά το μάστερ με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών πήγα φαντάρος και δίνοντας τα εγγραφα που περιγράφουν τις σπουδές μου ο υπεύθυνος σημειώνει επίπεδο μόρφωσης ανώτερο κι όχι ανώτατο όπως έγινε με συνάδελφο μου που τελείωσε το πολυτεχνείο εγώ 6 χρόνια και με μάστερ εκείνος 5 αλλά ξέρετε ποιά η διαφορά, εκείνος δεν έχτιζε στην άμμο....

Αυτό που συστήνω σε σας και τα παιδιά σας λοιπόν είναι ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΝΑ ΧΤΙΣΕΤΕ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ όσο γερό και ψηλό είναι το οικοδόμημα τόσο περισσότερο ζημιά θα έχετε.