Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Aναλυση: Η κρίση μπορεί να τελείωσε, το πιστωτικό κραχ, όχι



The New York Times

Τώρα που η κατάσταση των τραπεζών σταθεροποιήθηκε, να περιμένετε μεγαλύτερη προσοχή και ανησυχία για μείωση στη χορήγηση δανείων, που υπήρξε καίριο συστατικό της επιβίωσής τους. Τα πακέτα διάσωσης σε αμφότερες τις όχθες του Ατλαντικού απομάκρυναν τις τράπεζες από το χείλος του γκρεμού, αλλά οι τελευταίες, όσο συγκέντρωναν κεφάλαια, τόσο εφάρμοζαν αυστηρότερους όρους και προϋποθέσεις δανεισμού, αυξάνοντας τις τιμές και αποκλείοντας τους αδυνάμους από τις πιστώσεις.

Η εκτεταμένη κυβερνητική παρέμβαση στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων της Ευρώπης και των ΗΠΑ περιόρισε τις επιπτώσεις αυτής της πολιτικής. Ομως, οι επιλογές που έχουν τώρα μπροστά τους οι τράπεζες και οι ρυθμιστικές αρχές δεν είναι εύκολες. Αν δεν θέλουν να γίνουν αισθητές οι πραγματικές επιπτώσεις της τραπεζικής κρίσης, οι κυβερνήσεις θα πρέπει είτε να συνεχίσουν να αγοράζουν δάνεια και να παρέχουν ρευστότητα (μια πολιτικά και οικονομικά δύσκολη απόφαση) είτε να προσφέρουν στις τράπεζες ένα εξίσου δυσάρεστο «ελευθέρας» στην εφαρμογή καλύτερων κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας.

Την περασμένη εβδομάδα, οι τρεις μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες -Citibank, Bank of America και JPMorgan Chase- οι οποίες έχουν χορηγήσει το ένα τέταρτο των δανείων στις ΗΠΑ, ανακοίνωσαν κέρδη. Ο δανεισμός τους μειώθηκε 3% σε τριμηνιαία βάση και 12% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου. Δηλαδή κατά 300 δισ. δολάρια χαμηλότερος. Το ποσό αντιστοιχεί στο 3% του συνολικού εγχώριου χρέους, ιλιγγιώδες ποσοστό που αντικατοπτρίζει πόσο υπερβολικά μεγάλες είναι αυτές οι τράπεζες για να τους επιτραπεί να πτωχεύσουν.

Οι αλλαγές κανόνων ίσως σημάνουν επιδείνωση των συνθηκών για το 2010. Σύμφωνα με αναλυτές, «τα επίπεδα των κεφαλαίων ορισμένων τραπεζών θα δεχθούν πιέσεις» το πρώτο τρίμηνο του ερχόμενου έτους, «καθώς οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να συμπεριλάβουν στα βιβλία τους εκτός ισολογισμού στοιχεία ενεργητικού, ιδίως εισπρακτέους λογαριασμούς πιστωτικών καρτών».

Για πολλούς δανειστές, ίσως η κατάσταση να μη διαμορφωθεί τόσο άσχημα. Αν μια τράπεζα είναι αρκετά μεγάλη και φερέγγυα, μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από τις αγορές. Ομως, για ιδιώτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα πράγματα ίσως να μην είναι τόσο εύκολα.

Τα πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Αγγλίας για τις πιστωτικές συνθήκες του τρίτου τριμήνου εμφανίζουν μια παρόμοια κατάσταση. Οι επιχειρήσεις απολαμβάνουν σήμερα πρόσβαση σε μεγαλύτερες πιστώσεις, όμως οι όροι γίνονται όλο και πιο δυσβάσταχτοι. Για τα νοικοκυριά, οι συνθήκες παραμένουν δύσκολες. Οι πιστώσεις συνεχίζουν να συρρικνώνονται, γι’ αυτό και οι όροι και οι προϋποθέσεις γίνονται όλο και πιο αυστηροί. Η βρετανική κυβέρνηση, που συμμετέχει με μεγάλο ποσοστό στις Lloyds και Royal Bank of Scotland, προφανώς θα καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να αντιστρέψει αυτήν την κατάσταση.

Ωστόσο, γεγονός παραμένει ότι στη Βρετανία, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη και τις ΗΠΑ, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος και τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Οι κυβερνήσεις απλώς δεν μπορούν να κηρύξουν ταυτόχρονα συνετό δανεισμό, ισχυρή κεφαλαιακή βάση και εύκολη πρόσβαση στα δάνεια. Καθώς αναλυτές θεωρούν ότι το 2010 οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να μειώσουν την έκθεσή τους στα δάνεια, οι κυβερνήσεις μπορεί να επιλέξουν να μην εφαρμόσουν τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας, να τις καθυστερήσουν ή να λάβουν μέτρα ώστε να δανείζουν οι ίδιες στα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις, για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις.

Η κρίση μπορεί να τελείωσε. Το πιστωτικό κραχ, πάλι, δεν τελείωσε.

Οι σημερινοί νέοι πληρώνουν το κόστος του ναρκισσισμού των γονιών τους

NIKOΣ ΣΙΔΕΡΗΣ, Ψυχίατρος, ψυχαναλυτής: Οι σημερινοί νέοι πληρώνουν το κόστος του ναρκισσισμού των γονιών τους
NIKOΣ ΣΙΔΕΡΗΣ, Ψυχίατρος, ψυχαναλυτής: Οι σημερινοί νέοι πληρώνουν το κόστος του ναρκισσισμού των γονιών τους

Μετά την έναρξη της σχολικής περιόδου όλοι συζητούν για τη νόσο της νέας γρίπης και πώς αυτή θα πλήξει την υγεία των παιδιών. Αυτό όμως που επηρεάζει βαθύτατα την προσωπικότητα ενός παιδιού, άρα και την υγεία του, είναι οι λειτουργικές σχέσεις που αναπτύσσει με τους γονείς και η αίσθηση ασφάλειας που του μεταδίδει το σπίτι του σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Για όλα αυτά η «C.P.» μίλησε με τον ψυχίατρο και ψυχαναλυτή κ. Νίκο Σιδέρη, επ’ ευκαιρία της μεγάλης απήχησης που γνωρίζει το βιβλίο του με τίτλο «Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Ποιο ήταν το κίνητρό σας για να γράψετε το τελευταίο σας βιβλίο, με τον τίτλο «Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!»;

Τα τελευταία 3-4 χρόνια όλο και πιο συχνά με πλησιάζουν άνθρωποι σε διάφορες περιστάσεις και καταλήγουν με μια τυπική σχεδόν ερώτηση: «Μήπως να πάμε το παιδί στον ψυχολόγο;». Αυτό το ερώτημα άρχισε από κει και πέρα να ηχεί περίεργα στο μυαλό μου. Και σιγά-σιγά καταστάλαξε μέσα μου η φράση ότι «τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν», που είναι και ο τίτλος του βιβλίου. Σκοπός του ήταν να μάθει τους γονείς να δίνουν στα παιδιά την αγάπη τους με κανόνες, δηλαδή μία έντεχνη αγάπη.

Αναφέρεστε σε γονείς που σκέφτονται. Αναρωτιέμαι τα παιδιά των γονιών που δεν σκέφτονται είναι καταδικασμένα;

Οι γονείς που σκέφτονται δεν είναι απαραίτητα οι μορφωμένοι ή οι διανοούμενοι. Μιλώ λοιπόν για ανθρώπους που δεν είναι τυφλοί απέναντι στα προβλήματα που θέτει η εμπειρία και αναρωτιούνται τι συμβαίνει. Όλο το βιβλίο βασίζεται στην ισχυρή πεποίθηση ότι η ανατροφή ενός παιδιού δεν είναι μεταφυσική δραστηριότητα, είναι μια απόλυτα φυσική διαδικασία, που κάθε κοινωνία θεωρητικά προβλέπει να παρέχει στα μέλη της. Κάθε γενιά διαθέτει την τεχνογνωσία και τους ψυχικούς και συναισθηματικούς πόρους ώστε να μπορεί να μεγαλώνει την επόμενη γενιά.

Ποια είναι τα συχνότερα λάθη που κάνουν οι γονείς;

Το βασικότερο από όλα είναι ότι φοβούνται να είναι γονείς. Αυτό είναι ένα σύνδρομο της δυτικής κοινωνίας τα τελευταία 30-40 χρόνια.

Γονιός είναι αυτός που πρέπει από τα πράγματα και τις επιλογές του να αναθρέψει παιδιά. Από κει και πέρα πρέπει να αναγνωρίσει πως έχει μια πάγια, ανέκκλητη ιδιότητα, με όλη την ευθύνη και τις απαιτήσεις που αυτός ο ρόλος συνεπάγεται. Ο γονιός πρέπει να σταθεί στη θέση του με σταθερότητα, γιατί κανείς άλλος δεν μπορεί να αντικαταστήσει αυτήν τη θέση. Τα παιδιά δεν μπορούν να υποδυθούν το γονιό. Η συνηθέστερη ανεπάρκεια των δυτικών γονιών είναι να αναλάβουν την ευθύνη για τρία πράγματα: Πρώτον, να δώσουν στο παιδί τους την αμέριστη αποδοχή ότι το θέλουν, ότι το αγαπούν σε βάθος χωρίς ανταλλάγματα. Δεύτερον, να είναι παρόντες, να μην είναι μια αφηρημένη αναφορά, αλλά μια αισθητή παρουσία -διότι το παιδί δεν μεγαλώνει με θεωρίες, μεγαλώνει με το άγγιγμα του σώματος και του βλέμματος. Και το τρίτο είναι να μπορούν να λένε «όχι» και «μη» χωρίς να φοβούνται.

Νομίζω ότι το τελευταίο λάθος που αναφέρατε προϋποθέτει τα προηγούμενα, γιατί για να φτάσεις να πεις με βεβαιότητα το «όχι» και το «μη» πρέπει να είσαι παρών ως γονιός.

Είναι πολύ σωστό αυτό που λέτε. Ένα παιδί δεν θα πάρει ποτέ στραβά το «όχι» και το «μη» ενός γονιού που το στηρίζει με χίλιους τρόπους και που νιώθει ότι η αγάπη του δεν έχει προϋποθέσεις και όρια.

Οι ανεπαρκείς γονείς είχαν και εκείνοι ανεπαρκείς γονείς;

Εν μέρει πηγαίνει έτσι. Αλλά είναι κοινωνικό το φαινόμενο του πώς λειτουργεί ένας γονιός σήμερα. Είναι το καταστάλαγμα του τι έχει ζήσει και εσωτερικεύσει από την προσωπική του ιστορία, μεταξύ των οποίων και τι του έχουν παράσχει οι δικοί του γονείς. Έχει πλέον παρατηρηθεί στη δυτική κοινωνία μια απορρύθμιση των μηχανισμών μετάδοσης της κουλτούρας. Υπάρχει ένας μηχανισμός που μεταδίδει από γενιά σε γενιά κυριολεκτικά την τέχνη της ζωής στις συγκεκριμένες συνθήκες όπου ζει η κάθε κοινωνία. Οι μηχανισμοί έχουν απορρυθμιστεί και αυτό οφείλεται σε δύο φαινόμενα: στον καταναλωτισμό και στο ναρκισσισμό που βασιλεύει στη δυτική κοινωνία. Οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν από τις προηγούμενες γενιές, από την κοινωνία, το σχολείο, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, τα διάφορα ερεθίσματα και τις γνώσεις που παράγει η κοινωνία. Δεν λαμβάνουν αυτές τις οδηγίες ώστε να μάθουν την τέχνη της αγάπης, άρα και την τέχνη του γονιού. Αυτό βαραίνει περισσότερο στις ημέρες μας.

Παρ’ όλο που είμαστε παγκοσμιοποιημένοι, βλέπετε διαφορές στην τέχνη του γονιού στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες;

Ο κύριος όγκος των σημερινών γονιών είναι τα παιδιά της γενιάς της κατοχής. Τα παιδιά τους, που είναι κατά κύριο λόγο οι σημερινοί σαραντάρηδες, μεγάλωσαν σε μια κοινωνία υπεραφθονίας για τα ελληνικά δεδομένα και αυτό καλλιέργησε έναν παιδιάστικο ναρκισσισμό, μια αίσθηση παντοδυναμίας. Αυτό επιδρά στα παιδιά τους, παράλληλα με την πολύ στενή προσκόλληση που έχει η ελληνική οικογένεια, η οποία είναι συνδυασμός αυτού του πανηγυρικού ναρκισσισμού και της πολύ στενής σχέσης των γονιών με τα παιδιά τους. Αυτός ο παράξενος συνδυασμός είναι που κάνει και δύσκολα, αλλά και καλύτερα τα πράγματα. Δεν έχει διαρραγεί η σχέση των γονιών με τα παιδιά τους, αλλά ταυτόχρονα έχουν και τη δυσκολία να λειτουργήσουν ως πραγματικοί γονείς.

Δηλαδή σαν να μου λέτε ότι για να περάσουμε στο επόμενο στάδιο πρέπει να καεί μια γενιά…

Είναι στην ουσία το κόστος του νεοπλουτισμού, με την πολύ ευρεία έννοια, που ζει η Ελλάδα από τη δεκαετία του ’70 και μετά. Είναι ακριβώς αυτό που λέτε, διότι υπάρχει η επόμενη γενιά, που πληρώνει το κόστος της ανισορροπίας μέχρι να βρεθεί μια νέα ισορροπία. Αυτό το βιβλίο βρήκε πολύ μεγάλη ανταπόκριση γιατί πιστεύω ότι η ελληνική κοινωνία ένιωσε στο πετσί της ότι εδώ υπάρχουν χαμένες γενιές. Και ευτυχώς δεν είναι τελείως αποσπασμένοι οι γονείς από τα παιδιά τους για να πουν δεν πειράζει. Απλώς, εδώ λένε «δεν ξέρω πώς».

Τι χαρακτηριστικά έχει, σύμφωνα με τη δική σας εμπειρία, ένα σωστά μεγαλωμένο παιδί.

Είναι ένα παιδί που έχει εμπιστοσύνη στον κόσμο. Είτε αυτός είναι ο φυσικός κόσμος είτε είναι οι γονείς του. Νιώθει δηλαδή ότι ο κόσμος είναι εκεί για να του δώσει την ευκαιρία να ζήσει μια καλή ζωή. Το δεύτερο είναι ότι έχει τη βαθιά εμπειρία ότι μπορεί να ακούσει και να πει πράγματα προκειμένου να διδαχθεί την τέχνη της ζωής. Είναι σημαντικό για ένα παιδί αλλά και για έναν ενήλικο να μπορεί να μπει στη διαδικασία της μαθητείας χωρίς να αισθάνεται ότι αυτό είναι ταπείνωση για εκείνον. Το τρίτο που χαρακτηρίζει ένα ισορροπημένο παιδί είναι ότι έχει ένα ρεαλισμό στη σχέση του με τον κόσμο. Τρέφει όνειρα για τη ζωή του, τα επιδιώκει, αλλά δεν του κακοφαίνεται εάν ο κόσμος δεν συμφωνεί πάντα με τα όνειρά του. Δηλαδή είναι προσαρμοστικό. Χωρίς να σημαίνει ότι δεν έχουμε όλοι νευρώσεις και εσωτερικές συγκρούσεις.

Ένας ενήλικος που έχει μεγαλώσει ανεπαρκώς μπορεί να αναπληρώσει ό,τι στερήθηκε;

Στη ζωή πάνω από όλα υπάρχει η τύχη. Πάντα υπάρχουν συναντήσεις με ένα βιβλίο, με μια ταινία, με έναν άνθρωπο, που μπορεί να σου ξεσκονίσουν το μυαλό και να σε κάνουν να δεις τον κόσμο αλλιώτικα. Από κει και πέρα, ο άνθρωπος πρέπει να βρει νοήματα στη ζωή του, ώστε αυτό που έχασε στο παρελθόν να το κάνει ένα παιχνίδι αγάπης στο παρόν και στο μέλλον. Υπάρχει επίσης πάντα η πνευματική και η ψυχική υποστήριξη από ειδικούς. Μπορεί να είναι ο δάσκαλος ή ένας θεραπευτής. Όλοι μας κουβαλάμε πληγές, κανείς δεν γλιτώνει, το θέμα είναι τι τις κάνουμε.

η κοινωνική τάξη στην οποία ανήκει ο καθένας δεν διαμορφώνει μόνο τη συμπεριφορά, γαλουχεί και την ψυχή.


Την Παρασκευή το βράδυ ένα συμπαθητικό νεαρό αγόρι, μέλος μιας ευρύτερης παρέας, έπινε το ποτό του διασκεδάζοντας. Πιάσαμε την κουβέντα ανταλλάσσοντας αυτές τις ελαφριές και χαριτωμένες παρόλες που λένε δύο άγνωστοι συνοδεία αλκοόλ. Με ρώτησε με τι ασχολούμαι και τελείως αόριστα του απάντησα για τη φύση της δουλειάς μου. Δεν ήταν στους βραδινούς μου στόχους να μιλήσω για τα καμώματα της ημέρας, αλλά θεώρησα ευγενικό να του απευθύνω και εγώ την ίδια ερώτηση. Τότε, με έκπληξη διαπίστωσα ότι ο νεαρός αυτός, που φαινόταν αρκετά έξυπνος και ετοιμόλογος, κόμπιασε στην απάντηση. Αίφνης, με κοιτά στα μάτια και μου λέει: «Κάνω το χειρότερο επάγγελμα». Χωρίς να αντιλαμβάνομαι τι είδους χιούμορ ήταν αυτό που έκανε, συνέχισα στο ίδιο κλίμα, λέγοντάς του «Τι είσαι; πολιτικός ή δικηγόρος;».

Στην απάντησή μου αντέδρασε λέγοντας «Μακάρι να ήμουν ένα από τα δύο. Είμαι κάτι χειρότερο. Είμαι αστυνομικός».

Η συζήτηση, όπως ήταν επόμενο, δεν συνεχίστηκε και πολύ, όχι γιατί υπήρχε κάποιο πρόβλημα από μέρους μου να συζητήσω με έναν νεαρό που έκανε το επάγγελμα του αστυνομικού, αλλά επειδή εκείνος αισθάνθηκε ότι είχε αποκαλύψει κάτι το οποίο έπρεπε να ντρέπεται να ομολογεί μπροστά σε κορίτσια. Αυτή η στάση με έβαλε σε σκέψεις και ντράπηκα για λογαριασμό μιας ολόκληρης κοινωνίας.

Τι είναι αυτό που δημιουργεί στις ψυχές των ανθρώπων τόση μεγάλη αιδώ τη στιγμή που καμιά φορά σ’ αυτήν τη ζωή δεν επιλέγεις πάντα το ιδεώδες για εσένα; Ιδίως σε περιπτώσεις σαν του νεαρού, που φαντάζομαι ότι είναι άπειρες ανάμεσά μας, σε ποιο βαθμό έχει βάλει η κοινωνία το χέρι της ώστε παιδιά που έρχονται από χαμηλά κοινωνικά στρώματα, από κάθε γωνιά της επαρχίας, που συντηρούν τον εαυτό τους, ενδεχομένως και τους γονείς τους, που επιλέγουν μια έντιμη διαβίωση, να επιφορτίζονται επιπλέον με το βάρος της κοινωνικής κατακραυγής;

Ποια είναι τα επαγγέλματα που θεωρούνται κατακριτέα, και γιατί, πέρα από αυτά που ξεπερνούν το νόμο, διατηρούνται στη συνείδησή μας ως τέτοια. Μπορεί η Αστυνομία να μη βοηθά πάντα τον εαυτό της διατηρώντας μια αξιοπρεπή κοινωνική εικόνα, αλλά αυτό συμβαίνει επίσης κατά κύριο λόγο στην πολιτική, αλλά και σε άλλους τομείς της επαγγελματικής δραστηριότητας. Η ντροπή όμως από ό,τι φαίνεται είναι ίδιον ενός ευαίσθητου ανθρώπου που παλεύει με τις ενοχές του απέναντι σε κάτι που δεν διέπραξε, σε κάτι που το κληρονόμησε σχεδόν προπατορικά. Από την άλλη, επαγγελματίες της πολιτικής, των επιχειρήσεων ή ακόμα και των ΜΜΕ, που έχουν βουτήξει λίγο έως πολύ το χέρι τους στο αίμα, θεωρούν ντεμοντέ και μικροαστικό να διαθέτουν τέτοιου είδους περιττές ευαισθησίες.

Αφήνοντας στην άκρη -για ευνόητους λόγους- τα καθημερινά ελληνικά παραδείγματα των τέκνων των ισχυρών που απολαμβάνουν τη θέση των γονιών τους και κληρονομούν το δικαίωμα της διαδοχής χωρίς να έχουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, στέκομαι στην περίπτωση της Γαλλίας και του υιού Σαρκοζί.

Ο Ζαν Σαρκοζί στα 23 του χρόνια, με μόλις ένα χρόνο σπουδών στη Νομική, καλείται από τον πατέρα του να αναλάβει τη διοίκηση του σημαντικού δημόσιου οργανισμού EPAD, που χειρίζεται το μεγαλύτερο επιχειρηματικό κέντρο του Παρισιού «La Defense». Ο υιός αυτός, όσο φέρελπις και εάν είναι, δεν διαθέτει ακόμα τα απαιτούμενα προσόντα και την εμπειρία να τεθεί επικεφαλής ενός τέτοιου οργανισμού. Αυτό όμως που θεωρείται σκάνδαλο και όνειδος για έναν Πρόεδρο που πολέμησε ενάντια στην οικογενειοκρατία, λίγα χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας μετατρέπει εαυτόν σε βασιλιά με κληροδοτικά δικαιώματα.

Ο Ζαν Σαρκοζί άραγε αισθάνεται ντροπή γι’ αυτό; Μεγαλωμένος σε ένα ελλειπτικό αλλά αλαζονικό περιβάλλον, μάλλον θεωρεί δεδομένες την εξουσία, την επιρροή και την επιβολή. Είναι προγραμματισμένος, όπως τόσα και τόσα άλλα «επώνυμα» παιδιά σε όλο τον κόσμο, να μην αισθάνεται ντροπή για τις παράλογες επιδιώξεις του. Ο κόσμος στο μυαλό του δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα franchising της οικογενειακής του επιχείρησης, όποια και εάν είναι αυτή.

Άλλωστε, η ντροπή είναι ένα συναίσθημα που σε κάνει να ψάχνεις βαθύτερα τον εαυτό σου. Ποιος, όμως, χρειάζεται κάτι τέτοιο όταν είναι ψηλά στην ιεραρχία.

Η εργαλειακή χρήση της (προσωπικής) ιστορίας




Tου ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗ*

Ένα ανέκδοτο λέει πως κάποτε ένας δικηγόρος βγήκε στη σύνταξη και άφησε στον γιο του το δικηγορικό του γραφείο. Μετά από λίγο καιρό τον ρώτησε πώς πάνε οι δουλειές. «Καταπληκτικά», του είπε ο γιος. «Έκλεισα πολύ εύκολα όλες τις υποθέσεις που είχες αφήσει ανοιχτές». Και ο πατέρας του απάντησε: «Τι έκανες, βρε βλάκα; Από αυτές τις υποθέσεις ζούσαμε τόσο καιρό!».

Την περασμένη εβδομάδα, ο Παπανδρέου ο Γ' παρουσίασε το κυβερνητικό του σχήμα. Όχι, δεν εννοώ πως η σύνθεση της κυβέρνησης ήταν ανέκδοτο. Αλλού είναι η πλάκα. Από τα δελτία ειδήσεων μάθαμε πως ο νέος πρωθυπουργός πρότεινε στη Μαρία Δαμανάκη το υφυπουργείο Προστασίας του Πολίτη (πρώην Δημόσιας Τάξης), το οποίο η ίδια αρνήθηκε. Οι δημοσιογράφοι μας μετέφεραν αμέσως την αιτία της άρνησης. Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ δήλωσε άγνοια επί του αντικειμένου του υπουργείου και ως εκ τούτου αδυναμία ανάληψης της σχετικής κυβερνητικής ευθύνης. Παράλληλα όμως διέρρεε και ένας άλλος λόγος. Η προσωπική ιστορία της Μαρίας Δαμανάκη και ο κεντρικός ρόλος που η ίδια κατείχε στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το 1973 δεν της επέτρεπαν να αποτελέσει την πολιτική προϊσταμένη της Ελληνικής Αστυνομίας. «Η φωνή του Πολυτεχνείου δεν θα μπορούσε να είναι υπεύθυνη για την αστυνομία» όπως μας είπε καλύπτοντάς την, διακριτικά αλλά πρόθυμα, η κυρία Τρέμη. Λίγο αργότερα, η ίδια η Μαρία Δαμανάκη θα επιβεβαίωνε, εμμέσως, την εγκυρότητα αυτής της πληροφορίας.

Η διαπίστωση της αντίθεσης ανάμεσα στο πνεύμα του Πολυτεχνείου και τον ρόλο της σημερινής αστυνομίας δεν είναι για πέταμα, ανεξαρτήτως του από ποιον εκφέρεται. Η κ. Δαμανάκη ένιωσε, μάλλον ειλικρινώς σε πρώτη φάση, την αντίφαση και εκδήλωσε τα συναισθήματά της. Όμως, εδώ προκύπτει το ερώτημα: Ποιος ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο θεωρεί πως δεν συνάδει η ιδιότητα της υφυπουργού Δημόσιας Τάξης με την προσωπική της πολιτική ιστορία; Τα σώματα ασφαλείας του σύγχρονου ελληνικού κράτους είναι ίδια με της Χούντας; Θα μπορούσε, ίσως, η κ. Δαμανάκη να μας επισημάνει πως ο ρόλος της αστυνομίας παραμένει αντικειμενικά κατασταλτικός και πως ακόμη και στην καλύτερή της εκδοχή (μακράν αυτής που κυκλοφορεί στην Ελλάδα) συνιστά ένα «αναγκαίο κακό», μία τρύπα στο ύφασμα της δημοκρατίας, άρα ένα στοιχείο συγκρουόμενο με το αξιακό περιεχόμενο του Πολυτεχνείου. Αλλά αυτό θα άνοιγε επικίνδυνες κουβέντες. Θα μπορούσε να μας πει πως αισθάνεται άβολα να συμμετέχει σε ένα υπουργείο που μεριμνά για την εφαρμογή του «τρομονόμου», τον οποίο ως βουλευτής του ΣΥΝ η ίδια είχε καταψηφίσει. Θα χαιρόμασταν όλοι αν μας έλεγε πως διαφωνεί με τη μεταναστευτική πολιτική και τη σχετική δράση της αστυνομίας και του λιμενικού.

Δυστυχώς, όμως, δεν είπε τίποτα από αυτά. Αυτό που εννοούσε η κ. Δαμανάκη δεν βγήκε από τα χείλη της. Πως δηλαδή, αν και η ίδια συνδεόταν πλέον με την αστυνομία και αναγκαζόταν να απολογείται για τη δράση των σωμάτων ασφαλείας, θα πλήττονταν το δημοκρατικό-αριστερό προφίλ που τόσα χρόνια οικοδομεί για τον εαυτό της, στη βάση της συμμετοχής της στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Και ήταν τέτοια η πρεμούρα της να αποσοβήσει αυτόν τον κίνδυνο που δεν σκέφτηκε καν πως με τη στάση της «αδειάζει» τους συναδέλφους της που τελικά αναλαμβάνουν αυτό το έργο, αφού φαίνεται σαν να τους χρεώνει μειωμένη δημοκρατική ευαισθησία σε σχέση με την ίδια. Αλλά τι να έκανε; Αλλιώς, θα αποδυναμωνόταν το βασικό επικοινωνιακό και πολιτικό της πλεονέκτημα για την κατάληψη μιας θέσης στην κεντρική πολιτική σκηνή. Δηλαδή, «θα έκλεινε τις υποθέσεις από τις οποίες τρώει τόσο καιρό», που λέει και το ανέκδοτο...


Η προστασία του πολίτη



του Γιώργου Μαρίνου

Προ μηνών, σε μια τρίωρη συνομιλία με κορυφαίο δικαστικό, άκουσα να υποστηρίζει με καταφανή αγωνία ότι τα πιο επικίνδυνα και σε ραγδαία επιδείνωση προβλήματα, που απειλούν με αποσταθεροποίηση τη χώρα μας, είναι οι λεγόμενοι αντάρτες των πόλεων και οι λαθρομετανάστες. Στους πρώτους περιλαμβάνονται οι κάθε είδους τρομοκράτες, οι κουκουλοφόροι, οι εμπρηστές, οι καταληψίες των πανεπιστημίων, που εγκληματούν ποικιλοτρόπως επικαλούμενοι το άσυλο, κτλ. Αυτοί όχι μόνο δρουν πια ανενόχλητα σε όλη τη χώρα, αλλά είναι καταφανώς οργανωμένοι, διαθέτουν κέντρα λήψεως αποφάσεων, οι οποίες εφαρμόζονται αμέσως και πολύ αποτελεσματικά, σε ορισμένες περιπτώσεις και με διεθνή συντονισμό και στήριξη. Ηδη, όπως διαπιστώσαμε, έδρασαν προκλητικά και κατά την προεκλογική περίοδο και αμέσως μετά, αδιαφορώντας πια εντελώς αν θέτουν σε κίνδυνο ζωές. Οι ευρηματικά αποκαλούμενοι γνωστοί-άγνωστοι, κατά τον εν λόγω δικαστικό, είναι γνωστοί από χρόνια, αλλά με ποικίλες μεθοδεύσεις και ασυγχώρητες ή εσκεμμένες παραλείψεις βρίσκονται πλέον στο απυρόβλητο λόγω παραγραφής, εκμεταλλευόμενοι την κοινωνική ανεκτικότητα και την αφελή ή και πονηρή υποστήριξη διαφόρων «προστατών» των ατομικών δικαιωμάτων. Το γιατί εξάλλου είναι επικίνδυνα εύφλεκτη μάζα το ασταμάτητα διογκούμενο ρεύμα των λαθρομεταναστών έχει πια διαπιστωθεί και από τη συμμετοχή τους στους βανδαλισμούς και στη λεηλασία καταστημάτων, και από τη χρησιμοποίησή τους από συμμορίες του κοινού εγκλήματος. Μείζονα δεινά επαπειλεί η ειρηνική μεν προς το παρόν πίεση, αλλά και κάποιες συντεταγμένες μαζικές εκδηλώσεις, κυρίως κάποιων μουσουλμάνων με επίκληση τη θρησκεία τους. Τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης στη χώρα μας έχει επισημάνει και ο επίτροπος Μπαρό.

Για αυτό η ευρύτερη κοινή γνώμη δέχθηκε με ικανοποίηση την τοποθέτηση του κ. Μ. Χρυσοχοΐδη επικεφαλής του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Πρώτα πρώτα επειδή είχε μακρά και επιτυχή θητεία στο πρώην υπουργείο Δημόσιας Τάξης και συνεπώς δεν χρειάζεται πολύμηνη ενημέρωση και δοκιμασία. Για αυτό άλλωστε δείχνει να έπιασε αμέσως γερά τα ηνία του προβληματικού τομέα ασφάλειας. Υπενθυμίζω επίσης ότι επί της προηγούμενης υπουργικής θητείας του εξαρθρώθηκε η «17 Νοέμβρη». Ετσι ελπίζεται ότι θα συνεχίσει ευδοκίμως την αντιτρομοκρατική του δράση. Ιδιαίτερα αναγκαίο αυτό, καθώς οι νέες τρομοκρατικές οργανώσεις αποδεικνύονται περισσότερο αδίστακτες και αδιάφορες για το ποια θα είναι τα θύματά τους, αλλά και επειδή δείχνουν ανατριχιαστική θρασύτητα και άγριες προθέσεις με λόγια και πράξεις.

Οι πρώτες δηλώσεις του κ. Χρυσοχοΐδη ήταν σαφείς. Για μεν τους αστυνομικούς που παρεκτρέπονται σε βάρος των πολιτών υποσχέθηκε απόταξη από το Σώμα, αλλά σε όσους κάνουν σωστά τη δουλειά τους άμεση επιβράβευση, για δε τους χούλιγκαν, βανδαλιστές και βιαιοπραγούντες κουκουλοφόρους θα είναι αμείλικτος. Ξεκίνησε άλλωστε αμέσως καθημερινή εκκαθάριση του κράτους των Εξαρχείων.

Ο υπογράφων τη στήλη αυτή, που επί χρόνια δίνει απέλπιδα και ιδιαίτερα επικίνδυνη μάχη κατά της ανομίας, των κουκουλοφόρων και της «επαναστατικής» βίας διαφόρων τρομοκρατών, αισθάνεται την υποχρέωση να ενθαρρύνει τον νέο υπουργό Προστασίας του Πολίτη, αλλά και να του επιστήσει την προσοχή: Καμία ανοχή για κανέναν (προσωπικές και ιδεολογικές συμπάθειες είναι κακοί σύμβουλοι). Επίσης, να λάβει υπόψη του και να πολεμήσει σε συνεργασία με τον υπουργό Δικαιοσύνης τη σχεδόν θεσμοθετημένη ατιμωρησία για την οποία ευθύνεται η διάτρητη νομοθεσία μας, αλλά και η ασυγχώρητη επιείκεια των δικαστηρίων στην οποία συντρίβεται σχεδόν κάθε διακηρυχθείσα βούληση να φθάσει το μαχαίρι στο κόκαλο. Είναι πάντως πρόσθετα ελπιδοφόρο και το γεγονός ότι εποπτεύοντα και ένθερμο συμπαραστάτη του θα έχει ο κ. Χρυσοχοΐδης και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Πάγκαλο. Οι σχετικές απόψεις του είναι σαφείς και ήδη προκάλεσαν τις οξείες αντιδράσεις των επαγγελματιών «επαναστατών» και λοιπών εραστών τής κάθε είδους βίας.

μετρητές ευτυχίας....και πράσινα άλογα


μετρητές ευτυχίας

Της Φωτεινής Τσαλίκογλου

Πώς θα ξέρω ότι είμαι «ευτυχισμένος;». Η τυραννία της ευτυχίας συνάδει με την εποχή μας. Όσο η επιβίωση γίνεται ένα στοίχημα που δεν γνωρίζεις αν θα το κερδίσεις (ή και αν θα θελήσεις εντέλει να το κερδίσεις) τόσο και πιο επίμονα αναπτύσσονται οι περί ευτυχίας λόγοι.

Καθηγητές της ευτυχίας διδάσκουν σε φημισμένα πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ ή το Πρίνστον προωθώντας ως πεδίο έρευνας και εφαρμογής τα οικονομικά και την πολιτική της ευτυχίας.

Η «ευτυχία» ό,τι κι αν σημαίνει, οφείλει στην εποχή του ψυχαναγκασμού της μέτρησης να αποτιμηθεί.

Ζούμε σε μια εποχή όπου το κάθε τι για να υπάρξει δεν οφείλει μόνο να είναι ορατό «φαίνομαι άρα υπάρχω», αλλά και μετρήσιμο. «Μέτρησε ό,τι είναι μετρήσιμο και κάνε μετρήσιμο ό,τι δεν είναι».

Πριν από λίγες ημέρες στην Αμερική έκανε αίσθηση μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στους «Νew Υork Τimes», με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ιs Ιt a Day to Βe Ηappy? Check the Ιndex». Ο ερευνητής Αdam Κramer έφτιαξε ένα Ιndex μέτρησης ευτυχίας που στηρίζεται στις λέξεις που χρησιμοποιούν οι χρήστες του facebook. Λέξεις όπως «τέλεια, μια χαρά, όλα καλά» είναι δείκτες μιας θετικής ψυχολογίας. Στις γιορτές, τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες το σκορ της ευτυχίας αυξάνεται!

Αληθινό, απλοϊκό, ή αφόρητα παιδαριώδες; Η αλήθεια είναι ότι ο πολιτισμός μας, παρ΄ ότι κάνει ό,τι μπορεί για να την προκαλέσει, αντιλαμβάνεται τη θλίψη σαν ένα έλλειμμα, ένα σφάλμα και ποτέ σαν μια αξία. Ποτέ σαν μια ψυχική κατάσταση ενάντια στις σκοτεινές επιταγές της ευτυχίας και της προόδου που προτάσσει ο σημερινός παγκοσμιοποιημένος πολιτισμός της δυσφορίας. Οι θεωρητικοί της ευτυχίας αποφεύγουν τη θλίψη όπως ο διάβολος το λιβάνι. Όμως το λιβάνι κρατά κρυμμένα θέλγητρα ακόμα και για τον διάβολο.

Μην ξεχνάμε όμως ότι η ίδια η ψυχολογία μάς διδάσκει ολίγον πιο «άβολα» και «ακατανόητα» πράγματα, όπως ότι μια ξαφνική τύχη, μια ανέλπιστη π.χ. κληρονομιά, ένας αναπάντεχος έρωτας, μπορεί όπως ένα θλιβερό γεγονός να οδηγήσει ακόμα και στην κατάθλιψη. Να θυμηθούμε και τη μελαγχολία των Χριστουγέννων αλλά και των Κυριακών όπως άλλοτε το μελοποιούσε ο Charles Τrenet «les enfants s΄ ennuient le dimanche» (τα παιδιά πλήττουν την Κυριακή).

Όταν εμφανίστηκε η έρευνα του facebook, στην Καλιφόρνια γιόρταζαν μέσα στην καλή χαρά και την ευτυχία τον σεισμό που τον Οκτώβριο του 1989 στη Loma Ρrieta είχε προκαλέσει θύματα και καταστροφές.

Παρελάσεις, μάσκες με θέμα τον σεισμό, μουσικές, χοροί.

Γιατί; Γιατί μία μέρα μετά την κατάρρευσή τους οι Δίδυμοι Πύργοι έγιναν γκάτζετ και αναμνηστικά; Φλιτζανάκια, ποτήρια και μπλουζάκια να συντροφεύουν τα μακό του Τσε;

Με ποιον τρόπο η υποχρέωση στην ευτυχία για την οποία μιλά ο Μπρίκνερ συνάδει με τέτοιες συμπεριφορές; Καμία αντίφαση.

Η μεταμόρφωση της τραγωδίας, η εξημέρωση του θανάτου και η μεταποίησή του σε εμπόρευμα, ενδυναμώνει την αποφυγή του πόνου που κυριαρχεί στο a la facebook index της ευτυχίας.

Ίσως τα πρόσφατα ευρήματα στο facebook δεν μας κάνουν πιο σοφούς ως προς την ευτυχία, αλλά ως προς το πώς αντιλαμβάνονται σήμερα εδώ στην Αμερική την ευτυχία. Μια κατάσταση επάρκειας δίχως ερωτηματικά, χάσματα, αμφιβολίες. Ίχνος έλλειψης. Κοντολογίς, αποχαύνωση, γλυκερά ροζ, της θεληματικής αισιοδοξίας χρώματα.

Η αμερικανόφερτη θετική σκέψη κρύβει τελικά μια βαθύτατα ιδεολογική διάσταση. Χαρακτηριστικός ο Κοέλιο με τον «Αλχημιστή» του «αν κάτι δυνατά επιθυμήσεις, όλο το Σύμπαν θα συνωμοτήσει για να το πετύχεις». Ο καθένας μπορεί να γίνει εκείνο που θέλει και ο καθένας έχει ευθύνη γι΄ αυτό που δεν έγινε. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο φετιχοποιημένης υποκειμενικότητας, οι δυστυχίες των ανθρώπων αποσυνδέονται τεχνικά από το κοινωνικό πλαίσιο και ερμηνεύονται ως ατομικά ζητήματα. Ο άνεργος π.χ. δεν είναι αρκετά ικανός και πρόθυμος στην ανεύρεση ελαστικών θέσεων εργασίας.

Καμιά υποχρέωση δεν έχει η κοινωνία να σε φροντίσει αν εσύ δεν επιλέξεις να φροντίσεις τον εαυτό σου.

Ιδού σε όλο του το μεγαλείο, ο άκρατος νεοφιλευθερισμός που σήμερα ενδύεται και ποικίλες άλλες μορφές.

Στην Αμερική άλλωστε όλα αυτά είναι καλοδεχούμενα. Ας μην ξεχνάμε ότι το new age από εδώ ξεκίνησε. Και η εποχή του Ομπάμα, με τα ευκολοπαράδοτα βραβεία Ειρήνης, παροτρύνει μια ολόκληρη κοινωνία να ελπίζει σε ένα ασαφές αύριο. Όσο το σήμερα χωλαίνει τόσο η ελπίδα επενδύεται στο αύριο και θεριεύει. Το θέμα είναι πότε αυτό το αύριο θα πάψει να λειτουργεί ως άλλοθι και θα γίνει το σήμερα και το εδώ και τώρα με τις δικές του ανελέητες απαιτήσεις που φευ, μοιάζουν να είναι και γιγαντιαίες και αναπάντητες.

Η διάψευση των προσδοκιών οργή και κατάθλιψη θα κομίζει. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Για την ώρα μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας, στον Νέο Κόσμο ή στη Γηραιά Ήπειρο, να είναι διαυγής και όχι αναγκαστικά και απαραίτητα ευτυχής.

HΦωτεινή Τσαλίκογλου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.

Η ΠΟΛΥΠΟΘΗΤΗ

Η ΠΟΛΥΠΟΘΗΤΗ
Το ποίημα

ΕΛΛΗΝΑΣ η ευτυχία του να είσαι και η δυστυχία του να μην είσαι

ΕΛΛΗΝΑΣ η ευτυχία του να είσαι και η δυστυχία του να μην είσαι
το κείμενο

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Άγγελος Σικελιανός ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ Αγιος Νικήτας ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ανακοίνωση ανάλυση απόκριες κούλουμα Αποστόλης Μαυροκέφαλος απόψεις ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΙΧΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΕΙΟ ΔΕΡΠΦΕΛΔ αρχιτεκτονική Αστεία ασφάλεια ΆυλονΣχεδιασμός αυτοκίνητο ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ αυτοπροστασία Βαλαωρίτης ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ ΝΑΝΟΣ Βιβλίο ΒΙΟΛΙ ΒΛΥΧΟ βλυχό γενεολογία ΓΕΝΙ Γένι ΓΙΑΟΥΖΟΣ γλέντι γλυκά ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΓΟΛΕΜΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΔΙΑΠΡΕΠΕΙΣ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ Διασκέδαση διατήρηση ντόπιων σπόρων ΔΙΑΥΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ δικαιοσύνη δίκτυο ανταλλαγής σπόρων και αγαθών ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ Εγκλήματα έθιμα ΕΘΝΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ εκδόσεις ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΛΑΧΕΡΝΑΣ εκπαίδευση ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ 2014 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ελληνικότητα εξυγείανση Εορταστική κουζίνα επικαιρότητα έργα ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ευζείν ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΖΑΜΠΕΤΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ζωγραφική ΖΩΓΡΑΦΟΣ θάλασσα ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΑΒΒΑΔΑΣ ιατρικά θέματα πρόληψης ΙΣΤΟΡΙΑ ιστορία ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ιστοριούλες διδακτικές ΚΑΒΒΑΔΑΙΟΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΣΚΕΥΗ ΑΡΧΑΙΑ καθημερινές συνήθειες Καθημερινότητα ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ κάλαντα πρωτοχρονιάς καλλιτέχνες ΚΑΤΑΙΓΙΔΕΣ ΚΑΤΗΦΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ καïκια κερδίζοντας κινηματογράφος ΚΙΟΥΡΤΟΙ ΚΛΑΡΙΝΟ ΚΛΕΑΡΕΤΗ ΔΙΠΛΑ ΜΑΛΑΜΟΥ κοινωνία Κόλπος Βλυχού ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΑ κουζίνα ΚΡΗΝΕΣ ΚΡΗΝΗ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΛΑΔΟΠΙΤΑ Λαϊκές εκφράσεις ΛΕΛΕΓΕΣ ΛΕΥΚΑΔΑ ΛΕΥΚΑΔΑ 1800 ΛΕΥΚΑΔΙΟΣ ΧΕΡΝ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΜΟΥΣΙΚΟΙ Λευκαδίτικα μαχαίρια λευκαδίτικη κουζίνα λιμάνι Οδυσσέα Λιμάνι του Οδυσσέα ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ λογοτεχνία ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ μοντελισμός μουσείο ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΛ.ΚΥΡ. μουσική μουσική παράδοση μουσικοί ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ μπουράνο μύθοι αισώπου ΝΕΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ Νικόλαος Δ.Καββαδάς ΝΙΚΟΣ ΒΡΥΩΝΗΣ ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ ντοκυμαντέρ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ οικονομία Ομηρική Ιθάκη ορθή διατροφή Πάλη για τα αυτονόητα ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ παράδοση ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΓΛΕΝΤΙ πατριδογνωσία Πέλιτη περιβάλλον πίστη ΠΟΙΗΣΗ ποίηση πολιτική ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ πολιτική αυτοπροστασία ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ πολιτιστικά ΠΟΡΟΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ ποτά πριάρι ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ πρόσωπα ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΩΤΟΕΛΛΗΝΕΣ ΡΟΤΑΡΥ-ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ σκαρί ΣΚΙΑΔΑΣ ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΣ Σοφια Καλογεροπούλου ΣΟΦΙΑ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΜΟΣ στατιστικά ΣΤΙΧΟΥΡΓΟΙ ΣΥΒΟΤΑ σύγχρονη αρχιτεκτονική ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ σύγχρονη ιστορία ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΚΑΤΩΧΩΡΙ 2009 ΜΟΥΣΙΚΟΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΚΑΤΩΧΩΡΙ 2010 ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΣΕΙΣ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΚΑΤΩΧΩΡΙ 2012 Η ΝΕΟΛΑΙΑ σύλλογος Βλυχου ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΛΥΧΟΥ ΓΕΝΙΟΥ ΣΥΜΟΛ συνέντευξη ΣΥΝΘΕΤΗΣ συνταγές ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΟΧΙ Ταινίες τέκτονες-μασόνοι-ροταριανοί τηλεόραση ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ τοπία ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΟΣ ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΛΗΑΡ τραγουδιστές υγεία ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΠΟΣΙΜΟΥ ΥΜΝΟΙ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟΙ Φάνης Καββαδάς ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ φωτογραφίες φωτογράφοι Χειροτεχνία ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΨΑΡΕΜΑ

Δημοφιλείς αναρτήσεις


www.vlicho.blogspot.com

www.vlicho.blogspot.com

Ο ΚΟΛΠΟΣ ΤΟΥ ΒΛΥΧΟΥ

Ο ΚΟΛΠΟΣ ΤΟΥ ΒΛΥΧΟΥ
κάντε κλίκ για χαρτη κόλπου